Civil Law Protection of News Contents

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 801 - 830, 30.09.2023

Pelin Karaaslan

https://doi.org/10.58733/imhfd.1357989

Öz

In addition to presenting daily information to the public, news is content that carries economic value for media organisations. The processes of obtaining, preparing and presenting news to the public are quite costly. The journalist, who is under this economic burden, has an interest in preventing use of the news by third parties. The widespread use of news belonging to other companies by some digital platforms necessitates legal protection. The Law on Intellectual and Artistic Works is the most effective way of protection for visual and linguistic content that is the result of an intellectual endeavour. In order to benefit from this protection, the content in question must be considered a “work”. In this study, firstly, the conditions for the news to be considered as a “work” are mentioned. Then, the acts that violate the work, the exceptions to the violations and the claims that can be brought forward are discussed. One of the issues particularly emphasized in this context is Article 36, which significantly limits the scope of protection of news content. The study also addresses the claims that may be applied in case of the use of news content that is not considered a work by third parties. It is emphasised that not all uses of news content that is not considered as a work can be prohibited, but only those that create unfair competition or violate personal rights. Finally, the persons and periods of time in which the claims can be brought are set forth.

Anahtar Kelimeler

News, press, intellectual and artistic works, unfair competition, personality right

Haber İçeriklerinin Özel Hukuk Kapsamında Korunması

Öz

Haber, günlük havadislerin toplumu bilgilendirme amacıyla kamuya sunulması faaliyeti olması yanı sıra, basın yayın kuruluşları açısından ekonomik değer taşıyan içeriklerdir. Haberin elde edilmesi, hazırlanması ve kamuya sunulması süreçleri oldukça maliyetlidir. Bu ekonomik yükün altına giren habercinin, haberi üçüncü kişilerce haksız bir şekilde kullanılmasını önlemekte menfaati vardır. Özellikle de bir takım dijital platformların, kendileri içerik üretmeden, başkalarına ait haberleri kullanmalarının yaygınlaşması, haber içeriklerine etkin bir hukuki koruma sağlanmasını zorunlu kılmaktadır. Esasen fikri bir çaba sonucu ortaya çıkan görsel ve dilsel içerikler için en etkin koruma yolu Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’dur. Bu korumadan yararlanabilmek için söz konusu içeriklerin “eser” sayılması gerekir. Bu çalışmada öncelikle, toplumsal niteliği nedeniyle haberlerin genellikle “eser” olamayacağını ileri süren görüşler eleştirilmiş ve haberin eser sayılabilmesinin koşullarına değinilmiştir. Ardından eser niteliğindeki haberi ihlal eden fiiller, ihlallere yönelik istisnalar ve ileri sürülebilecek talepler ele alınmıştır. Bu bağlamda özellikle üzerinde durulan konulardan biri, haber içeriklerinin koruma kapsamını önemli ölçüde sınırlandıran Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 36. maddesidir. Çalışmada ayrıca eser sayılmayan haber içeriklerinin üçüncü kişilerce kullanılması durumunda başvurulabilecek taleplere değinilmiştir. Eser sayılmayan haber içeriklerinin her türlü kullanımının değil, haksız rekabet yaratan ya da kişilik hakkına aykırılık oluşturan kullanımlarının yasaklanabileceği vurgulanmıştır. Son olarak, taleplerin ileri sürülebileceği kişiler ve süreler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Haber, basın, fikir ve sanat eserleri, haksız rekabet, kişilik hakkı

Kaynakça

• ARSLANLI, Halil, Fikri Hukuk Dersleri II-Fikir ve Sanat Eserleri, Sulhi Garan, İstanbul, 1954.
• ATEŞ, Mustafa, “Fikir ve Sanat Eseri Sahibinin Manevi Haklarına Tecavüzün Ref’i”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Y. 2022, C. 8, S. 2, s. 337-374.
• ATEŞ, Mustafa, “İşçinin İşin Görülmesi Sırasında Meydana Getirdiği Eser Üzerindeki Telif Hakları”, TİSK Akademi, Y.2013, C. 8, S. 15, s. 69-95.
• ATEŞ, Mustafa, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandırması, Seçkin, Ankara, 2003.
• AYİTER, Nuşin, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, 2. Basım, Sevinç, Ankara, 1981.
• BAHADIR, Çilem, “Fikir ve Sanat Eserlerinde Hususiyet”, Terazi Hukuk Dergisi, Y. 2019, C.14, S.152, s. 746-753.
• BELLİCAN, Cüneyt, “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Açısından Hususiyet Kavramı”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y.2008, C.7, S.1, s. 67-90.
• BOZBEL, Savaş, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, On İki Levha, İstanbul, 2012.
• BOZGEYİK, Hayri, “Fikir ve Sanat Eserlerinde Hususiyet”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Y. 2009, C. 25, S. 3, s. 170-222.
• BOZGEYİK, Hayri, “Telif Hukukunda Eğitim İstisnası”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Y. 2015, C.1, S. 2, s. 23-36.
• DÖNMEZER, Sulhi/BAYRAKTAR, Köksal, Basın Hukuku, 6. Basım, Beta, İstanbul, 2016.
• DREIER, Thomas/SCHULZE, Gernot, Kommentar zum Urheberrechtsgesetz, 7. Aufl., Beck, München, 2022.
• EREL, Şafak N., Türk Fikir ve Sanat Hukuku, İmaj, 2. Basım, Ankara, 1998.
• GÖNÜLAL, Ece, “Dijital Tek Pazarda Telif Hakkı ve Bağlantılı Haklar Yönergesi ile Beraberinde Getirdiği Tartışmalar”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2019, S.2, s. 783-808.
• HELVACI, Serap/ATAR, Eray Aksın, “Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Üç Aşamalı Test”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Y.2016, C.22, S.3, s. 1289-1302.
• İÇEL, Kayıhan, Kitle İletişim Hukuku, 14. Basım, Beta, İstanbul, 2021.
• KATZENBERGER, Paul, “Elektronische Pressespiegel aus der Sicht des urheberrechtlichen Konventionsrechts”, GRUR Int, Y. 2004, Heft 9, s. 739-745.
• KILIÇOĞLU, Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 7. Basım, Turhan, Ankara, 2021.
• OĞUZ, Arzu/ÖZDEN-MERHACI, Selin, “Fikri ve Sınai Hakların İhlal Edilmesinden Doğan Tazminat Talepleri”, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan, C. II, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2013, s. 951-974.
• ÖZDEN MERHACI, Selin, “Fikri Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmelerde Üç Adım Testi ve Yorumlanması”, Terazi Hukuk Dergisi, Y. 2018, C. 13, S. 140, s. 24-34.
• ÖZKAN, Zehra/ POLAT AKGÜN, Deniz, “Basın Yayıncılarına Bağlantılı Hak Tanınması Sorunsalı”, Terazi Hukuk Dergisi, Y.2018, C.13, S. 140, s. 49-63.
• ÖZTAN, Fırat, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Turhan, Ankara, 2008.
• SOYKAN, İsmail, “Fikrî Mülkiyet Hukukunda Basın İktibasları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2011, C. 67, s. 1-2, s. 183-207.
• SOYSAL, Tamer, “Basılı Yayınların Telif Hukuku Kapsamında Bağlantılı Hak Niteliği ve Bu Yayınların Avrupa Birliği’nin Dijital Tek Pazarda Telif Hakları Direktifi Çerçevesinde Korunması”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Y. 2019, C. 5, S. 2, s. 260-298.
• SULUK, Cahit, “Avrupa Birliği Hukukunda Basın Yayıncılarına Tanınan Bağlantılı Haklar”, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2022, C. 7, S. 12, s. 169-227.
• SULUK, Cahit/KARASU, Rauf/NAL, Temel, Fikri Mülkiyet Hukuku, 6. Basım, Seçkin, Ankara, 2022.
• TEKİNALP, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Basım, Vedat, İstanbul, 2012.
• USLU, Ramazan, “Alıntıda Hukuka Uygunluk Kriterleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2019, C.68, S. 4, s. 913-958.
• UYGUR, Atiye, Eser Sahibine Tanınan Haklara Getirilen Kısıtlamalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2004.
• WANDTKE, Artur-Axel/BULLINGER, Winfried, Praxiskommentar Urheberrecht, 6. Aufl., Beck, München, 2022.
• YAVUZ, Levent/ALICA, Türkay/MERDİVAN, Fethi, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu Cilt 1-2, 2. Basım, Seçkin, Ankara, 2014.
• www.lexpera.com