Understanding Tenants' Concerns: The Effects of the Housing Crisis on Mental Health, Well-Being, and Income Distribution

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 39, 11 - 31, 04.01.2025

Salih Tosun

https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1558813

Öz

The rapidly increasing housing and rental prices in Turkey are placing a strain on low- and middle-income households, leading to a rise in the rental burden and a decrease in housing affordability. This situation heightens tenants' concerns about housing, negatively impacting mental health, well-being, and income distribution. This study aims to examine the housing issues faced by tenants in Turkey from a phenomenological approach, focusing on their effects on individuals' mental health, general well-being, and income distribution. Semi-structured interviews were conducted with 18 Turkish participants who had at least one year of rental experience between February and June 2024. Thematic analysis identified themes such as stress and anxiety, depression, quality of life, social welfare, housing policies, and income distribution balance, which were categorized under mental health, well-being, and income distribution. The study shows that the housing issue directly shapes tenants' concerns about mental health, well-being, and income distribution, with mental health playing a central role in this interaction. The economic and psychological challenges experienced by tenants highlight the need for broader social and economic reforms in the housing market.

Anahtar Kelimeler

Housing problem, housing, mental health, social welfare, income distribution

Kiracıların Endişelerini Anlamak: Konut Sorununun Ruh Sağlığı, Refah Düzeyi ve Gelir Dağılımına Etkisi

Öz

Türkiye'de hızla artan konut ve kira fiyatları, dar ve orta gelirli haneleri zorlayarak kira yükünü artırmakta ve konut alım gücünü düşürmektedir. Bu da kiracıların barınma endişelerini artırıp ruh sağlığı, refah ve gelir dağılımı üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu çalışma, Türkiye'deki kiracıların karşılaştığı konut sorunlarını, bireylerin ruh sağlığı, genel refah düzeyi ve gelir dağılımı üzerindeki etkileri açısından fenomenolojik bir yaklaşımla incelemeyi amaçlamaktadır. En az bir yıldır kiracılık deneyimine sahip 18 Türk katılımcıyla Şubat-Haziran 2024'te yarı yapılandırılmış görüşmelerle gerçekleştirildi. Tematik analizle belirlenen stres ve kaygı, depresyon, yaşam kalitesi, sosyal refah, konut politikaları ve gelir dağılımı dengesi temaları; ruh sağlığı, refah düzeyi ve gelir dağılımı olarak sınıflandırıldı. Çalışma, konut sorununun kiracıların ruh sağlığı, refah düzeyi ve gelir dağılımı endişelerini doğrudan şekillendirdiğini ve ruh sağlığının bu etkileşimde merkezi rol oynadığını göstermektedir. Kiracıların yaşadığı ekonomik ve psikolojik zorluklar, konut piyasasında daha geniş sosyal ve ekonomik reform ihtiyacını vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Konut sorunu, barınma, ruh sağlığı, sosyal refah, gelir dağılımı

Etik Beyan

Etik onay, Balıkesir Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu tarafından 26.01.2024 tarihli E-19928322-050.04-344876 sayılı karar yazısıyla verildi. Katılımcılardan sözlü bilgilendirilmiş onam alınmış ve gizlilik haklarına her zaman uyulmuştur. Katılımcıların mahremiyetini korumak amacıyla kendilerine K1, K2 vb. kod adları verilmiştir. Gizlilik açısından veriler, yalnızca araştırmacı tarafından kullanılan, şifre korumalı bir flash sürücüde saklandı. Transkripsiyon ve veri analizi tamamlandıktan sonra kayıtlar silindi.

