Harran Üniversitesi’ndeki Suriyeli Öğrencilerin Akademik Entegrasyon Süreçlerinin Analizi

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 39 - 84, 15.09.2021

Hatice Şahin , Mahmut Kaya

Öz

Türkiye’ye sığınan Suriyeli göçmen kitlesinin temel problemlerinden biri eğitimdir. Eğitim, ev sahibi toplumla entegrasyon/bütünleşme, kayıp nesil riskini önleme, marjinalleşme ve radikalleşmeyi azaltma, ekonomik ve sosyal sermayeye kaynaklık etme, yukarı doğru sosyal hareketliliğin aracı olarak göç sürecinde önemli bir faktördür. Bu çalışmanın konusu, Harran Üniversitesi’ndeki Suriyeli öğrencilerin akademik entegrasyon süreçleridir. Araştırma, nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntemle yürütülmüştür. Çalışma, 2020 Mart ve Aralık aylarında 326 kişi ile yapılan anket ve 12 kişi ile gerçekleştirilen odak grup görüşmesi sonuçlarına dayanmaktadır. Araştırmada anket sonuçları betimsel istatistik, odak grup görüşmesi tematik içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; savaş, göç ve diğer koşullardan kaynaklı sorunlarda; ekonomik sorunlar, dil, barınma, ulaşım, eğitime geç kalmışlık, belirli ölçüde dışlanma ve ayrımcılık, kampüs dışı sosyalleşme süreçlerine düşük katılım, istihdam anlamında gelecek kaygısı, düşük kitap okuma oranı, yetersiz hane koşulları, kültürel gettolaşma gibi faktörler ön plana çıkmıştır. Diğer yandan Suriyeli ve Türkiyeli öğrencilerin arkadaşlık ilişkileri pozitif bir görünümdedir. Akademik ve idari personelden memnuniyet belirli bir seviyededir. Şanlıurfa, eğitim bakımından belirli ölçülerde bir cazibe merkezine dönüşmektedir. Harran Üniversitesi’nde eğitim alıyor olmak öğrencilerin yarısından fazlası için mutluluk vericidir. Araştırma sonuçları, belirli seviyede bir entegrasyon aşamasına varıldığını ancak halen aksayan ve tahkim edilmesi gereken yönlerin de bulunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencileri, entegrasyon, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.

Analysis of Academic Integration Processes of Syrian Students at Harran University

Öz

One of the main problems of Syrian refugees who took refuge in Turkey is education. Education is an important factor in the migration process as a tool of integration with the host society, preventing the risk of lost generation, reducing marginalization and radicalization, as a source of economic and social capital and upward social mobility. The subject of this study is the academic integration processes of Syrian students studying at Harran University. The research was carried out with a mixed method in which quantitative and qualitative methods were used together. The study is based on the results of a questionnaire with 326 people and a focus group meeting with 12 people. The study was conducted between March and December 2020. In the research, the results of the survey were analyzed through descriptive statistics, focus group interview thematic content analysis. According to the research findings; due to problems arising from war, immigration and other conditions, economic problems, language, exclusion and discrimination to a certain extent, accommodation, transportation, limited club membership and low participation in off-campus socialization processes, future anxiety in terms of employment, low book reading rate, factors such as insufficient household conditions, cultural ghettoization came forward. On the other hand friendship relations between the Syrian and Turkish students is a positive outlook. Satisfaction with academic and administrative staff is at a certain level. Şanlıurfa turns into a center of attraction to a certain extent in terms of education. Studying at Harran University is a joy for more than half of Syrian students. The results of the research show that a certain level of integration has been reached, but there are still aspects that are lagging and need to be strengthened.

Anahtar Kelimeler

Migration, Syrian university students in Turkey, integration, Harran University, Şanlıurfa.

