Zıtlıklar Arasında Çocuk Bedeni Masumiyet, Kötülük ve Özerklik

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 133 - 168, 07.03.2021

Murat Arpacı , Ebubekir Düzcan

Öz

Bu çalışma, çocuk bedeninin tarihsel süreç içerisinde nasıl kategorize edildiğini ortaya koymaktadır. Tarih boyunca çocuk bedeniyle ilgili tartışmalar, çocuklukla ilgili tanımlamaları da etkilemiştir. Orta Çağ’da çocukluğun, günümüzdeki gibi yetişkinlikten ayrı bir kategori olarak değerlendirilmediği iddiası, tarihçiler tarafından çocuk bedeniyle ilgili algılar (kılık kıyafet, yaş vb.)ölçüsünde temellendirilmiştir. Çocuk bedenini kronolojik bir dönemle sınırlı tutma ya da yetişkinliğin doğal yansıması olduğu düşüncesi, çocukluğun masumiyetten kötülüğe geniş bir alana yayılan zıt pratiklerini kavramayı zorlaştırmaktadır. Bu nedenle çocukların pratiklerini daha iyi analiz etmeyi sağlayan teorik araçlar olarak Pierre Bourdieu’nün kullandığı “alan”, “sermaye” ve “habitus” kavramları önerilmektedir. Bu sayede çocuk bedeni ve çocuk dünyasının ilişkisel bir bakış açısıyla tartışılması amaçlanmaktadır. Bourdieu’ye göre “habitus”, çocukluk alanında başlar ve çocukluk, algı, düşünce ve pratikleri yapılandıran toplumsallığın merkezindedir. Çocukluk habitusu başta aile ve okul olmak üzere bedene yönelen kurumların pratikleri ile inşa edilir. Bu inşa ile eş zamanlı olarak çocukluk, yetişkinlere ait dünyadan “özerk bir alan”da bulunur ve aktif bir özne olarak toplumsallaşır. Araştırma, tarih boyunca çocukluğun masumiyetten kötücüllüğe birbirinden zıt şekilde anlamlandırıldığından hareket ederek çocukluğun sosyolojik potansiyelinin Bourdieu’nün “özerk alan” kavramsallaştırmasıyla analiz edilebileceğini önermektedir.

Anahtar Kelimeler

Beden, çocukluk, masumiyet, habitus, alan

Between the Contrasts of Children's Bodies: Innocence, Evil and Autonomy

Öz

This study reveals how the child's body was categorized in the historical process. Throughout history, discussion sabout the child's body have also affected the definition sabout childhood. The claim that childhood was not considered as a separate category from adulthood in the Middle Ages was based on the perceptions about the child's body (disguise, age, etc.) by historians. The idea that limiting the child's body to a chronological period or the idea that it is the natural reflection of adulthood makes it difficult to grasp the contrary practices of childhood, ranging from innocence to evil. For this reason, the concepts of field, capitaland habitus used by the Pierre Bourdieu are recommended as theoretical tools to analyze children's practices better. In this way, it is aimed to discuss the child's body andchild'sworld from a relational perspective. According to Bourdieu, habitus begins in childhood and childhood is at the center of sociality that structures perception, thoughts and practices. The habitus of childhood is built with the practices of institutions that turn to the body, especially the family and school. Simultaneously with this construction, childhood is established as an autonomous area, and socializes as an active subject.The research suggests that the sociological potential of childhood can be analyzed by Bourdieu's conceptualization of “autonomous space”, acting on the fact that childhood has been interpreted as opposed to innocence to evil throughout history.

Anahtar Kelimeler

Body, childhood, innocence, habitus, field.

