KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN KAVRAMSAL İNCELEMESİ: YOZGAT ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 6, 41 - 62, 11.07.2020

Hülya Çakır

Öz

Evrensel bir özellik taşıyan şiddet, her ne kadar ülkeden ülkeye, kültürden kültüre farklılık gösterse de tüm toplumlarda karşılaşılabilen bir olgudur. Bir toplumda hangi davranışların şiddet olarak kabul edildiği, o toplumun toplumsal yapı özellikleriyle de yakından ilgilidir. Cinsiyete dayalı şiddet, kadınlar ve erkekler arasındaki eşit olmayan güç ilişkilerinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Kadınlar, sadece kadın olduğundan dolayı, toplumsal yapının birçok alanında (eğitim, sağlık, siyaset, hukuk, ekonomi vb.) şiddete maruz kalmaktadırlar. Şiddetin en yaygın görülen biçimi erkeğin kadına ve çocuğa karşı uyguladığı aile içi şiddettir. Ülkemizde kadına yönelik şiddet üzerine yapılan araştırmalara bakıldığında, kadına yönelik şiddetin yaygınlığı, kadının şiddet karşısındaki çaresiz kalışı ve şiddete uğrayan kadının nasıl yardım alması gerektiği konularındaki bilgi eksikliği görülmektedir. Bu araştırmanın amacı kadına yönelik şiddet olgusunu kavramsal olarak açıklarken öncelikle şiddetin tanımlarını yapmak, şiddetin nedenleri, şiddetin türlerini, yöntemlerini, ulaştığı sosyal boyut ve Yozgat ili örneğindeki kadınların şiddet ile karşılaşmaları durumlarında kamu kurumlarına başvurma (kurum istatistiki verileriyle) ve hizmetlerden yararlanma durumlarını ele alıp değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Hukuk, Sağlık, Sosyo-Kültürel Yapı

