Baba Şiddetine Uğrayan “Ben” in Utanç Karmaşası

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1 - 24, 18.09.2022

Simel Parlak , Azize Nilgün Canel

https://doi.org/10.12658/M0658

Öz

Bu araştırmada, çocukluk süresince babalarının şiddetine uğrayan veya şahit olan kadınların bu deneyimlerine ilişkin utanç algısı ve babalarına ilişkin algıları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada fenomenolojik yaklaşımlardan biri olan yorumlayıcı fenomenolojik analiz kullanılmıştır. Çalışma grubu, ölçüt örnekleme ile seçilen dört kişiden oluşmaktadır. Ölçüt olarak; çocukluk döneminde babanın şiddetine uğramış olmak veya şahit olmak, evli olmak, çocuk sahibi olmak ve annelik-kadınlık rolleri üzerine düzenlenen psikodrama yaşantı grubuna katılmış olmak şeklinde belirlenmiştir. Katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve elde edilen verinin analiz edilme sürecinde yorumlayıcı fenomenolojik analiz aşamaları izlenmiştir. Çocukluk süresince babalarının şiddetine uğrayan veya şahit olan kadınlarla yapılan görüşmeler sonucunda şiddet uygulayan babaya yönelik tepkiler, şiddet yaşantısını paylaşmaya dair utanç ana temalarına ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan tüm katılımcıların babaları ile ilgili anlatıları, babalarının kendi zihinlerinde istenmeyen ve utanılan babalar olduklarını göstermektedir. Babanın çocuk üzerinde arattığı aşağılama, küçük görme vb. hareketlerinin kişide utanç yaratmış olması, çeşitli kişilik yapıları üzerinden daha sonraki araştırmalarda incelenmesi gereken bir durumdur.

Anahtar Kelimeler

Baba şiddeti, utanç, çocuğa kötü muamele, aile içi şiddet, nitel araştırma

The Turmoil of Self-Embarrassment Due to Patriarchal Violence

Öz

In this study, it was tried to reveal the perceptions of shame about violence of women who were subjected to violence by their fathers in childhood. Interpretative phenomenological analysis method was used in the research. The study group consists of four people selected by criterion sampling. The criteria are determined as being subjected to violence by the father during childhood or to be a witness, to be married, to have a child and being participating in the psychodrama experience group organized on motherhood-womanhood roles. Semi-structured interviews were held with the participants. In the process of analyzing the data obtained, the interpretive phenomenological analysis stages were followed. Themes obtained as a result of interviews with women who witnessed or experienced violence by their fathers in childhood as follows; reactions to the father who applied violence during their childhood and shame about sharing the experience of violence For example, the narratives of participants in the study show that they had unwanted and shameful father images in their minds. The humiliation, belittlement, etc. attitudes of the father towards the child have created shame and it is a situation that should be examined in later researches through various personality structures.

Anahtar Kelimeler

Patriarchal violence, shame, child abuse, domestic violence, qualitative research

Kaynakça

• Akhtar, S. (2014). Sources of suffering: Fear, greed, guilt, deception, betrayal, and revenge. Karnac Books.
• Algan, G. & Kaya, S. Ö. (2012). Kadına karşı evlilik içi şiddetin çocuğa yansıması ve çocuğun şiddetten korunma hakkı. Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (ss. 678-689). 27-28 Nisan 2012, Ankara.
• Anderson, K. M. & Bang, E. J. (2012). Assessing PTSD and resilience for females who during childhood were exposed to domestic violence. Child & Family Social Work, 17(1), 55-65.
• Anderson, K. M. & Danis, F. S. (2006). Adult daughters of battered women: Resistance and resilience in the face of danger. Affilia, 21(4), 419-432.
• Beck, G. J., McNiff, J., Clapp, J. D., Olsen, S. A., Avery, M. L., & Hagewood Houstan, J. (2011) Exploring negative emotion in women experiencing intimate partner violence: Shame, guilt, and PTSD. Behavior Therapy, 42(4), 740-750.
• Cater, Å. K. (2007). Children’s meaning‐conciliation of their fathers’ violence related to fathers and violence in general. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 8(1), 41-55.
• Chemtob, C. & Carlson, J. (2004). Psychological effects of domestic violence on children and their mothers. International Journal of Stress Management, 11(3), 209-226.
• Cooley, H. C. (1968). The self in social interaction: On the meaning of ‘I’. The self in social interaction. John Wiley and Sons, Inc. 90.
• Creswell, W. J. (2015). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün & S. B. Demir (Ed.). M. Aydın (Çev.). Pegem
• Dursun, E. (2018). Çocukluk çağında aile içerisinde şiddete maruz kalmış bireylerde özgüven ve öfke kontrol durumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Eatough, V. & Smith, J. A. (2017). Interpretative Phenomenological Analysis. Willig, C., & Rogers, W. S. (Eds.). The SAGE handbook of qualitative research in psychology. Sage.
• Erikson, E. H. (1950). Childhood and society. W. W. Norton.
• Erükçü-Akbaş, G. ve Karataş, K. (2020). Kadın cinayetleri sonrası geride kalan çocuklar ve bakım veren kardeşlerin baş etme stratejileri. Toplum Sosyal Hizmet, 31(1), 152-173.
• Fairbairn, R. (1952). Psychoanalytical studies of the personality. Tavistock.
• Herman, J. L. (1997). Trauma and recovery. Basic Books.
• Klein, M. (2008). Sevgi suçluluk ve onarım. A. A. Köşkdere (Çev.). Kanat.
• Kurst-Swanger, K. ve Petcosky, J. L. (2003). Violence in the home: Multidisciplinary perspectives. Oxford University Press.
• La Ferle, C., Muralidharan, S., & Kim, E. (2019). Using guilt and shame appeals from an eastern perspective to promote bystander intervention: a study of mitigating domestic violence in India. Journal of Advertising, 48(5), 555-568.
• Lewis, H. B. (1971). Shame and guilt in neurosis. International Universities Press.
• Lök, N., Başoğul, C. & Öncel, S. (2016). Aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkileri ve psikososyal desteğin önemi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 155-161.
• Maker, A. H., Kemmelmeier, M. & Peterson, C. (1998). Long-term psychological consequences in women of witnessing parental physical conflict and experiencing abuse in childhood. Journal of Interpersonal Violence, 13(5), 574-589.
• McKenry, P. C., Julian, T. W. & Gavazzi, S. M. (1995). Toward a biopsychosocial model of domestic violence. Journal of Marriage and the Family, 57(2), 307-320. Mills, E. & Kellington, S. (2012). Using group art therapy to address the shame and silencing surrounding children’s experiences of witnessing domestic violence. International Journal of Art Therapy Kellington, 17(1), 3-12.
• Mitchell, C. & Magdalena, V. (2009). Explanatory frameworks of intimate partner violence. D. Anglin & C.
• Mitchell (Ed.). Intimate partner violence a health-based perspective içinde. Oxford University Press.
• Mullender, A., Hague, G., Imam, U., Kelly, L. & Mellos, E. (2002). Children’s perspectives on domestic violence. Sage Publications.
• Nicholson, H. (2009) Dramatising family violence: the domestic politics of shame and blame, The Journal of Applied Theatre and Performance, 14(4), 561-582.
• Okutan, N. (2007). Kadına yönelik aile içi şiddet-Van’da, kadınların şiddet deneyimleri, şiddeti doğuran koşullar ve baş etme biçimleri, şiddetin kadın sağlığına etkileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Parman, T. (2012). Ergenlik ya da merhaba hüzün. Bağlam.
• Peled, E. (1998). The experience of living with violence for preadolescent children of battered women. Youth & Society, 29(4), 395-430.
• Pines, M. (2008). Minding the gap: Commentary on the body of shame in the circle of the group. Group Analysis, 41(2), 180-181.
• Saldana, J. (2013). The coding manual for qualitative researchers. Sage.
• Sart, G. (2015). Yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Ed.). Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (ss. 70-80). Anı.
• Smith, J. A. & Osborn, M. (2003). Interpretative phenomenological analysis. J. A. Smith (Ed.). Qualitative psychology. A practical guide to research methods içinde (ss. 51-80). Sage.
• Smolen, A. (2016). Shame in childhood. S. Akhtar (Ed.). Shame: Developmental, cultural, and clinical realms içinde. Karnac Books.
• Sümer, N., Gündoğdu-Aktürk, E. & Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri:
• Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59.
• Tangney, J. P. (1991). Moral affect: The good, the bad and the ugly. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 598-607.
• Taymur, İ. & Boratav, R. C. (2013). İçselleştirme, içealım, içeatım ve özdeşim. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(3), 330-342.
• Tüzün, O. & Sayar, K. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam, 19(1), 24-39.
• Weil, J. M., & Lee, H. H. (2004). Cultural considerations in understanding family violence among Asian American Pacific Islander families. Journal of Community Health Nursing, 21(4), 217-227.
• Yıldırım, H. & Şimşek, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Seçkin.
• Zara-Page, A. & İnce, M. (2008). Aile içi şiddet konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11(22), 81-94