Türkiye’de Endüstriyel Su Tüketimi ve Arıtımı

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 19 - 33, 30.06.2022

Büşra Kavurucu , Erdem Ekmen , Ömer Yaman , Serkan Yılmaz Yazan , Nergiz Kanmaz , Ümit Ünver

Öz

Su kullanımı günümüzde artan endüstriyelleşme ile doğru orantılı olarak artış göstermekte olduğundan sanayide suyun
verimli kullanılması adına yapılacak çalışmalar öncelikle su tüketiminin sektörel bazda kullanımının incelenmesini
gerekli kılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda sanayide su kullanım oranları %39,3 kimya sektörü, %19,3 tekstil
ve %14,5 gıda sektörü olarak belirlenmiştir. Kullanılmış suyun arıtılıp tekrar kullanım alanı bulacağı proseslere sevk
edilebilmesi veya arıtıldıktan sonra ekosisteme güvenli bir şekilde deşarj edilmesi su verimliliği konusunun kapsamına
girmektedir. Çalışma kapsamında, sanayide kullanılan su arıtma teknolojilerinin geliştirilmesi ve arıtılan suyun m3 başına
düşen enerji maliyetinin azaltılması üzerine literatüre kazandırılmış çalışmalar derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Su verimliliği, Atık su arıtma, Endüstriyel su.

Industrial Water Consumption and Treatment in Turkey

Öz

Since the use of water is increasing in direct proportion with the increasing industrialization, the studies to be carried out
for the efficient use of water in the industry make it necessary to examine the use of water consumption on a sectoral
basis. As a result of the studies, the water usage rates in the industry were determined as 39.3% in the chemical sector,
19.3% in the textile and 14.5% in the food sector. The subject of water efficiency includes the transfer of used water to
processes where it will be treated and reused, or its safe discharge to the ecosystem after treatment. Within the scope of
the study, studies that have been brought to the literature on the development of water treatment technologies used in the
industry and the reduction of the energy cost per m3 of treated water have been compiled.

Anahtar Kelimeler

Water efficiency, Waste water treatment, Industrial water.