Kaynakça

• Albouy, D., Ehrlich, G., & Liu, Y. (2016). Housing demand, cost-of-living inequality, and the affordability crisis (No. w22816). National Bureau of Economic Research.
• Arku, G., Luginaah, I., & Mkandawire, P. (2012). “You either pay more advance rent or you move out”: Landlords/ladies’ and tenants’ dilemmas in the low-income housing market in Accra, Ghana. Urban Studies, 49(14), 3177-3193. https://doi.org/10.1177/0042098012437748
• Arku, G., Luginaah, I., Mkandawire, P., Baiden, P., et al. (2011). Housing and health in three contrasting neighbourhoods in Accra, Ghana. Social Science & Medicine, 72(11), 1864-1872.
• Atalay, K., Edwards, R., & Liu, B. Y. (2017). Effects of house prices on health: New evidence from Australia. Social Science & Medicine, 192, 36-48.
• AFAD. (2023). Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler hakkında basın bülteni-36. https://www.afad.gov.tr/kahramanmarasta-meydana-gelen-depremler-hk-36
• Çelik, A. (2004). AB ülkeleri ve Türkiye’de gelir eşitsizliği: Piyasa dağılımı-yeniden dağılım. Çalışma ve Toplum, 3(3), 53-91.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575. https://doi.org/10.1037/0033-2909.95.3.542
• Efe, F., & Erol, V. (2024). Afet yönetiminde barınma sorunlarının değişen yüzü olarak kitlesel göç hareketleri: Suriyeli mülteciler örneği. Toplum Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 5(2), 387-407.
• Evans, G., Wells, N., & Moch, A. (2003). Housing and mental health: A review of the evidence and a methodological and conceptual critique. Journal of Social Issues, 59, 475-500.
• Freeman, L., & Schuetz, J. (2016). Producing affordable housing in rising markets: What works?. PSN: Housing (Topic). https://doi.org/10.2139/ssrn.2851175
• Fligstein, N., Hastings, O. P., & Goldstein, A. (2017). Keeping up with the Joneses: How households fared in the era of high income inequality and the housing price bubble, 1999–2007. Socius, 3. https://doi.org/10.1177/2378023117722330
• Gerek, C. (2024). Türkiye ekonomi modeli ve enflasyon sorunu. Liberal Perspektif Analiz, Özgürlük Araştırmaları Yayınları, 26.
• Giyik, C. (2024). 6 Şubat 2023 Depremi sonrası geçici barınma uygulamaları: Gaziantep Nurdağı örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(1), 113-124.
• Göç İdaresi Başkanlığı (GİB). (2024). Geçici koruma istatistikleri. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Guerra, O., & Eboreime, E. (2021). The impact of economic recessions on depression, anxiety, and trauma-related disorders and illness outcomes—a scoping review. Behavioral Sciences, 11(9), 119. https://doi.org/10.3390/bs11090119
• Holding, E., Blank, L., Crowder, M., Ferrari, E., & Goyder, E. (2020). Exploring the relationship between housing concerns, mental health and wellbeing: A qualitative study of social housing tenants. Journal of Public Health, 42(3), e231-e238.
• Hoke, M., & Boen, C. (2021). The health impacts of eviction: Evidence from the national longitudinal study of adolescent to adult health. Social Science & Medicine, 273, 113742. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2021.113742
• Howden-Chapman, P., Bennett, J., Edwards, R., Jacobs, D., Nathan, K., & Ormandy, D. (2023). Review of the impact of housing quality on inequalities in health and well-being. Annual Review of Public Health, 44(1), 233-254.
• Husserl, E. (2001). Phenomenology and the foundations of the sciences (Vol. 1, No. 3). Springer Science & Business Media.
• Kirkpatrick, S. I., & Tarasuk, V. (2011). Housing circumstances are associated with household food access among low-income urban families. Journal of Urban Health, 88, 284-296.
• Korkmaz, C., Derinci, G., & Şimşekoğlu, V. (2023). Türkiye’de üniversite öğrencilerinin kiralık konuta erişim sorunu ve barınma hakkı, Konya örneği. In Toplumda ve mekânda adalet (ss:514-537). TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayınları. https://hdl.handle.net/20.500.13091/5117
• Li, Y., Qi, Y., Liu, L., Hou, Y., Fu, S., Yao, J., & Zhu, D. (2022). Effect of increasing the rental housing supply on house prices: Evidence from China’s large and medium-sized cities. Land Use Policy, 123, 106420.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Sage Publications.
• Madden, D., & Marcuse, P. (2016). In defense of housing: The politics of crisis. Verso Books.
• Mason, K. E., Baker, E., Blakely, T., & Bentley, R. J. (2013). Housing affordability and mental health: Does the relationship differ for renters and home purchasers?. Social Science & Medicine, 94, 91-97.
• McKee, K., Soaita, A. M., & Hoolachan, J. (2020). ‘Generation rent’ and the emotions of private renting: Self-worth, status and insecurity amongst low-income renters. Housing Studies, 35(8), 1468-1487.
• Miguel, A., Anderson, C., & Block, W. (2016). A paternalist’s mistake: Rent control. Journal of Economics and Political Economy, 3, 627-637. https://doi.org/10.1453/JEPE.V3I4.1058
• Morris, A., & Verdasco, A. (2020). Loneliness and housing tenure: Older private renters and social housing tenants in Australia. Journal of Sociology, 57, 763-779. https://doi.org/10.1177/1440783320960527
• Namey, E., Guest, G., Thairu, L., & Johnson, L. (2008). Data reduction techniques for large qualitative data sets. Handbook for team-based qualitative research, 2(1), 137-161.
• O'Donnell, J., & Kingsley, M. (2020). The relationship between housing and children’s socio-emotional and behavioral development in Australia. Children and Youth Services Review, 117, 105290.
• Ong ViforJ, R., Suenaga, H., & Brierty, R. (2024). Homeownership and subjective well-being: Are the links heterogeneous across location, age and income?. Urban Studies, 61(5), 859-877.
• Park, K., & Seo, W. (2020). Effects of residential instability of renters on their perceived health status: Findings from the Korean Welfare Panel Study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17. https://doi.org/10.3390/ijerph17197125
• Ribeiro, W. S., Bauer, A., Andrade, M. C. R., York-Smith, M., Pan, P. M., Pingani, L., ... & Evans-Lacko, S. (2017). Income inequality and mental illness-related morbidity and resilience: A systematic review and meta-analysis. The Lancet Psychiatry, 4(7), 554-562.
• Rose, P., Beeby, J., & Parker, D. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of Advanced Nursing, 21(6), 1123-1129.
• Tokol, A., & Alper, Y. (2012). Sosyal politika. Dora.
• Tuckett, A. G. (2005). Applying thematic analysis theory to practice: A researcher’s experience. Contemporary Nurse, 19(1-2), 75-87.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB). (2023). Konut fiyat endeksi istatistikleri. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Konut+Fiyat+Endeksi/
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023). Konut satış istatistikleri Temmuz 2024. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Konut-Satis-Istatistikleri-Temmuz-2024-53761
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2024a). 2023 yılı gelir ve yaşam koşulları araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=gelir-yasam-tuketim-ve-yoksulluk-107&dil=1
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2024b). 2023 yılı hanehalkı tüketim harcaması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Tuketim-Harcamasi-2023-53801
• Tsai, J., Jones, N., Szymkowiak, D., & Rosenheck, R. (2020). Longitudinal study of the housing and mental health outcomes of tenants appearing in eviction court. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 56, 1679-1686. https://doi.org/10.1007/s00127-020-01953-2
• Tong, A., Sainsbury, P., & Craig, J. (2007). Consolidated criteria for reporting qualitative research (COREQ): A 32-item checklist for interviews and focus groups. International Journal for Quality in Health Care, 19(6), 349-357. https://doi.org/10.1093/intqhc/mzm042
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık