MUHAMMED MURSİ’NİN ÖLÜMÜNÜN TÜRK BASININDAKİ YANSIMASI

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 244 - 268, 30.11.2021

Fatma Nisan , Eylem Şentürk Kara

https://doi.org/10.47107/inifedergi.977162

Öz

2010 yılında başlayan ve Ortadoğu coğrafyasına zarar veren Arap Baharı, söz konusu topraklarda hem hükümetleri hem de halkları etkilemiştir. Mısır'ın seçimle ilk defa başa geçen ve devrik beşinci Cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi davası uğruna Türkiye yönetimi ve kamuoyu tarafından desteklenmiştir. Özellikle Mursi’nin duruşu ve dini kimliği Türkiye’de destek görmesi noktasında önemli bir nitelik taşımaktadır. Mısır’ın devrik lideri Muhammed Mursi 17 Haziran 2019 tarihinde kuşkulu bir şekilde Kahire’de ölmüştür. 2013'ün Temmuz ayında askeri darbeyle devrildiğinden beri cezaevinde olan Mursi'nin mahkeme salonunda söz istediği sırada hayatını kaybetmesi kuşkuyla karşılanmış ve onun bir suikasta kurban gittiği düşüncesi ortaya çıkmıştır. Mursi’nin ölümü Türkiye’de önemli bir yankı uyandırmış, hatta ülkenin dört bir yanında Muhammed Mursi için gıyabi cenaze namazları kılınmıştır. Bu düşünceden hareketle Türk yönetimi başta olmak üzere Türk halkı ve Türk ulusal basını tarafından da kayda değer derecede önemsenmiş ve gündemde tutulmuş olması, çalışmada Muhammed Mursi’nin ölümünün analizini gerekli kılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Mısır’ın devrik lideri Muhammed Mursi’nin ölümünün Türk ulusal basınındaki yansımalarını ve sunuluş kapsamını irdelemektir. Çalışmada 25 ulusal gazetenin birinci sayfaları Mursi’nin ölümünün ardından 5 günlük süreçte eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada Akşam, Anayurt, Aydınlık, Birgün, Cumhuriyet, Diriliş Postası, Evrensel, Güneş, Karar, Korkusuz, Milat, Milli Gazete, Ortadoğu, Sözcü, Star, Türkgün, Türkiye, Yeni Akit, Yeni Asya, Yeni Birlik, Yeni Çağ, Yeni Mesaj, Yeni Söz, Yeni Şafak ve Yurt gazetelerinin 18-22 Haziran 2019 tarihleri arasındaki sayıları incelenmiştir. Sonuç olarak Muhammed Mursi'nin ölümünün analiziyle ilgili çalışmada Mursi’nin ölümünün Türk ulusal basınının haber içeriklerine önemli ölçüde yansıdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Muhammed Mursi, Mısır, Türk basını, eleştirel söylem analizi

Kaynakça

• Akgün, M. ve Senyücel Gündoğar, S. (2014). Mısır Türkiye ilişkilerinde daha iyi bir geleceğe doğru. İstanbul: TESEV.
• Aşkar Karakır, İ. ve Aknur, M. (2015). Devrimler sonrası Arap kadınının siyasi temsili: Bir Arap Baharı yanılgısı mı?. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(1), 131–162.
• Ayhan, V. (2011). Arap Baharı’nın ABD-Türkiye ilişkilerine etkisi. Ortadoğu Analiz, 3(36), 17–22.
• Bacık, G. (2011). Arap Baharı’ndan Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın geleceğine bakmak. MÜSİAD Çerçeve Dergisi, 57, 16-22.
• BBC (2020). Muhammed Mursi kimdir?: Mısır'ın halkoyuyla seçilip darbeyle devrilen eski cumhurbaşkanı, BBC.com/turkce/haberler-dunya-48664537, Erişim Tarihi: 05.01.2020.
• Dede, A. (2011). The Arab Uprisings: Debating the Turkish model. Insight Turkey, 13(2), 23-24.
• Dışişleri Bakanlığı (2020). Türkiye - Mısır siyasi ilişkileri, MFA.gov.tr/turkiye-misir_siyasi-iliskileri-.tr.mfa, Erişim Tarihi: 14.01.2020.
• Doster, B. (2014). Arap Baharı Avrasya-Atlantik rekabetini yorumlamak, BİLGESAM: http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-327-2014090439arap-bahariuzerinden -avrasya-atlantik.pdf, Erişim Tarihi: 12.01.2020.
• Duran, B. ve Yılmaz, N. (2012). Ortadoğu'da modellerin rekabeti: Arap Baharı'ndan sonra yeni güç dengeleri. Ankara: Seta Yayıncılık.
• Göçer, İ. ve Çınar, S. (2015). Arap Baharı’nın nedenleri, uluslararası ilişkiler boyutu ve Türkiye’nin dış ticaret ve turizm gelirlerine etkileri. KAÜ İİBF Dergisi, 6(10), 51-68.
• Güzelipek, Y. A. (2016). 5. yılında Arap Baharı: Arap uyanışı mı yoksa bölgesel bir kaos mu?. Yeni Ortadoğu: Toplum, Siyaset ve Ekonomi Konferansı, 5-10.
• Kaya, E. E. (2018). 2000’li yıllardan günümüze Türkiye-Mısır siyasi ve ekonomik ilişkilerinin seyri, M. Ercan (der.). 21. yüzyılda küresel ve bölgesel aktörler bağlamında Türk dış politikası. İstanbul: Efe Akademi Yayınları.
• Kışlakçı, T. (2012). Arap Baharı. İstanbul: İlimyurdu Yayıncılık.
• Koraltan, F. H. (2016). Bir devrim süreci: Arap Baharı. Yeni Ortadoğu: Toplum, Siyaset ve Ekonomi Konferansı, 30-36.
• Özer, Ö. (2018). Gökyüzüne çığlık (Öncülerden eleştirel söylem yaklaşımları ve özgün çözümlemeler). Konya: Literatürk Yayınları.
• Öztoprak, P. (2012). Ortadoğu’nun demokratikleşme süreci ve Türkiye. Akademik Analiz, 1(4), 9-14.
• Sarıaslan, F. (2019). Türkiye-Mısır ilişkilerinde ekonomik dinamiklerin etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 54, 526-559.
• Siyaset (2020). Türkiye–Mısır ilişkileri, Siyasetdergisi.com.tr/turkiye-misir-iliskileri/, Erişim Tarihi: 14.01.2020.
• Taş, R. (2012). Ortadoğu'daki gelişmelerin ekonomik anlamı ve küresel, bölgesel ve Türkiye ekonomisi üzerindeki potansiyel etkileri. Ortadoğu Raporu. Ankara: Turgut Özal Üniversitesi Yayınları.
• Telci, İ. N. (2014). Mısır devrimi sürecinde işçi hareketinin rolü. Türkiye Ortadoğu Çalışmalar Dergisi, 1(1), 81-112.
• Telci, İ. N. (2017). Arap isyanları sürecinde Türkiye-Mısır ilişkilerinin dönüşümü. K. İnat, A. Aslan ve B. Duran (Der.). Kuruluşundan bugüne AK Parti dış politika, Ankara: SETA.
• Telli, A. (2012). Mısır Devrimi’nde sosyal medyanın rolü. Bilge Strateji, 4(7), 65-91.
• Usul, A. R. (2011). Arap halk hareketleri, bölgede demokratikleşme imkânları, Libya ve Türkiye’nin tutumu, http://www.gpotcenter.org/dosyalar/resul_presentation_11apr 2011.pdf., Erişim Tarihi: 10.01.2020.
• Uysal, A. (2014). Mısır değişimin buruk tadı ya da çıkmaz sokak?. Stratejik Düşünce Dergisi, (54), 58-61.
• van Dijk, A. T. (2009). Criticial discourse studies: A sociocognitive approach. R. Wodak and M. Meyer (Eds.), Methods of criticial discourse analysis. (p. 62-85). London: Sage.
• Weiss, G. and Wodak, R. (2003). Theory, interdisciplinarity and critical discourse analysis. G. Weiss and R. Wodak (Eds.), Critical discourse analysis: Theory and interdisciplinarity. (p. 1-32). Palgrave: MacMillan.
• Wodak, R. (2002). Aspects of critical discourse analysis. Zeitschrift für Angewandte Linguistik, 36(10), 5-31.
• Wodak, R. and Meyer, M. (2009). Criticial discourse analysis: History, agenda, theory and methodology. R. Wodak and M. Meyer (Eds.), Methods of criticial discourse analysis. (p. 1-33). London: Sage.