Kaynakça

• Ahi, V. K. (2019). Endüstriyel Arıtma Çamurlarından Enerji Kazanılması. İskenderun Teknik Üniversitesi.
• Ak, M., Kentel, E., & Kucukali, S. (2017). A fuzzy logic tool to evaluate low-head hydropower technologies at the outlet of wastewater treatment plants. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 68, 727–737. https://doi.org/10.1016/j.rser.2016.10.010
• Alkaya, E., Böğürcü, M., Ulutaş, F., & Demirer, G. N. (2010). Sanayide İklim Değişikliğine Uyum:Eko-verimlilik Yaklaşımı ile Su Tasarrufuna Yönelik Pilot Uygulamalar. “International Sustainable Water and Wastewater Management Symposium” 26-28 October 2010 - Konya/Turkey Aydin, (October), 21–29.
• Arık, K. S. (2012). Organize Sanayi Bölgeleri Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Sularının Geri Kullanımının Araştırılması. Uludağ Üniversitesi.
• Asan, C. (2013). Gri Suların Yeniden Kullanımında Membran Biyoreaktör (MBR) Uygulamaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Aşık, B. B., & Katkat, A. V. (2005). Gıda Sanayii Arıtma Tesisi Atık Suyu ’ nun Sulama Suyu Olarak Kullanım Olasılığı. Uludag.Üniv.Zir.Fak.Derg., 19(2), 23–31.
• Aydın, S. (2004). Atıksu Arıtma Tesisi Çamurlarının Değişik Amaçlarla Kullanımının Araştırılması. İstanbul Üniversitesi.
• Aytaç, S. (2012). Kağıt Fabrikasında Cetamine® Teknolojisiyle Su Tüketiminde Yüzde 50 Tasarruf Sağlandı. Su ve Çevre.
• Baran, B. (2020). Atıksu Arıtma Tesisleri nden Elde Edilen Hidroelektrik Üretimin in Türkiye Mesken Elektrik Talebini Karşılama Oranı. Academic Platform Journal of Engineering and Science, 8(1), 139–145. https://doi.org/10.21541/apjes.503355
• Barrera-Diaz, C. E., Balderas-Hernandez, P., & Bilyeu, B. (2018). Electrocoagulation: Fundamentals and Prospectives. In Electrochemical Water and Wastewater Treatment (pp. 61–76). https://doi.org/10.1016/B978-0-12-813160-2.00003-1
• Başkan, T. (2006). Arıtılmış Evsel Atıksuların Tarımda Sulama Amaçlı Yeniden Kullanılması. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Bruggen, B. Van Der, Everaert, K., Wilms, D., & Vandecasteele, C. (2001). Application of nanofiltration for removal of pesticides , nitrate and hardness from ground water : rejection properties and economic evaluation. Journal of Membrane Science, 193, 239–248.
• BSTB VGM, T. C. B. S. ve T. B. V. G. M. (2017). Sanayi̇de kaynak veri̇mli̇li̇ği̇ potansi̇yeli̇ni̇n beli̇rlenmesi̇ projesi̇ sonuç raporu.
• Çalcali, Ö. (2014). Su Sektörünün Kamusallık Niteliğinin Dönüşümü:Türkiye’deki ŞEbeke Suyu Endüstrisi için Bir Değerlendirme. Journal of Academic Researches and Studies, 6(10), 111–129.
• Çapar, G., & Yetiş, Ü. (2018). Sanayide Su Verimliliğinin Ülkemizdeki Durumu. Anahtar Dergisi, 19–24. Retrieved from http://suyonetimi.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/88/2018/10/Anahtar-Dergisi-Sanayide-Su-Verimliliğinin-Ülkemizdeki-Durumu.pdf
• Casani, S., & Knøchel, S. (2002). Application of HACCP to water reuse in the food industry. Food Control, 13, 315–327.
• Çavuş, U. Ş., Kilit, M., & Saplıoğlu, K. (2018). Sürdürülebilir Çevre Yönetimi için Atıksu Arıtma Tesisi İşletilmesi Afyonkarahisar İli Atıksu Arıtma Tesisi Örneği. International Symposium on Urban Water and Wastewater Management October 25-27, 2018, Denizli, (December). Denizli.
• Cerit, D. (2011). Atıksu Arıtma Tesisi Ekipmanları. Teknik, 32–35.
• Çetiner, H. İ., & Keskin, T. E. (2019). Bilgisayar Yazılımları Kullanılarak İçme Suyu, Atık Su ve Taşkın Debi Hesaplarının Yapılması ve Projeye Esas Alanların Kübaj Hesaplamalarının Gerçekleştirilmesi: Çankırı Örneği. 1st International Potable Water and Waste Water Symposium December 6-7, 2018 Afyonkarahisar, (December 2018). Afyonkarahisar.
• Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Ç. E. ve B. Y. D. B. (2020). Çevresel göstergeler. Ankara.
• Chen, Y., Yin, G., & Liu, K. (2021). Regional differences in the industrial water use efficiency of China: The spatial spillover effect and relevant factors. Resources, Conservation and Recycling, 167(October 2020), 105239. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2020.105239
• Cheng, S., Oatley, D. L., Williams, P. M., & Wright, C. J. (2011). Characterisation and application of a novel positively charged nanofiltration membrane for the treatment of textile industry wastewaters. Water Research, 46(1), 33–42. https://doi.org/10.1016/j.watres.2011.10.011
• Çiçek, İ., & Ataol, M. (2009). Türkiye’nin Su Potansiyelinin Belirlenmesinde Yeni Bir Yaklaşım. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(1), 51–64. https://doi.org/10.1501/cogbil_0000000094
