SOSYOLOJİK BİR DİSİPLİN OLARAK KLİNİK SOSYOLOJİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 11, 365 - 392, 31.12.2022

Ümmet Erkan

https://doi.org/10.53791/imgelem.1146109

Cited By: 1

Öz

Anahtar Kelimeler

Kilinik Sosyolojisi, Uygulamalı Sosyoloji, Amerikan Sosyolojisi

SOSYOLOJİK BİR DİSİPLİN OLARAK KLİNİK SOSYOLOJİ

Öz

Klinik sosyoloji 1900’lerin başından itibaren Amerika’da gelişme gösteren, uygulama ve teoriyi bütünleştiren sosyoloji disiplinlerinden biridir. Bireyi içinde yaşadığı sosyal sistem ve kültür çevresi içinde inceleyen klinik sosyoloji, görüşme, anket, vaka incelemesi, biyografı, odak grup görüşmeleri gibi çeşitli nitel ve nicel yöntemleri birlikte kullanır. Birey, küçük gruplar, iş ve meslek örgütleri, kültürel sistem gibi alanlarda mikro, mezzo ve makro düzeyde çalışan, çeşitli sosyolojik yaklaşımlardan eklektik olarak yararlanan klinik sosyoloji, sorun çözme ve rehabilitasyona odaklanmıştır. 1980 sonrasında Amerika dışında da klinik sosyolojiye olan ilgi artmıştır. Özellikle pandemi süreci sağlık, rehabilitasyon ve klinik süreçlerin sosyal bilimlerle birlikte yürütülmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Türkiye’de klinik sosyoloji henüz emekleme aşamasındadır. Multidisipliner, hümanist ve değer odaklı bir yaklaşıma sahip klinik sosyoloji, klinik psikoloji, psikiyatri, sosyal hizmet gibi alanlarla yakın etkileşim içerisindedir. Aile terapileri, madde bağımlılığı, ergen sorunları, obezite, çocuk işçiliği, yoksulluk, sağlık uygulamaları gibi çeşitli konulara odaklanan klinik sosyoloji, sosyologlar için de yeni bir istihdam olanağı da yaratmaktadır. Bu çalışmada klinik sosyolojinin tanımı, amacı, gelişim süreci, kullanım alanları ve ilkeleri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Klinik Sosyoloji, Uygulamalı Sosyoloji, Sosyolojik Müdahale, Klinik, Amerikan Sosyolojisi

Kaynakça

• Akman, M. K. (2015). “Çağdaş sosyo-psikolojik sorunlara bir yanıt olarak sosyoterapi”. International Journal of Humanities and Education, 1(1): 1-14.
• Dunham, H. Warren (1982). "Clinical Sociology: Its Nature and Function," Clinical Sociology Review:7(1): 23-33. http://digitalcommons.wayne.edu/csr/vol1/iss1/5 Erişim Tarihi 20.05.2022.
• Durkheim, Emile (2013). İntihar. Z. Zühre İlkgelen (Çev.). İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Forsyth, Craig J. ve Schulte, Nancy M. (1984) “The Alcohol Problem Drift In, Convert Out: Clinical Sociology to Treat College Alcoholics”, Free Inquiry In Creatıve Sociology 12(1): 111-116.
• Freedman, Jonathan A. (1989). "Defining Clinical Sociology," Sociological Practice. 7(1): 53-56.http://digitalcommons.wayne.edu/socprac/vol7/iss1/7 Erişim Tarihi 15.05.2022.
• Fritz, Jan M. (1989). "The History of Clinical Sociology," Sociological Practice: 7(1): 72-95. http://digitalcommons.wayne.edu/socprac/vol7/iss1/11
• Fritz, Jan M. (1991) "The Contributions of Clinical Sociology in Health Care Settings," Sociological Practice. 9(1): 15-29. http://digitalcommons.wayne.edu/socprac/vol9/iss1/4 Erişim Tarihi 01.04.2022
• Fritz, Jan M. (1992) “The contributions of clinical sociology in addressing social problems” Sociological Practice Review. 3(2): 113-118.
• Fritz, Jan Marie ve Rhéaume, Jacques (2014). “Introduction to the Volume” Community Intervention İçinde. Jan Marie Fritz ve Jacques Rhéaume (Ed.). London: Springer. DOI 10.1007/978-1-4939-0998-8
• Gargano, Giuseppe (2008). “Art and Science in Italian Clinical Sociology” In International Clinical Sociology. Jan Marie Fritz (Ed.). Springer Science+Business Media, LLC. 153-170.
• Gaulejac, Vincent de (1979). Clinical Sociology. New York: Longman.
• Gaulejac, Vincent de (2008). “On the Origins of Clinical Sociology in France: Some Milestones”. International Clinical Sociology İçinde. Jan Marie Fritz (Ed.). Springer Science+Business Media, LLC. 54-72.
• Giorgino, Vincenzo M.B. (2013). “A Contemplative Approach To Clinical Sociology”. Studies of Changing Societies: Comparative and Interdisciplinary Focus. 3(7): 107-120.
• Howard M. Rebach ve John G. Bruhn (2001a). “Theory, Practice, and Sociology”. Handbook of Clinical Sociology İçinde. Howard M. Rebach ve John G. Bruhn (Ed.). New York: Springer Science+Business Media, LLC. 3-15.
• Howard M. Rebach (2001b). “Intervention in Clinical Sociology”. Handbook of Clinical Sociology İçinde. Howard M. Rebach ve John G. Bruhn (Ed.). New York: Springer Science+Business Media, LLC. 15-37.
• Marks, K. & Engels, F. (2011). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Bir Katkı. Sevim Belli (Çev.). İstanbul: Sol Yayınları.
• Parla, Taha (1993) Ziya Gökalp Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm. 2. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Preister, Kevin ve Kent, James A. (1984) "Clinical Sociological Perspectives on Social Impacts: From Assessment to Management" Clinical Sociology Review: 2(1): 120-132.http://digitalcommons.wayne.edu/csr/vol2/iss1/15 Erişim Tarihi: 01.06.2022.
• Ritzer, George (2010). Sociological Theory. Eight Edition. New York: The McGraw-Hill Companies.
• Rosalyn Benjamin Darling (2002). The Partnership Model in Human Services Sociological Foundations and Practices. New York: Kluwer Academic Publishers.
• Sévigny, Robert ve Chen, Sheying (2014). “Clinical Sociology: Social Rehabilitation of Schizophrenia in China and Implications for aging Research”. Canadian Journal of Sociology 39(2): 181-210.
• Sevündük, M. Ali Şevki (1968). Osmanlı Tarihinin Sosyal Bilimlerle Açıklanması. Nurettin Şazi Kösemihal (Haz.). İstanbul. Elif Yayınları.
• Wan, Puspa M. ve Wan, Abdul Halim (2020). Clinical Sociology Moving from Theory to Practice. Springer Nature Switzerland AG. https://doi.org/10.1007/978-3-030-49083-6 Erişim Tarihi: 01.06.2022.
• Wieviork, Michel (2008). “Foreword”. International Clinical Sociology İçinde. Jan Marie Fritz (Ed.). New York: Springer Science+Business Media, LLC. v-vi.
• Wirth, Louis (1931). “Clinical Sociology”. American Journal of Sociology. 37(1).
• Zorbaugh, Harvey (1939). “Sociology in the Clinic”. The Journal of Educational Sociology , 12 (6): 344-351.