Reflection of Conflicts between Political Parties in 1965 Elections to Akis Magazine

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 34, 45 - 60, 01.10.2022

Ömer Faruk Kırmıt

https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1139399

Öz

In this study, the issues that Akis Magazine dealt with in the process leading to the 1965 general elections were investigated. The aim of the study is to determine how Akis explained the election held in 1965 and to determine its perspective on political events. For this reason, what was written in Akis before and after the election was evaluated. As a method, text analysis method was used. The universe of this study was the articles published in Akis Magazine until the 23rd of October 1965. For this reason, 42 issues of the journal belonging to that year were examined in detail and the other 11 issues were indirectly examined. In the study, the debates of the parties, the pre-election process, candidate profiles, discourses and rallies were discussed. As a result of the study, it was seen that Akis handled the election process through the AP and CHP and generally made statements about the people not voting for the AP. Akis shed light on the 1965 general elections due to many important details it mentioned.

Anahtar Kelimeler

1965 Elections, Akis Magazine, Metin Toker, Justice Party, CHP

1965 Seçimlerinde Siyasi Partiler Arası Çekişmelerin Akis Dergisi'ne Yansıması

Öz

Bu çalışmada, Akis Dergisi’nin 1965 genel seçimlerine giden süreçte ele aldığı konular üzerinde durulmuştur. Çalışmanın amacı, Akis’in 1965’te yapılan seçimi nasıl anlattığını belirlemek ve siyasi olaylara bakışını tespit etmektir. Bu nedenle Akis’te seçim öncesi ve sonrası yazılanlar değerlendirilmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemi ve bu yönteme ait metin analiziyle metin tarama usulleri kullanılmıştır. Bu çalışmanın kapsamını Akis Dergisi’nde 1965 yılının 23 Ekim sayısına kadar yayımlanan yazılar oluşturmuştur. Bu nedenle derginin o yıla ait 42 sayısı tamamen, diğer 11 sayısı ise dolaylı olarak incelenmiştir. Çalışmada, partilerin tartışmaları, ön seçim süreci, aday profilleri, söylemleri ve yapmış oldukları mitingler ele alınmıştır. Çalışmanın sonucunda, Akis’in, seçim sürecini AP ve CHP üzerinden ele aldığı ve genellikle halkın AP’ye oy vermemesine dair anlatımlar yaptığı görülmüştür. Akis, 1965 genel seçimlerine değindiği birçok önemli ayrıntıyla ışık tutmuştur.

Anahtar Kelimeler

1965 Seçimleri, Akis Dergisi, Metin Toker, Adalet Partisi, CHP

Kaynakça

• Abadan, Nermin. Anayasa Hukuku ve Siyasî Bilimler Açısından 1965 Seçimlerinin Tahlili. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1966.
• Ahmad, Feroz ve Bedia Turgay Ahmad. Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971). Ankara: Bilgi, 1976.
• “Adaylarına Göre Partilerin Özellikleri”. Akis. 25 Eylül 1965.
• Atay, Seyran Efilti ve Hilal Karavar. “Akis Dergisi “Kadınlar Arasında” Bölümünde Kadın Algısı”. SEFAD. 45 (2021): 355-374.
• “Boş Partilere İtibar”. Akis. 16 Ekim 1965.
• “Bravo”. Akis. 9 Ekim 1965.
• “Büyükler Arasında”. Akis. 9 Ekim 1965.
• Candan, Jale. “Kadınlar İsterse”. Akis. 4 Eylül 1965.
• Candan, Jale. “Siyasi Hayatta Kadın”. Akis. 14 Ağustos 1965.
• “CHP: Ortanın Solu Halka Anlatılamadı”. Milliyet Gazetesi. 14 Ekim 1965.
• “Çankaya’da Atan Şafak”. Akis. 16 Ekim 1965.
• Demir, Deniz Cenk. “Altmışlı Yıllarda Merkez Sağ: Demir Kırat’tan Adalet Partisine Merkez Sağın Sancılı Serüveni”. Türkiye’nin Atmışlı Yılları. Der., Mete Kaan Kaynar, İstanbul: İletişim, 2007.
• Devlet İstatistik Enstitüsü. Türkiye İstatistik Yıllığı 1968. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, 1969.
• Fedayi, Cemal. “Adalet Partisi’nin Birinci Dönemi: 1961-1971”. Muhafazakâr Düşünce Dergisi. 16/57 (2019): 123-150.
• Gümüştekin, Uğur. Demirel’in Büyük Hedefi: 1946’dan Bu Yana Siyasi Olaylar. İstanbul: Gümüş/Tekin, 1974.
• Hüroğlu, Hatice Sinem. “Akis Mecmuasına Göre Türkiye’de Siyasi, İktisadi, Kültürel Hareketlilik ve Değişimler (1954-1967)”. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, 2019.
• “İkinci Demirkırat Elbette Birincisinin Yolundan Yürüyecek”. Milliyet Gazetesi. 26 Ağustos 1965: 1.
• “İnönü Dün Demirel’i Tebrik Etti”. Milliyet Gazetesi. 12 Ekim 1965.
• “İz Takip Edenler”. Akis. 25 Eylül 1965.
• “Kampanya Başladı”. Akis. 8 Ocak 1965.
• “Kampanya”. Akis. 2 Ekim 1965.
• Kaya, Gazanfer. Toplumsal Değişim Sürecinde Siyaset ve Özgürlükler (CHP ve AP Üzerine Bir İnceleme). Ankara: Ütopya Yayınları, 2013.
• Koç, Altuğ. “1965 Genel Seçimleri Öncesinde “Ortanın Solu” Söyleminin Ortaya Çıkışı”. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6/2 (2017): 37-50.
• “Kullanılmış Mizansen”. Akis. 25 Eylül 1965.
• “Millet”. Akis. 21 Ağustos 1965.
• “Müteessir Olmak Neyi Halleder”. Akis. 8 Ocak 1965.
• “Ortanın Solundan Dönüş Bahis Konusu Olamaz”. Milliyet Gazetesi. 27 Kasım 1965.
• Özbudun, Ergun. Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Yetkin, 2009.
• Özgül, Bülent. “Seçim ve Seçim Sistemleri, Türkiye’deki Seçim Sistemi Uygulamaları ve Bir Model Önerisi”. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2002.
• “Reformlar Yıl 1965!”. Akis. 15 Ocak 1965.
• “Seçimler, Tebahhur Eden CHP’liler”. Akis. 16 Ekim, 1965.
• “Seçimler”. Akis. 1 Ocak 1965.
• “Seçimler”. Akis. 22 Ocak 1965.
• Tokatlı, Şule. “Metin Toker ve Akis Ekseninde Türk Siyasi Hayatına Bakışı”. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya, 2018.
• Toker, Metin. “Başlayan Huzursuzluk Belirtileri”. Akis. 11 Eylül 1965.
• Toker, Metin. “Cepheler Alınırken”. Akis. 12 Haziran 1965.
• Toker, Metin. “Demirkırat II”. Akis. 7 Ağustos 1965.
• Toker, Metin. “Kampanyaya Bakarken”. Akis. 25 Eylül 1965.
• Toker, Metin. “Karar Saati”. Akis. 9 Ekim 1965.
• Toker, Metin. “Ödev Şimdi Daha Güç”. Akis. 16 Ekim 1965.
• Toker, Metin. “Seçim Yılı”. Akis. 1 Ocak 1965.
• Toker, Metin. “Şu ‘Ortanın Solu’ Hikâyesi”. Akis. 14 Ağustos 1965.
• Toker, Metin. “Tedhiş ile İnfial”. Akis. 24 Temmuz 1965.
• Toker, Metin. “Yurtta Olup Bitenler”. Akis. 14 Ağustos 1965.
• Toker, Metin. Demokrasimizin İsmet Paşa’lı Yılları: İsmet Paşa’nın Son Yılları 1965-1973. Cilt VII, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1993.
• Türk, Hikmet Sami. “Türk Seçim Sisteminde Oy Hakkı”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 26/3-4,(1969): 79-114.
• Tütüncü Esmer, Gülsüm. CHP: 1965-1980 Türk Siyasal Yaşamında Ortanın Solu. Antalya: Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk, 2006.
• “Yoklamalar”. Akis. 21 Ağustos 1965.
• “Yurtta Olup Bitenler”. Akis. 12 Haziran 1965.