Kaynakça

• Ager, A. ve Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166-191. doi:10.1093/jrs/fen016
• Akkaya, A. Y., Çilingir, G. A. ve Levent, G. T. (2018). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ndeki Suriyeli öğrencilerin akademik sorunları üzerine bir çalışma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 413-448. doi:10.21560/spcd. vi.447969
• Almadani, D. S. (2018). Syrian refugee students' academic and social experiences in American public schools. College of Education Theses and DissertationsEducation Theses and Dissertations. 129. Https://via.library.depaul. edu/soe_etd/129. https://via.library.depaul.edu/soe_etd/129 adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi.
• Ankaralı, H., Pasin, Ö., Karacan, B., Tokar, M., Künüroğlu, M., Çaça, M., Şahingöz, N. B. (2017). Üniversite öğrencilerinin Türkiye'deki Suriyeli sığınmacılara bakış açısı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 122-132. https://dergipark.org.tr/tr/pub/duzcesbed/345145 adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi.
• Aypay, A., Sever, M. ve Demirhan, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin sosyal ve akademik entegrasyonu: Boylamsal bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 407-422. https://dergipark. org.tr/tr/pub/jss/256958 adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi.
• Castles, S. ve Miller, M. J. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Ed.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Demirhan, K. (2017). Ulusal alanyazında uluslararası öğrenciler ve uluslararası öğrencileri siyasal açıdan düşünmek. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 547-562. https://dergipark.org.tr/tr/ pub/ijmeb/744494 adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi. El-Ghali, H. A. ve Al-Hawamdeh, A. (2017). Higher education and Syrian refugee students: The case of Jordan policies, practices, and perspectives.
• Beirut: UNESCO Regional Bureau for Education in the Arab States – Beirut, and the Issam Fares Institute for Public Policy and International Affairs, American University of Beirut. https://www.aub.edu.lb/ adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi. El-Ghali, H. A., Berjaoui, R. ve DeKnight, J. (2017). Syrian refugee students: The case of Lebanon policies, practices and perspectives.
• Beirut: UNESCO Regional Bureau for Education in the Arab States – Beirut, and the Issam Fares Institute for Public Policy and International Affairs, American University of Beirut. http:// www.aub.edu.lb/ifi. adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi. El-Ghali, H., Ali, A. ve Ghalayini, N. (2017). Higher education and Syrian refugee students: The case of Iraq policies, practices and perspectives.
• Beirut.: UNESCO Regional Bureau for Education in the Arab States – Beirut, and the Issam Fares Institute for Public Policy and International Affairs, American University of Beirut. https://www.aub.edu.lb/ifi/Documents/publications/research_reports/2016-2017/20170703 _iraq_syrian_refugee.pdf#search=Higher%20Education%20and%20Syrian%20Refugee%20Students, adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi.
• Erdoğan, M. M. (2019). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler. Konrad-Adenauer-Stiftung. https://www.kas.de/ documents/283907/7339115/T%C3%BCrkiye%27deki+Suriyeliler.pdf/acaf9d37-7035-f37c-4982-c4b18f9b9c8e?version=1.0&t=1571303334464 adresinden 12.11.2020 tarihinde erişildi.
• Erdoğan, M. M., Erdoğan, A. ve Yavcan, B. (2017). Türkiye'deki Suriyeli mülteci akademisyen ve üniversite öğrencilerinin durumu, sorunları ve beklentileri araştırması. Ankara. https://igamder.org/uploads/belgeler/ ELITE-DIALOGUE-01102017-TR.pdf adresinden 12.11.2020 tarihinde erişildi.
• Esses, V., Hamilton, L., Bennet-AbuAyyash, C. ve Burstein, M. (2010). Characteristics of a welcoming community. Welcoming Community 1. Citizenship and Immigration Canada. http://p2pcanada.ca/wp content/uploads/2011/09/Characteristics-of-a-Welcoming-Community-11.pdf adresinden 12.11.2020 tarihinde erişildi.
• Favell, A. (2001). Integration policy and integration research in Europe: A review and critique. T. A. Aleinikoff ve D. B. Klusmeyer (Ed.), Citizenship Today: Global Perspectives and Practices içinde . Washington DC: Carnegie Endowment for International Peace.
• GİGM,. (2020). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. 17 Aralık 2020 tarihinde https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 adresinden erişildi.
