Çağdaş Görsel Kültürde Estetik ve Sosyolojik İmgelem

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 32, 29 - 44, 01.04.2022

Uğur Yılmaz , Ece Nur Demir Yılmaz

https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1056801

Öz

Bu çalışmanın amacı, estetik ve sosyolojik imgelem ilişkisini çağdaş görsel kültür ortamında yer alan görsel formların (sanat/medya imgeleri) özellikleri çerçevesinde incelemek ve söz konusu imgelem yapılarının sanat ve sanat eğitimindeki önemi hakkında teorik düzeyde değerlendirmelerde bulunmaktır. Söz konusu değerlendirmeler sanat ve toplum ilişkisini temel alan bir bakış açısıyla gerçekleştirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda, estetik ve sosyolojik imgelem ilişkisinin postmodern süreçte görsel formların üretim, dağıtım ve tüketim süreçleri kapsamında iç içe geçtiği görülmüş; bu duruma bağlı olarak sanat eğitiminde her iki imgelem yapısının bütünleştirilmesine yönelik öğretim faaliyetleri ve müfredat düzenlemelerinde bulunulmasının önemiyle karşılaşılmıştır. Sosyolojik imgelemi geliştirmeye odaklanan pedagojik faaliyetlerin, bireylerin estetik imgelemlerine sosyolojik bir bakış açısı sunacağı; bu sayede görsel formların kültürel ve toplumsal özellikleriyle ilgili olarak bilinçli bir düşünme biçimi sağlamaya yardımcı olacağı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyolojik imgelem, Estetik imgelem, Sanat sosyolojisi, Sanat eğitimi, Postmodern sanat

Aesthetic and Sociological Imagination in Contemporary Visual Culture

Öz

This study aims to examine the relationship between aesthetic and sociological imagination within the framework of the characteristics of visual forms (art/media images) in the environment of contemporary visual culture and to make a theoretical assessment of the importance of these imagery structures in art and art education. These assessments were carried out from a perspective based on the relationship between art and society. As a result of these assessments, it was found that the relationship between aesthetic and sociological imagination is intertwined within the scope of the production, distribution, and consumption processes of visual forms in the postmodern process, and in parallel with this situation, the importance of teaching activities and curriculum arrangements for the integration of both imagination structures in art education has been encountered. It has been understood that pedagogical activities focused on developing sociological imagination will provide a sociological perspective to the aesthetic imagination of individuals; thus, it will help to provide a conscious way of thinking about the cultural and social characteristics of visual forms.

Anahtar Kelimeler

Sociological imagination, Aesthetic imagination, Sociology of art, Art education, Postmodern art

Kaynakça

• Altuğ, Taylan. Son Bakışta Sanat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
• Antmen, Ahu. Sanatçılardan Yazarlar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2013.
• Balcı, Yusuf Baytekin. Estetik. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık, 2005.
• Barnard, Malcolm. Art, Design and Visual Culture: An Introduction. New York: St. Martin’s, 1998.
• Barrett, Terry. Neden Bu Sanat? Çağdaş Sanatta Estetik ve Eleştiri. Trans., Esra Ermert. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2015.
• Barrett, Terry. Sanatı Eleştirmek: Günceli Anlamak. Trans., Gökçe Metin. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2012.
• Başak, Rasim. “Görsel Sanatlar Eğitiminde İdeoloji Tartışmaları Temelinde Görsel Kültür Kuramı ve Materyal Kültürü”. e-Kafkas Journal of Educational Research. 8/2 (2021): 198-221.
• Baudrillard, Jean. Tüketim Toplumu: Söylenceleri/Yapıları. Trans., Hazal Deliceçaylı and Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
• Bedir Erişti, Suzan Duygu. Ed., Görsel Araştırma Yöntemleri Teori, Uygulama ve Örnek. Ankara: Pegem Akademi, 2016
• Berger, John. Ways of Seeing. New York: Penguin Books, 1977.
• Bürger, Peter. Avangard Kuramı. Trans., Erol Özbek. İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
• Çakır, Mukadder. Görsel Kültür ve Küresel Kitle Kültürü. Ankara: Ütopya Yayınevi, 2014.
• Danto, Arthur C. After The End of Art: Contemporary Art and the Pale of History. New Jersey: Princeton University Press, 1997.
• Danto, Arthur C. Sanat Nedir. Trans., Zeynep Baransel. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015.
• Duncum, Paul. “Clarifying Visual Culture Art Education”. Art Education. 55/3 (2002): 6-11.
• Duncum, Paul. “The Theories and Practices of Visual Culture in Art Education”. Arts Education Policy Review. 105/2 (2003): 19-25.
• Duncum, Paul. “Visual culture: Developments, Definitions, and Directions for Art Education”. Studies in Art Education. 42/2 (2001): 101-112.
• Efland, Artur, D. “The Entwined Nature of the Aesthetic: A Discourse on Visual Culture”. Studies in Art Education. 45/3 (2004): 234-251.
• Elkins, James. Visual studies: A Skeptical introduction. New York: Routledge, 2003.
• Erenus, Özlem Kalkan. Marcel Duchamp: Sanatı ve Felsefesi. İstanbul: Tekhne Yayınları, 2014.
• Ergur, Ali. “Chapter 12”, Kültür Sosyolojisi. Eds., Ali Ergur and Emre Gökalp. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2012.
• Eroğlu, Özkan. Plastik Sanatlar Sözlüğü. İstanbul: Tekhne Yayınları, 2013.
• Freedman, Kerry. “Social Perspectives on Art Education in the U.S.: Teaching Visual Culture in a Democracy”. Studies in Art Education. 41/4 (2000): 314-329.
• Giddens, Anthony and Philip W. Sutton. Sosyoloji. Trans., Mesut Şenol. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2016.
• Güler, Ebru and Suzan Duygu Bedir Erişti. “Güzel Sanatlar Lisesinde Görsel Kültür Çalışmalarının Entegrasyonuna İlişkin Öğretmen Görüşlerine Dayalı Gereksinim Belirleme Çalışması”. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20/2 (2018): 536-557.
• Kant, Immanuel. Yargı Yetisinin Eleştirisi. Trans., Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2011.
• Kula, Onur Bilge. Kant, Schiller, Heidegger- Estetik ve Edebiyat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012.
• Kuspit, Donald. Sanatın Sonu. Trans., Yasemin Tezgiden. İstanbul: Metis Yayınları, 2010.
• Lyotard, Jean-Francois. The Postmodern Condition: A Report on Knowledge. Trans., Geoff Bennington and Brian Massumi. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1984.
• Mamur, Nuray. “Post-Modernizmin Sanat Eğitimine Yansıma Biçimleri Görsel Kültür ve Eleştirel Pedagoji”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 15/2 (2014): 59-77.
• Mills, C. Wright. The Sociological Imagination. New York: Oxford University Press, 1959.
• Mirzoeff, Nicholas. An Introduction to Visual Culture. New York: Routledge, 2009.
• Neuman, William Lawrence. Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. Boston: Pearson, 2014.
• Özsoy, Vedat. “Chapter 4”, Kültürel ve Eleştirel Sorgulama Olarak Görsel Sanatlar Öğretimi: Kuram ve Uygulamada Görsel Kültür. Ed., Vedat Özsoy. Ankara: Pegem Akademi, 2007.
• Pautasso, Marco. “Ten Simple Rules for Writing a Literature Review”. PLOS Computational Biology, 9/7 (2013), 1-4.
• San, İnci. Sanat ve Eğitim: Yaratıcılık, Temel Sanat Kuramları ve Sanat Eleştirisi Yaklaşımı. Ankara: Ütopya Yayınları, 2008.
• Sartre, Jean Paul. İmgelem. Trans., Alp Tümertekin. İstanbul: İthaki Yayınları, 2017.
• Smith, Peter J. “Visual Culture Studies Versus Art Education”. Arts Education Policy Review. 104/4 (2003): 3-8.
• Sözen, Metin and Uğur Tanyeli. Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2011.
• TATE. “Fountain, Marcel Duchamp, 1917, Replica 1964”. Last update 20 February, 2022.
• Tavin, Kevin. “Opening Re-Marks: Critical Antecedents of Visual Culture in Art Education”. Studies in Art Education. 47/1 (2005): 5-22.
• Tavin, Kevin. “Wrestling with Angels, Searching for Ghosts: Toward a Critical Pedagogy of Visual Culture”. Studies in Art Education. 44/3 (2003): 197-213.
• Tavin, Kevin and Jerome Hausman. “Art Education and Visual Culture in the Age of Globalization”, Art Education, 57/5 (2004): 47-53.
• Timuçin, Afşar and Sabahat Türer. Estetik Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları, 2018.
• Tunalı, İsmail. “Estetik Beğeni Problemi”. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arşivi Dergisi, 15 (1964): 57-67.
• Tunalı, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2002.
• Uysal, Arzu. “Görüntü Üreten Teknolojiler Bağlamında Öğrenci Resimlerindeki İmgelerin Değişim Süreci”. Yedi: Journal of Art, Design and Science. 4 (2010): 29-38.
• Van Camp, Julie. “Visual Culture and Aesthetics: Everything Old is New Again.... Or is It?”. Arts Education Policy Review. 106/1 (2004): 33-37.
• Whitehead, Derek. “The Pedagogical Aesthetic and Formative Experience: Educating for Aletheic İmagination in the Fine Arts Curriculum”. Journal of Visual Art Practice. 3/3 (2004).
• Whitham, Graham and Grant Pooke. Çağdaş Sanatı Anlamak. Trans., Tufan Göbekçin. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2018.
• Worringer, Wilhelm. Soyutlama ve Özdeşleyim. Trans., İsmail Tunalı. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2017.
• Yıldız İlden, Serap and Mervenur Birinci. “Resim Sanatında Yaratım Unsuru Olarak İmge”. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi. 0/6 (2020): 101-116.
• Yılmaz, Mehmet. Modernden Postmoderne Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi, 2013.
• Yılmaz, Meliha, Uğur Yılmaz, and Ece Nur Demir Yılmaz. “The Relation between Social Learning and Visual Culture”. International Electronic Journal of Elementary Education, 11/4 (2019): 421-427.