DEPRESYON, ANKSİYETE VE STRES DÜZEYLERİ İLE AŞIYA YÖNELİK TUTUMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 11, 665 - 698, 31.12.2022

Aslı Yayak , Özlem Top İpek Karagöz

https://doi.org/10.53791/imgelem.1093898

Öz

Bu çalışmada, 18 yaş üzerindeki bireylerin; depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri ile aşı olmaya yönelik tutumları arasındaki ilişkiler bazı sosyo-demografik değişkenler temelinde ele alınıp incelenmiştir. Bu bağlamda 330 kişilik örneklem grubuna online anket sistemi üzerinden ulaşılarak sosyo-demografik bilgi formu, Depresyon Anksiyete ve Stres Ölçeği Kısa Formu (DASS-21) ve Aşı Karşıtlığı Ölçeği sunulmuştur. Bu örneklem için DASS-21 cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı .938 bulunurken, Aşı Karşıtlığı Ölçeği cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı ise .842 bulunmuştur. Katılımcıların cinsiyetlerine göre Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği Kısa Formu toplam puan ortalamaları arasında anlamlı farka rastlanmıştır (t=-5.231; p=.000). Bu noktada, kadın katılımcılar erkek katılımcılardan daha fazla depresyon, anksiyete ve stres bildirmişlerdir. Aşı karşıtlığı ölçümlerinde ise toplam puanda anlamlı bir fark ortaya çıkmazken, aşı yararı ve koruyuculuğuna yönelik alt ölçekler kadınların aşının koruyuculuğuna ve yararına yönelik inançlarının daha az olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, katılımcıların Aşı Karşıtlığı Ölçeğinden aldıkları toplam puanlarla DASS-21 toplam puanları (r=.133; p=.016) ve depresyon (r=.126; p=.022); anksiyete (r=.118; p=.032) ve stres (r=.130; p=.018) alt ölçeklerinden aldıkları puanlar arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Elde edilen bulgular, küçük bir örneklem grubundan yola çıkılarak ortaya konmuş olup, daha genellenebilir bulgulara ulaşmak adına geniş örneklemli çalışmaların yürütülmesi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

pandemi, depresyon, anksiyete, stres, aşı karşıtlığı

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

• Rajkumar, R. P. (2020). COVID-19 and Mental Health: A Review of the Existing Literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 102066. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102066
• Sallam, M. (2021). COVID-19 vaccine hesitancy worldwide: a concise systematic review of vaccine acceptance rates. Vaccines, 9(2), 160.
• Üstün, A. ve Bayar, A. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,4(1), 384-390.
• Yüksel, G.H. ve Topuzoğlu, A. (2019). Aşı Redlerinin Artması ve Aşı Karşıtlığını Etkileyen Faktörler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi,4, 244-258. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.525983