• Demir, Ö., Yıldız, M., Sercan, Ü., & Arzum, C. Ş. (2017). Atıksuların Geri Kazanılması ve Yeniden Kullanılması. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 02, 1–14.
• Demirci, Y., Pekel, L. C., Altınten, A., & Alpbaz, M. (2016). Elektrokoagülasyon reaktöründe bulanık kontrol metodu ile pH , iletkenlik ve sıcaklığın eş zamanlı kontrolü. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31(4), 987–996. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.278454
• Deng, L., Guo, W., Hao, H., Zhang, X., Chen, C., Chen, Z., … Wang, Q. (2022). Recent advances in attached growth membrane bioreactor systems for wastewater treatment. Science of the Total Environment, 808, 152123. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2021.152123
• Ekinci, B. (2015). Su Kaynaklarının Verimli Kullanılmasına Yönelik Örnek Ülke Uygulamaları ve Ülkemizde Bu Çalışmaların Uygulanabilirliği. https://doi.org/10.1145/3132847.3132886
• Erşahin, M. E., Dereli, R. K., Özgün, H., Akmırza, Z. A., & Öztürk, İ. (2017). Atıksu Arıtma Tesislerinde Enerji Verimliliğinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(2), 380–387. https://doi.org/10.19113/sdufbed.78149
• Eurostat. (2018). The EU in the world 2018 edition-Statistical Books (P. W. Helene Strandell, Ed.). Luxembourg.
• Geçer, E., Şentürk, İ., & Büyükgüngör, H. (2019). Yeşil Bina Tasarımında Su ve Enerji Yönetimi Üzerine Uygulama Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9, 332–343. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.413915
• Gül, E. (2019). Arıtma Tesislerinde Meydana Gelen Kazalar ve İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Alınması Gerekli Tedbirler. Mali Çözüm İSMMMO, 29(151), 241–254.
• Gürel, L., & Büyükgüngör, H. (2011). Atıksu arıtımında membran biyoreaktörler. İTÜ Dergisi, 21(1), 13–23.
• Havelaar, A. H. (1994). Application of HACCP to drinking water supply. Food Control, (3), 145–152.
• Hsine, E. A., Benhammou, A., & Pons, M. (2005). Water Resources Management in Soft Drink Industry-Water Use and Wastewater Generation. Environmental Technology, 26, 1309–1316. https://doi.org/10.1080/09593332608618605
• Ibrahim, G. P. S., Isloor, A. M., & Farnood, R. (2020). Fundamentals and basics of reverse osmosis. In Current Trends and Future Developments on (Bio-) Membranes (pp. 141–163). Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-816777-9.00006-X
• IFC, I. F. C. Müşteri Vaka Çalışması. , (2014).
• Jespersen, C., Christiansen, K., & Hummelmose, B. (2000). Cleaner Production Assessment in Fish Processing. Denmark.
• Kantaroğlu, Ö. (2011). Yüksek Performanslı Binalarda Su Stratejileri. TMMOB Tesisat Mühendisliği Dergisi, 32–43.
• Kara, G., Akbulut, Z., & Topak, A. N. (2018). Türkiye’deki Atıksu Arıtma Tesislerinde Koku Problemleri. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(4), 185–188.
• Karahan, A. (2009). Gri̇ suyun değerlendi̇ri̇lmesi̇. IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 1155–1164.
• Kavaklı, M., & Civan, Z. (2000). Türkiye’de Su Kullanımı, Atıksuları Geri Kazanma ve Yeniden Kullanma Uygulamaları. Kocaeli.
• Kinaci, C. (2017). Su Yönetiminde Temel Kavramlar ve Bileşenler; Türkiye’de Su Yönetimi.
• Köken, E., & Büyükkamaci, N. (2010). Kağıt endüstrisi atıksu arıtma tesislerinde çamur işleme ünitelerinin toplam maliyete etkisi. Itüdergisi/E, 20(1), 66–76.
• Koyuncu, İ., Öztürk, İ., Aydın, A. F., Alp, K., Arıkan, O. A., İnsel, G. H., … Özdoğru, A. (2013). Atiksu aritma tesi̇sleri̇ tasarim rehberi̇.
• Krinner, W., Lallana, C., Estrela, T., Nixon, S., Zabel, T., Laffon, L., … Cole, G. (1999). Sustainable water use in Europe-Part 1: Sectoral use of water. Copenhagen.
• Lutz, H. (2015). Membranes. In Ultrafiltration for Bioprocessing (pp. 7–30). https://doi.org/10.1016/B978-1-907568-46-6/00002-1
• Madsen, H. T. (2014). Membrane Filtration in Water Micropollutants. In Chemistry of Advanced Environmental Purification Processes of Water (pp. 199–248). https://doi.org/10.1016/B978-0-444-53178-0.00006-7
• Namal, O. Ö. (2017). Tekstil Endüstrisi Atıksularının Arıtımında Kullanılan Proseslerin Araştırılması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6, 388–396. https://doi.org/10.17100/nevbiltek.322169
• Nayan, N., Hashim, M., Saleh, Y., Mahat, H., & See, K. L. (2018). Effect of Monsoon Flood to Groundwater Quality in Kuala Krai, Kelantan, Malaysia. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 145(1). https://doi.org/10.1088/1755-1315/145/1/012112