• Gül, M. ve Şaşman Kaylı, D. (2020). Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencilerinde sosyal dışlanma algısı üzerine nitel bir araştırma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 985-1007. doi:10.33417/tsh.688774
• Hohberger, W. (2018). Opportunities in higher education for Syrians in Turkey: The perspective of Syrian university students on the educational conditions, needs and possible solutions for improvement. IPC Sabanci University. https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/Images/Document/opportunities-in-higher-education-for-syrians-in-turkey-127679/opportunities-in-higher-education-for-syrians-in-turkey 127679.pdf adresinden 12.11.2020 tarihinde erişildi.
• IOM. (2004). Göç terimleri sözlüğü. Ed., R. Perruchoud ve J. Redpath - Cross, Uluslararası Göç Hukuku, Uluslararası Göç Örgütü. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf adresinden 13.11.2020 tarihinde erişildi.
• Kamyab, S. (2017). Syrian refugees higher education crisis. Journal of Comparative & International Higher Education, (9), 10-14. https://www.ojed.org/index.php/jcihe/article/view/894/643 adresinden 13.11.2020 tarihinde erişildi.
• Kaya, M. (2017). Türkiye’deki Suriyeliler: İç içe karşılaşmalar. İstanbul: Hiper Yayınları.
• King, R. ve Collyer, M. (2016). Migration and development framework and its links to integration. Rinnus Penninx ve B. Garcés-Mascareñas (Ed.), IMISCOE Research Series. London: Springer International Publishing. https://www.springer.com/gp/book/9783319216737 adresinden 10.10.2020 tarihinde erişildi.
• Kurulgan, M. ve Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 237-258. https://app.trdizin.gov.tr/makale/ T0RRME5EUTA/ogrencilerin-okuma-ve-kutuphane-kullanma-aliskanliklari-uzerine-bir-arastirma adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi.
• Kümbetoğlu, B. (2019). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Lune, H. ve Berg, B. L. (2017). Qualitative research methods for the social sciences. (Ninth Edition Global Edition.). England: Pearson Education Limited Edinburgh Gate Harlow Essex CM20 2JE.
• Mannan, Md. A. (2007). Student attrition and academic and social integration: Application of Tinto's model at the university of Papua New Guinea. Higher Education, 53(2), 147-165. https://www.jstor.org/stable/29735048 adresinden 13.11.2020 tarihinde erişildi.
• Mascareñas, B. G. ve Penninx, R. (2016). Integration processes and policies in Europe: Contexts, levels and actors. B. Garcés-Mascareñas ve R. Penninx, (Ed.) IMISCOE Research Series. London: Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-21674-4
• Mazlum, M. M. ve Atalay, A. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yönteminin belirlenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 4, 1-21. doi:10.17121/ressjournal.705
• MEB HBÖGM. (2020). Geçici koruma kapsamı altındaki öğrencilerin eğitim hizmetleri, https://hbogm.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2020_11/18114946_17155955_3_KASIM__2020__YNTERNET_BULTENY_Sunu. pdf). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durum Eğitim Daire Başkanlığı., https://hbogm. meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_11/18114946_17155955_3 _KASIM__2020__YNTERNET_BULTENY_Sunu.pdf adresinden 10.12.2020 tarihinde erişildi.
• Neuman, W. Lawrence. (2014). Toplumsal araştırma yöntemleri. S. Özge (Çev.), C. 1-I. Cilt, Ankara: Yayınodası.
• O’Connor, S. (2018). Problematising strategic internationalisation: Tensions and conflicts between international student recruitment and integration policy in Ireland. Globalisation, Societies and Education, 16(3), 339-352. doi:10.1080/14767724.2017.1413979
• Oucho, D. L. A. ve Williams, D. A. (2017). Challanges and solutions to migrant integration, diversity, and social cohesion in Africa. 18. https://www.wider.unu.edu/sites/default/files/OUCHO%2C%20Linda %20Adhiambo_paper.pdf adresinden 15.11.2020 tarihinde erişildi.
• Özkan, G. ve Güvendir, M. A. (2015). Uluslararası öğrencilerin yaşam durumları: Kırklareki ve Trakya Üniversiteleri örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 174-190. doi:10.17240/ aibuefd.2015.15.1-5000128601
• Özoğlu, M., Gür, B. S. ve Coşkun, İ. (2012). Küresel eğilimler ışığında Türkiye'deki uluslararası öğrenciler. Ankara: SETA. https://www.setav.org/kuresel-egilimler-isiginda-turkiyede-uluslararasi-ogrenciler/ adresinden 15.11.2020 tarihinde erişildi.
• Park, R. E. ve Burgess, E. W. (2015). Asimilasyon ve sosyal kontrol: Sosyoloji bilimine giriş 2. P. S. Kızılçalı (Çev.), İstanbul: Pinhan.