Kaynakça

• Acar H. (2013). Sosyal Hizmet Temelleri ve Uygulama Alanları. Ankara: Maya Akademi Yayınları. Acet, M. (2005). Sporda Saldırganlık ve Şiddet. İstanbul: Morpa Kültür Yay. Akkaş, İ ve Uyanık, Z. (2016). Kadına Yönelik Şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1). Altınay, G. A. ve Arat, Y. (2007). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet. Punto Baskı: İstanbul. Aslan D. Vefikuluçay D. Zeyneloğlu S. ve Ark. (2008). Ankara'da İki Hemşirelik Yüksekokulunun 1. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Flört Şiddetine Maruz Kalma, Flört İlişkilerinde Şiddet Uygulama Durumlarının ve Bu Konudaki Görüşlerinin Saptanması Araştırması, (Ankara). Ayan, S. (2007). Aile İçinde Çocuğa Yönelik Şiddet, (Sivas İlköğretim İkinci Kademe Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme), Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Sivas. Aziz, A. (1993). Toplumda Kadın: Kadın, Şiddet ve İletişim. I. Ulusal Sosyoloji Bildirileri Kongresi. Backman, Carl W. ve Secord, Paul F.(1974), “Social Psychology”. 2nd Ed. Mcgraw Hill Tokyo. Başar, F. ve Demirci, N. (2015). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği ve Şiddet. KASHED, 2(1). Baysan L. (2003). Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanımalarına Yönelik Ölçek Geliştirme. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İzmir. Bingöl, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16(Özel Sayı:1). Bulut, İ. (2000). Yozgat’ın Nüfus Coğrafyası Özellikleri. Coker, AL., Smith, PH., McKeown, RE. ve King, MJ. (2000). Frequency and Correlates of Intimate Partner Violence by Type: Physical, Sexual and Psychological Battering. AmJ Public Health, 90(4). Çatalbaş, F. (2016). Yozgat Şehir Merkezinin Başlıca Kentleşme Sorunları ve Çözüm Önerileri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32(1). Dindaş, H. (2008). Kadına Yönelik Eş Şiddetinin Sosyoekonomik Durum ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya. Erbaş, N. (2016). Tarım Sektörünün Yozgat Ekonomisindeki Yeri ve Önemi. Ergil, D. (2001).”Şiddetin Kültürel Kökenleri”. Bilim ve Teknik. Sayı 399, ss. 40-41. Gençer, A. Onat, T. vd. (2018). Yozgat’ta Gebelere Yönelik Şiddet Yaygınlığı. Bozok Tıp Dergisi, 8(2):59-64. Gökkaya, B. V. (2014). Cam Tavan, Kadın ve Ekonomik Şiddet. The Journal of Academic Social Science Studies, 26(2), 371-383. Gülbahar, S. (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Şiddet. II. Hukukun Gençleri Sempozyumu “Şiddet Döngüsünü Kırmada Hukukun Rolü” Bildiri Metni, İstanbul. Hooks, B. (2000). Feminism Is For Everybody Passionate Politics. Cambridge- MA: South End Press. İşleğen, Y. (2002). Kadına Yönelik Şiddete Jinekolojik Yaklaşım. Kadına Yönelik Şiddet ve Hekimlik Sempozyum Kitabı, Ankara. Kan, Ç. (2018). Kadına Yönelik Aile İçi Psikolojik Şiddet ve Toplumsal Hukuki Kodları. (Ed. Mehmet Gür, Mehmet Şamil Güneş, Ömer Bilen, İç: Aile Eksenli Şiddetten Sosyal Travmalara. Samsun Valiliği Bilim Kültür Hizmeti. Kara, M. (2019). Yozgat Ekonomik Görünüm Raporu. Yozgat Odalar Borsalar Birliği. Kaştan, Y. (2016). DPT Sonrası Yozgat’ın Sosyo-Ekonomik Gelişimi. Kocacık, F. ve Çağlayandereli, M. (2009). Ailede Kadına Yönelik Şiddet: Denizli İli Örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2). Özerkmen, N. ve Gölbaşı, H. (2010). Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Sayı:15. Özmen, S. (2004). Aile içi Öfke ve Saldırganlığın Yansımaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37. Page, A.Z., İnce, M. (2008). “Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme”, Türk Psikoloji Yazıları, 11(22). Subaşı, N., Akın, A. (2003). “Kadına Yönelik Şiddet; Nedenleri ve Sonuçları”, (içinde) Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Ünsal, A. (2001). “Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi. Cogito Sayı:6-7. Tural, S. K. (1988). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Üstünel, A. Ö., Sakallı, A. E., Büyükgöze, S., Canbolat, T., ve Güreli, Z. (2017). Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede “İyi”Uygulamalar. İstanbul: Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı. Yanık, A., Hanbaba, Z. vd. (2014). Kadına Yönelik Şiddet Davranışlarının Değerlendirilmesi: Türkiye’den Kanıt. Electronic Journal of Vocational Colleges. (4). Rapor ve Projeler İŞKUR (2013). Yozgat İşgücü Piyasası Analizi Raporu. İŞKUR (2019). Yozgat İşgücü Piyasası Araştırma Raporu. “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Önlenmesi Projesi” Editörler: Ebru Hanbay Çakır (Proje Toplumsal Cinsiyet Kilit Uzmanı) Işın Gürel (Proje İletişim Kilit Uzmanı) - Nur Otaran (Proje Uzmanı) Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2016). Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020), Ankara. ORAN, Planlama Birimi (2011a). Yozgat Turizm ve Sosyal Altyapı Sektörel Çalışma Grubu Raporu. Owen, K. F. ve Owen, W.D. (2008). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Raporu. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. İnternet Kaynakları Url 1: Özçelik, E. (2015). Şiddete Maruz Kalan Kadınların Toplumsal Entegrasyonda Yaşanan Zorlukları. Erişim tarihi: 23.03.2020 (http://www.umut.org.tr/userfiles/files/PDFler/Esin%20O%CC%88zc%CC%A7elik.pdf)