Psikoloji Bölümü Öğrencilerinin Uyku Kalitesinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 1, 139 - 161, 21.03.2020

Nesrin Duman , Elif Akbaba , Aslıhan Demir

Öz

Bireyin en önemli ihtiyaçları arasında olan gece uykusu, bütün yaşlarda sağlık ile nitelikli yaşamın önemli etkilerinden kabul edilmektedir. Uyku niceliksel ve niteliksel bakımdan “kaliteli” ya da “iyi” olmadığında duygusal değişkenlikler, dikkat ve hafıza bozuklukları, ileri boyutlarda ise halüsinasyon ve sanrılara sebep olmakta; standart çalışma verimi düşmektedir. Üniversiteye devam eden öğrencilerin uyku durumuna bakıldığında, öğrencilerin eksik uyuduğuna dair genel bir inanış bulunmaktadır. Özellikle uyku kalitesinin son yıllarda bozulduğuna ilişkin bulgular dikkat çekmeye başlamıştır. Bu araştırma üniversite öğrencilerinin uyku kalite düzeylerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla yaşları 18-24 arası değişen Psikoloji Bölümü’nde okuyan 48 üniversite öğrencisine “Pittsburgh Uyku Ölçeği” ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarında öğrencilerin “kötü” uyku kalitesinde uyku uyudukları ortaya konulmuştur. Bulgular öğrencilerin en sık 02:00’de uyuduklarını, sabah ise 10:00’da uyandıklarını göstermiştir. Öğrencilerin en sık (%16,7) 7 saat uyku uyudukları görülmüştür. Öğrencilerin uyku süreleri ortalamaları incelendiğinde öğrencilerin ortalama 8,06±1,55 saat uyudukları anlaşılmıştır. İndekste yer alan oda arkadaşı veya eş/partnerden alınan yanıtlar incelendiğinde öğrencilerin en sık olarak uyurken bacaklarda seğirme veya sıçrama davranışlarının olduğunu görülmüştür. Araştırma sonuçlarının gençler arasında uyku kalitesine dair farkındalığın arttırılmasına yardımcı olması, öğrencilerin kaliteli uyku uyumaları hususunda bilgilenmeleri esas alınmıştır. Bu bilgiler ışığında hedef, öğrencilerin daha kaliteli uyumalarının önemini vurgulayarak, öğrencilerin okul ve kişisel hayatında daha aktif bireyler olmasını sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

uyku, üniversite, öğrenci, uyku problemleri, pittsburgh

Kaynakça

• Ağargün, Y., Kara, H. ve Anlar, Ö. (1996). Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği, Türk Psikiyatri Dergisi, 7, 107-15. Aktaş, H., Şaşmaz, C., Kılınçer, A., Mert, E., Gülbol, S., Külekçioğlu, D., Kılar, S., Yüce, R., İbik, Y., Uğuz, E. ve Demirtaş, A. (2015). Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 8(2), 60-70. Aysan, E., Karaköse, S., Zaybak, A. ve Günay İsmailoğlu, E. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Uyku Kalitesi ve Etkileyen Faktörler, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 193-8. Çoban, S., Yılmaz, H., Ok, G., Erbüyün, K. ve Aydın, D. (2011). Yoğun Bakım Hemşirelerinde Uyku Bozukluklarının Araştırılması. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 9(2):59-63. Duman, N. (2018). Peri masalları ve çizgi animasyon filmlerindeki zihin durumlarının incelenmesi. (Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Duman, N. ve Oral, G. (2018). Peri masalları ve çizgi animasyon filmlerindeki zihin durumlarının incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(3), 113-126. Epstein, R., Chillag, N., Lavie, P. (1998). Starting times of school: effects on daytime functioning of fifth-grade children in Israel. Sleep, 21(3):250-6. Fernández-Mendoza, J., Vela-Bueno, A., Vgontzas, A. N., Olavarrieta-Bernardino, S., Ramos-Platón, M. J., Bixler, E. O., (2009). Nighttime sleep and daytime functioning correlates of the insomnia complaint in young adults. Journal of Adolescence, 32 (5), 1059-74 Irak, M. (2011). Farklı bilinç durumu: uyku, Pivolka dergisi, 20(6), 16-9. Karagözoğlu, S., Bingöl, N. (2008). Sleep quality and job satisfaction of Turkish nurses. Nursing Outlook, 56(6):298-307. Karaman Özlü, Z. ve Özer, N. (2015). Richard-Campbell Uyku Ölçeği Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Türk Uyku Tıbbi Dergisi, 5(2), 29-32. Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel. Kurt, C., Pekünlü, E., Çatıkkaş, F. ve Atalağ, O., (2010). Tam ve Kısmi Uyku Yoksunluğunda Performans, MCBU Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 70-6. Lund, H. G. Brian, B. A, Reider, D., Annie, B. A, Whiting, B., & Roxanne Prichard, J. (2009). Sleep patterns and predictors of disturbed sleep in a large population of college students, Journal of Adolescent Health, 26, 1–9 Orzech, K. M., Salafsky, D. B., & Hamilton, L. A. (2011). The State of Sleep Among College Students at a Large Public University. Journal of American College Health, 59 (7), 612-619 Saygılı, S., Çil Akıncı, A., Arıkan, H. ve Dereli, E. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Uyku Kalitesi ve Yorgunluk, Electronic Journal of Vocational Colleges, 88-94. Selvi, Y., Özdemir, P. G., Özdemir, O., Aydın, A. ve Beşiroğlu, L. (2010). Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23(4):238-43. Şenol, V., Soyuer, F., Pekşen Akça, R. ve Argün, M. (2012). Adolesanlarda uyku kalitesi ve etkileyen faktörler, Kocatepe Tıp Dergisi, 13(2), 93-102. Yüksel, A. (2016). Uyku biyolojik ritim ve kimya: tüketicilerin bilişsel ve duygusal fonksiyonları üzerine etkileri, Seyahat ve Otel İşletmeciliği, 13(1), 121-7. Yüksel Kaçan, C., Örsal, Ö. ve Köşgeroğlu. N. (2016). Hemşirelerde Uyku Kalitesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(3), 144-51.