• Penninx, Rinus. (2004). Integration of migrants: Economic, social, cultural, and political dimensions. Https:// www.researchgate.net/publication/254920820_Integration_of_migrants_Economic_social_cultural_and_political_dimensions. 18 Aralık 2020 tarihinde /paper/Integration-of-migrants.-Economic%2C-social%- 2C-cultural-Penninx/ea3ad24a3262e64df044af6b191616ba1e85a9bb adresinden erişildi.
• Penninx, Rinus ve Garcés-Mascareñas, B. (2016). The concept of integration as an analytical tool and as a policy concept. B. Garcés-Mascareñas ve R. Penninx (Ed.), IMISCOE Research Series. London: Springer International Publishing.
• Rich, R. C., Brians, C. L., Manheim, J. B. ve Willnat, L. (2018). Empirical political analysis quantitative and qualitative research methods (Ninth edition.). New York: Routledge 711 Third Avenue, New York, NY 10017 and by Routledge 2 Park Square, Milton Park, Abingdon, Oxon, OX14 4RN.
• Sağır, A. ve Aydın, E. (2020). Türkiye'deki üniversitelerde öğrenim gören Suriyeli öğrencilerin sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel profillerinin analizi. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 153-182. doi:10.31679/ adamakademi.598319
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye'nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar.
• Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014(31). https://dergipark. org.tr/tr/pub/sufesosbil/136183 adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi.
• Şahin, H. (2019). Türkiye’de eğitimde fırsat eşit(siz)liği ve bireylerin eğitim kararları: Ardahan ve Karabük örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Ural, A. ve Çinar, F. N. (2016). Anne ve babanın eğitim düzeyinin matematik başarısına etkisi. Mehmet Akif Ersoy
• Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4), 42-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebed/239290 adresinden 10.11.2020 tarihinde erişildi. Usta, S., Sayın, Y. ve Güzelipek, Y. A. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin kente ve üniversiteye uyumu: Karaman ili örneği. Journal of Higher Education and Science, 7(3), 565-577. doi:10.5961/jhes.2017.233
• Watenpaugh, K. D., Fricke, A. L. ve Siegel, T. (2013). Uncounted and Unacknowledged: Syria’s Refugee University Students and Academics in Jordan. A joint project of the UC Davis Human Rights Initiative and the Institute of International Education. University of California, Davis and the Institute of International Education (IIE). file:///C:/Users/mahmut/Downloads/Uncounted-And-Unacknowledged-Syrias-Refugee University-Students-And-Academics-In-Jordan-2013%20(1).pdf adresinden 18.12. 2020 tahinde erişildi.
• Watenpaugh, K. D., Fricke, A. L. ve King, J. R. (2014a). We will stop here and go no further Syrian university students and scholars in Turkey. California,: Institute of International Education, Inc. https://www.iie. org/Research-and-Insights/Publications/We-Will-Stop-Here-And-Go-No-Further-Syrian-UniversityStudents-And-Scholars-In-Turkey, adresinden 18.12. 2020 tahinde erişildi.
• Watenpaugh, K. D., Fricke, A. L. ve King, J. R. (2014b). The was follows them Syrian university students and scholars in Lebanon. USA: Institute of International Education, Inc., University of California (UC Davis). www.iie.org. adresinden 18.12. 2020 tahinde erişildi.
• Yavcan, B. ve El-Ghali, H. A. (2017). Higher education and Syrian refugee students: The case of Turkey policies, practices, and perspectives. Beirut.: UNESCO Regional Bureau for Education in the Arab States – Beirut, and the Issam Fares Institute for Public Policy and International Affairs, American University of Beirut. http://www.aub.edu.lb/ifi. adresinden 10.11 2020 tahinde erişildi.
• Yontar, İ. G. (2019). Türkiye bursları kapsamında öğrenim gören uluslararası öğrencilerin üniversite yaşamına uyumu: Bir devlet üniversitesi örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 242-262. https:// dergipark.org.tr/tr/pub/bitlissos/558903 adresinden 12.11. 2020 tahinde erişildi.
• YÖBİS. (2020). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. 6 Aralık 2020 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.
• YÖK. (2020). YÖK Türkiye Yükseköğretimde Dünyada İlk 10 İçerisinde Yer Aldı. (Basın Açıklaması). 17 Aralık 2020 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/hedef-odakli-uluslararasilasma.aspx adresinden erişildi.
• Zavalsız, Y. S. ve Gündağ, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin sosyo-kültürel entegrasyonu (Karabük Üniversitesi Örneği). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 3168-3192. https://app.trdizin. gov.tr/makale/TWpjM01qQTFOUT09/yabanci-uyruklu-ogrencilerin-sosyo-kulturel-entegrasyonu-karabuk-universitesi-ornegi- adresinden 15.11. 2020 tahinde erişildi.