Kaynakça

• Agamben, G. (2010). Çocukluk ve tarih. B. Parlak (Çev.). İstanbul: Kanat Yayınları.
• Alanen, L. (1988). Rethinking childhood. Acta Sociologica, 31(1), 53-67.
• Ariés, P. (1962). Centuries of childhood: A social history of family life. R. Baldick (Çev.). New York: Vintage Books.
• Arpacı, M. (2020). Pierre Bourdieu’nün sosyolojisinde beden, cinsiyet ve cinsellik. İmgelem Dergisi, 4(6), 245-263.
• Atay, T. (2007). Popüler kültürden kitle kültürüne çocukluğun dönüşümleri. N. Ahioğlu ve N. Güney (Der.). Popüler kültür ve çocuk içinde.Ankara: Dipnot Yayınları.
• Atay, O. (2005). Günlük. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Badinter, E. (1992).Annelik sevgisi: 17. yüzyıldan günümüze bir duygunun tarihi. K. Çelik (Çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
• Bourdieu, P. (1995).Pratik nedenler. H. Tufan (Çev.). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Bourdieu, P. ve Wacquant, L. (2014). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar. N. Ökten (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. ve Passeron, J.C. (2015). Yeniden üretim: Eğitim sistemine ilişkin bir teorinin ilkeleri. A. Sümer, L. Ünsaldı ve Ö. Akkaya (Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (2017). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. D. F. Şannan ve A. G. Berkkurt (Çev.). Ankara:Heretik Yayınları.
• Bruckner, P. (2006).Masumiyetin ayartıcılığı. H. Tuncer (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bumin, K. (1983). Batı’da devlet ve çocuk. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Corsaro, W. (1997). The sociology of childhood. USA: PineForge.
• Castenada, C. (2002). Figurations: Child, bodies world. Durhamand London: Duke University Press.
• Çinpolat, S. (2017). Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam’da çocuk algısı. İstanbul: Araştırma Yayınları.
• Denzin, N. (1977). Childhood socialisation. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Elias, N. (2017).Uygarlık süreci (1. Cilt). E. Ateşman (Çev.).İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erasmus, D. (2017).Çocuklar için adabı muaşeret. B.Güven (Çev.). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Easton, D. ve Hess, R.D. (1962). The child’s political world. Midwest Journal of Political Science, 6(3), 229-246.
• Eğribel, E. (2019). Çocukluk sosyolojisi için evrensel giriş. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 4(7), 41-59.
• Firestone, S. (1993). Cinselliğin diyalektiği.Y. Salman (Çev.). İstanbul:Payel Yayınevi.
• Foucault, M. (2012).İktidarın gözü. I. Ergüden (Çev.).İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2007).Cinselliğin tarihi. H.U. Tanrıöver (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Goffman, E. (2014). Günlük yaşamda benliğin sunumu. B. Cezar (Çev.).İstanbul:Metis Yayınları.
• Gürdal, A.D. (2013). Sosyolojinin ihmal edilen kategorisi çocuklar üzerinden çocukluk sosyolojisine ve sosyolojiye bakmak. İş Güç Endüstri İlişkileri Dergisi, 15(4), 1-26.
• Gürbilek, N. (2012). Kötü çocuk Türk. İstanbul: Metis Yayınları.
• Hammersley, M. (2019). Çocukluk çalışmaları: Sürdürülebilir bir paradigma mı? Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 4(7), 61-80.
• Hardman, C. (1978). Can there be an anthropology of children? Journal of the Anthropological Societyof Oxford, 4(1), 85-99.
• Heywood, C. (2003).Baba bana top at: Batı’da çocukluğun tarihi. E. Hoşsucu (Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Hökelekli, H. (1993). “Çocuk”. TDV İslam Ansiklopedisi, 8, 361-363.
• Illich, I. (2006). Okulsuz toplum. C. Öner (Çev.). İstanbul: Oda Yayınları.
• James, A., Jenks, C. ve Prout, A. (1998).Theorizing childhood. Cambridge: PolityPress.
• James, A. ve Prout, A. (1997).Constructing and reconstructing childhood.London: Routledge.
• James, A. (2001). Yeni çocukluk sosyolojisinde sorunlar, yaklaşımlar ve pratikler. E.G. Kapçı (Çev.). B. Onur (Der.). Dünyada ve Türkiye’de değişen çocukluk içinde (ss. 27-36). Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Jenks, C. (1996). Childhood.key ideas. (first edition). London: Routledge.
• Jenks, C. (2005). Childhood, key ideas. (second edition) London: Routledge.
• Klocker N. (2007). An example of thin agency: Child domestic workers in Tanzania. R. Panelli, S. Punch ve E.
• Robson (Ed.).Global perspectives on rural childhood and youth: Young rural lives içinde (ss. 81-148).London: Routledge.
• Leonard, M. (2019). Çocuklar, çocukluk ve sosyal sermaye: Bağlantıların incelenmesi. A. Akın (Çev.). Çocuk ve
• Mayall, B. (1996).Children, health and the socielorder. Buckingam: Open UniversityPress.
• Mayall, B. (2018). Çocukluk sosyolojisi tarihi, T. Fırıncı Orman (Çev.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Mayall, B.,Alanen, L. ve Brooker, L. (2015).Childhood with Bourdieu. London: Palgra ve Macmillan.
• Neiman, S. (2017). Niçin büyüyelim? Çocuksu bir çağ için altüst edici düşünceler. N. Tokdoğan (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nietzsche, F. ([1886] 2010). Tregadyanın doğuşu. M. Tüzel (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Özarslan, A.D. (2016). Çocuk ve çocukluk sosyolojisi. İstanbul: Resse Yayınları.
• Öztan, G.G. (2013). Türkiye’de çocukluğun politik inşası. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu. K. İnal (Çev.).Ankara: İmge Yayınları. Qvortrup, J. (1993).Societal position of childhood: the international project childhood as a social phenomenon. Childhood, 1(2), 119-124.
• Pifer, E. (2000). Demon or doll: Images of the child in contemporary writing and culture. USA: The University Press.
• Robson, E., Bell, S. ve Klocker, N. (2007). Conceptualizing agency in the lives and actions of rural young people.
• R. Panelli, S. Punch ve E. Robson (Ed.). Global perspectives on rural childhood and youth: Young rural lives içinde (ss. 135-148). London, England: Routledge.
• Rousseau, J.J. (2009). Emile ya da eğitim üzerine. İ. Yerguz (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Stearns, P.N. (2018). Çocukluğun tarihi. H. Dikmen ve B. Uçar (Çev.). İstanbul: Dedalus Yayınları.
• Swartz, D.(2011).Kültür ve iktidar: Pierre Bourdieu’nün sosyolojisi. E. Gen (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tan, M. (1989). Çağlar boyunca çocukluk. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 71-88.