DOĞAL REKLAM: UYGULAMA ÖRNEKLERİ VE ETİK KAYGILAR ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 279 - 295, 30.11.2022

Arzu Kazaz

https://doi.org/10.47107/inifedergi.1076701

Öz

Son yıllarda adını sıklıkla duymaya başladığımız ‘native advertising’ (doğal reklamcılık), pazarlamacılar ve reklam profesyonelleri tarafından özellikle internet reklamcılığında kullanılan yenilikçi bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır. Temelde ücreti karşılığı yayınlanan bir reklam içeriğinin mecranın kendi orijinal içeriğine gömülerek ve orijinal içerikle aynı görüntü ve formatta yayınlanması olarak tarif edebileceğimiz doğal reklam, bu örtülü doğası gereği pazarlama ve reklam dünyasında yeni etik tartışmaların da önünü açmıştır. Buna rağmen uygulama alanı ve pazar hacmi her geçen yıl büyümeye başlayan doğal reklamcılık ülkemizde de gözde bir reklam uygulama biçimi olarak kendini geliştirmektedir. Bu çalışma ile ‘doğal reklamcılık’ kavramsal olarak ele alınmış, çeşitli haber siteleri, sosyal medya sayfaları, arama motorları ve içerik üretici web sayfalarından alınan güncel uygulama örnekleri ile betimsel bir çerçevede değerlendirilmiştir. Doğal reklamın banner reklam, advertoriol ve pop up reklamlar gibi diğer internet reklamlarından ayrışan yönleri ortaya konulmuştur. Bu reklam anlayışı mecranın orijinal içeriğine gömülü bir tasarımı ifade ettiğinden, uygulamadaki etik kaygılar ve çözüm önerileri tartışmaya açılmıştır. Çalışma ile çevrimiçi bir reklamcılık tekniği olan doğal reklamla ilgili soru işaretlerine, uygulama örnekleri üzerinden netlik getirmek, konuya reklam verenler, reklam uygulayıcıları ve internet kullanıcıları açısından güncel bir bakış açısı geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada doğal reklamın ortalama bir internet kullanıcısı tarafından orijinal içerikten ayırt edilmesinin zorluğunun etik tartışmaların ana eksininde yer aldığı ortaya koyulmuş, tasarım sürecinde bu zorluğu ortadan kaldıracak önlemlerin yer almasının, doğal reklamcılığın hem markalar hem de tüketiciler nezdinde sağlıklı olarak gelişebilmesi için gerekli olduğu ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğal Reklam, Advertorial, Pop Up Reklam, Çevrimiçi Reklam

Kaynakça

• Arslan, E. (2017). Türkiye'de Doğal Reklam: Bir İnternet Reklamcılık Yöntemi Olarak Türkiye'de Doğal Reklamın İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(14), 19-42.
• Arslan, E. (2019). Native Advertising Used As A New Advertising Model In Social Media. Press Academia Procedia, 9(1), 269-273. Carlson, M. (2015). When news sites go native: Redefining the advertising–editorial divide in response to native advertising. Journalism, 16(7), 849-865.
• Cohen, H. (2015, Nisan 22). http://heidicohen.com: http://heidicohen.com/content-marketing-vs-native-advertising-chart/ Erişim Tarihi: 13.01.2022.
• Çakmak Karapınar, D., & Fidan, A. B. (2019). Doğal Reklam Örneğinde Dijitalin Dönüştürdüğü Reklamcılık. Iksad. 4. Internatıonals Congress of Social Sciences (s.96-111). Erzurum: İksad Publications.
• Çetinkaya, A. (2016). Çevrimiçi Gazetecilikte Yeni Bir Reklam Modeli Olarak Doğal. Online Academic Journal of Information Technology, 7(24), 123-136. www.ajit‐e.org Erişim Tarihi: 19.12.2021.
• Fakıoğlu, I. (2020, Şubat 14). Doğal Reklam Nedir?Journo. Journo Web sitesi: https://journo.com.tr. Erişim Tarihi: 03.12.2021.
• https://iabtr.org/UploadFiles/Reports/iab_dogal_reklam_oyun_kitabi05072017172639.pdf (2016, Nisan 14). (IAB (Etkileşimli Reklamcılık Bürosu)) https://iabtr.org/: https://iabtr.org. Erişim Tarihi: 11.01.2022.
• https://iabtr.org. Erişim Tarihi: 21.12.2021.
• https://www.iab.com/ Erişim Tarihi: 21.12.2021.
• https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/lezzetli-hayat/modern-pastanin-malzeme-rehberi-41976617, Erişim Tarihi: 27.12.2021.
• https://www.hurriyet.com.tr/kesfet/, Erişim Tarihi: 21.12.2021.
• https://www.hurriyet.com.tr/galeri-sifir-otomobil-fiyatlarinda-dusus-peki-ikinci-el-araba-fiyatlari-dustu-mu-iste-tum-model-model-otomobillerin-yeni-fiyatlari-41982747/3, Erişim Tarihi: 10.01.2022.
• https://www.instagram.com/p/CYrosBsqV3J/, Erişim Tarihi: 10.01.2022.
• https://twitter.com/netflixturkiye, Erişim Tarihi: 10.01.2022.
• https://www.youtube.com/watch?v=Gmtowf-AuXc&t=213s, Erişim Tarihi: 13.01.2022.
• https://www.google.com/search?q=hamburger&oq=&aqs=chrome.1.35i39i362l8.950200j0j15&sourceid=chrome&ie=UTF-8, Erişim Tarihi: 10.02.2022.
• https://onedio.com/haber/dizi-soundtrack-i-aramaya-son-spotify-netflix-iceriklerinde-kullanilan-muzikler-icin-hub-ozelligini-duyurdu-1019825, Erişim Tarihi: 13.01.2022.
• https://www.trendyol.com/sr?q=xiaomi+robot+s%C3%BCp%C3%BCrge&qt=xiaomi+robot+s%C3%BCp%C3%BCrge&st=xiaomi+robot+s%C3%BCp%C3%BCrge&os=1&pi=2, Erişim Tarihi: 13.01.2022.
• https://www.trendyol.com/sr?wc=1066&os=1&sk=1&pi=7, Erişim Tarihi: 13.01.2022.
• https://www.sahibinden.com/, Erişim Tarihi: 10.01.2022.
• https://yemek.com/tarif/sini-kofte/, Erişim Tarihi: 21.12.2021.
• https://www.zaytung.com/haberdetay.asp?newsid=399432, Erişim Tarihi: 13.01.2022.
• Klout, L. (2021, 03 31). outbrain.com. outbrain.com web sitesi: https://www.outbrain.com/blog/21-native-advertising-statistics-for- Erişim Tarihi: 04.03.2021.
• Manıc, M. (2015). The Rise of native advertising. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, 8(57), 53-58. Mridanish, J. (2015). A Study Of The Emerging Trend Of Native Advertising with Referance to İndia. İndian Journal of Research, 4(7), 71-72.
• Pike, G. H. (2014). Legal Issues: Love It or Hate It: Native Advertising on the Internet. İnformation Today, 31(5).
• Roberts, S. (2021, Mayıs 12). Cyberclick Web sitesi. Erişim Tarihi: 0312.2021.
• Schauster, E. E., Ferruci, P., & Marlene, S. N. (2016). Native Advertising Is the New Journalism: How Deception Affecet Social Responsibility. American Behavioral Scientist, 60(12), 1408-1424.
• Sharethrough. (2019, 5 9). sharethrough.com web sitesi: https://www.sharethrough.com. Erişim Tarihi: 21.12.2021.
• Sharma, N. (2015, Haziran 1). Native Advertising vs. Advertorials Knowing the Difference. https://www.business2community : https://www.business2community.com/native-advertising/native-advertising-vs-advertorials-knowing-difference-01240432 Erişim Tarihi: 12.01.2022.
• Sweetser, K. D., Sun, J. G., Golan, G. J., & Hoschman , A. (2016). Native Advertising as a New Public Relatıons Tactic. American Behavioral Scientist, 60(12), 1442-1457.
• Tosun, N. B. (2014). Marka Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Wojdynski, B. W., & Nathaniel, E. J. (2016). Going Native: Effects of Disclosure Position and Language on the Recognition and Evaluation of Online Native Advertising. Taylor&Francis Onlıne , 45(2).
• Wojdynski, B. W., Bang, H., Keib, K., Jefferson, B. N., Dongwon, C., & Malson, J. L. (2017). Building a Better Native Advertising Disclosure. Journal of İnteractive Advertising, 17(2), 150-161.
• Wojdynski, W. B., & Golan, J. G. (2016). Native Advertising and the Future Of Mass Communicatıon. American Behavioral Scientist, 1403-1407.
• Wojdynsky, B. W. (2016). The deceptiveness of sponsored news articles: How readers recognize and perceive native advertising. American Behavioral Scientist,, 12, 1475-1491.