• Notermans, S., Zwietering, M. H., & Mead, G. C. (1994). The HACCP concept: identification of potentially hazardous micro-organisms. Food Microbiology, 11(3), 203–214.
• Önal, B., & Ötleş, S. (2015). Gıda endüstrisinde suyun yeniden kullanımı ve HACCP uygulamaları. Plastik&Ambalaj Teknolojisi, (April 2015), 76–83.
• Özçelep, Z. B. (2009). Kağıt Endüstrisi Atık Sularının Membran Prosesleriyle İleri Arıtımı. İstanbul Üniversitesi.
• Özel İhtisas Komisyonu Raporu. (2018). Su Kaynakları Yöneti̇mi̇ ve Güvenli̇ği̇. Ankara.
• Özlem Durmuş. (2013). Su veri̇mli̇li̇ği̇. Ankara.
• Özmen, E. (2016). Akaryakıt Depolama Tesislerinde Oluşan Atıksuların Geri Kazanımı İçin Sıfır Deşarj Yaklaşımlı Arıtma Teknolojilerinin Geliştirilmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Özsoy, S. (2009). Su ve yaşam: suyun toplumsal önemi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Patel, K. (2021). Turkey Experiences Intense Drought. NASA Earth Observatory. Retrieved from https://earthobservatory.nasa.gov/images/147811/turkeyexperiences-intense-drought
• Polat, A. (2013). Su Kaynaklarının Sürdürülebilirliği İçin Arıtılan Atıksuların Yeniden Kullanımı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6(1), 58–62.
• Santonja, G. G., Karlis, P., Stubdrup, K. R., Brinkmann, T., & Roudier, S. (2019). Best Available Techniques ( BAT ) Reference Document for the Food , Drink and Milk Industries.
• Singh, R., & Purkait, M. K. (2019). Microfiltration Membranes. In Membrane Separation Principles and Applications (pp. 111–146). https://doi.org/10.1016/B978-0-12-812815-2.00004-1
• Tanyol, M., & Uslu, G. (2013). Tunceli Evsel Atıksu Arıtma Tesisinin Arıtma Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(June), 24–29.
• Temel, F. A. (2017). Endüstriyel atıksuların arıtımında yapay sulak alanların kullanımı. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 8(1), 213–225. TMMOB, Ç. M. O. (2019). Dünya Çevre Günü Türkiye Raporu.
• Topaç, F. O., & Acar, Ö. Ö. (2020). Paket Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Sularının Sulama Suyu Olarak Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19), 858–865. https://doi.org/10.31590/ejosat.748395
• TUİK, T. İ. K. (2019). İmalat sanayi̇ su, atiksu ve atik i̇stati̇sti̇kleri̇, 2008. Retrieved from www.tuik.gov.tr
• Türkmenler, H. (2017). Atık Su Arıtma Tesislerinde Enerji Verimliliği. Politeknik Dergisi, 20(2), 495–502.
• Üçüncü, O. (2019). Atıksu Arıtımı , Atıksu Deşarjı ve Su Kirliliği : Trabzon İli Örneği. Türk Hidrolik Dergisi, 3(2), 14–29.
• Ulutaşdemir, N., Özmusul, B., & Çopur, E. Ö. (2019). Gaziantep’te Merkez Atıksu Arıtma Tesisinde Üç Yıllık Risk Değerlendirmesi Analizi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 4(1), 22–33.
• Üstün, G. E. (2006). Bursa Organize Sanayi Bölgesi (BOSB) Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Sularının Geri Kazanılabikirliğinin Araştırılması. Uludağ Üniversitesi.
• Üstün, G. E., & Solmaz, S. A. K. (2007). Bir Organize Sanayi Bölgesi Atıksu Arıtma Tesisinden Çıkan Atıksuların Tarımsal Amaçlı Sulama Suyu Olarak Yeniden Kullanılabilirliğinin Araþtırılması. Ekoloji, 62, 55–61.
• Üstün, G. E., Solmaz, S. K. A., & Kestioğlu, K. (2004). Organiz Sanayi Bölgelerinde Atıksu Arıtımı: Bursa’dan Bir O.S.B. Örneği. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 9(1), 65–70.
• Üstün, G. E., & Tırpancı, A. (2015). Gri̇ suyun aritimi ve yeni̇den kullanimi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 20(2), 119–139. https://doi.org/10.17482/uujfe.79618
• Uyanik, İ., & Özkan, O. (2016). Organize Sanayi Bölgesi Atıksularının Yeniden Kullanım Seçeneklerinin Değerlendirilmesi. Su ve Çevre Teknolojileri, 44–48.
• Vepsäläinen, M., & Sillanpää, M. (2020). Electrocoagulation in the treatment of industrial waters and wastewaters. In Advanced Water Treatment (pp. 1–78). Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-819227-6.00001-2
• Yarar, B. (2019). Kağıt ve Karton Fabrikası Atık Su Arıtma Tesisinin Enerji Analizi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi.
• YASKİ, Y. A. S. ve K. A. T. İ. B. (2017). Yalova Atık Su ve Kanalizasyon Altyapı Tesislerini İşletme Birliği 1 Yalova Atık Su ve Kanalizasyon Altyapı Tesislerini İşletme Birliği.
• Yüksekdağ, M., Gökpınar, S., & Yelmen, B. (2020). Atıksu Arıtma Tesislerinde Arıtma Çamurları ve Bertaraf Uygulamaları. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 895–904. https://doi.org/10.31590/ejosat.699952