Suriyeli Mültecilerin Uyum Sürecinde Halk Eğitim Merkezlerinin Rolü

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 19 - 52, 28.03.2023

Esen Altunay , Serap Karabulut

Öz

Araştırmanın amacı, Suriyeli mültecilerin uyum sürecinde Halk Eğitim Merkezlerinin (HEM) rolü üzerine yönetici ve eğiticilerin görüşlerini ortaya koymak ve öneriler sunmaktır. Nitel araştırma yaklaşımlarından olgubilim deseniyle yürütülmüş bu çalışmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılarak belirlenmiş ve 2019-2020 yılında İzmir ilindeki HEM’lerde görevli yönetici ve eğiticilerden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre Suriyeli mültecilerin en çok “sosyal ihtiyaçlar” teması altında dil öğrenme amacıyla HEM’lere başvurdukları sonucuna ulaşılmıştır. HEM’lerde Suriyeli mültecilerin uyum sürecindeki sorunlarda en çok devamsızlık ve ekonomik yetersizlik konularında “öğrencilerle ilgili sorunlar” teması öne çıkmıştır. HEM’lerin uyum sürecindeki katkısı bakımından en çok “sosyal becerilerin gelişimi” teması altında
dil öğrenme, toplumsal uyum sağlama, iletişim ve ilişki kurma katkıları vurgulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Suriyeli mültecilerin eğitimlerine yönelik kalıcı çözümler üretmek adına devlet politikaları geliştirilmeli, göçmenlerin ekonomik yetersizlik sorununa yönelik finans sağlanmalı, HEM’lerin diğer kurumlarla işbirlikleri güçlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Halk eğitim merkezi, İzmir, Suriyeli mülteciler, uyum süreci, yetişkin eğitimi, kültür.

The Role of Adult Education Centers in Syrian Refugees’ Integration Process

Öz

The aim of this study is to reveal the views of administrators and instructors regarding the role adult education centers (AECs) have in the process of integrating Syrian refugees and to present relevant suggestions. This qualitative study has employed a phenomenological design, obtained the data using a semi-structured interview form. The study group of the research consists of administrators and instructors working at AECs in Izmir, Turkey between 2019-2020 and were identified using criterion sampling, a purposive sampling method. As a result of the research, the participants were revealed to have most commonly emphasized language learning under the theme of Syrian refugee adults’ social needs. Among the problems regarding the integration process of the Syrian refugees enrolled in the AECs, absenteeism and economic inadequacy came to the fore under the theme of problems regarding instructees. In terms of the AECs’ contributions to the adaptation process, their contributions to language learning, social adaptation, and establishing communication and relationships were emphasized under the theme of social skills development. According to the research results, states should develop certain policies to produce permanent solutions regarding Syrian refugees’ education and provide financial assistance regarding the problem of refugees’ economic inadequacy; AECs should also strengthen their collaborations with other institutions.

Anahtar Kelimeler

Adult education centers, Izmir, Syrian refugees, integration process, adult education.

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ager, A., & Strang, A. (2004) Indicators of integration: Final report. The Home Office.
• Alba, R., & Foner, N. (2015). Strangers no more: Immigration and the challenges of integration in North America and Western Europe. Princeton University Press.
• Altunay, E., & Bakır, D. (2021). The roles of adult education centres and civil society organizations in adult education in Turkey. Studies in the Education of Adults, 10, 1–23.
• Ambrose, M. L., & Schminke, M. (2003). Organization structure as a moderator of the relationship between procedural justice, interactional justice, perceived organizational support, and supervisory trust. Journal of Applied Psychology, 88(2), 295–305.
• Apak, H. (2014). Suriyeli göçmenlerin kente uyumları: Mardin örneği. Mukaddime, 5(2), 53–70.
• Babahanoğlu, V. (2018). Kamu politikası perspektifinden Suriyeli sığınmacı sorununun Türkiye'ye yansımaları ve sığınmacıların eğitim sorunsalı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(84), 478–489.
• Barratt, M. F., & Huba, M. E. (1994). Factors related to international undergraduate student adjustment in an American community. College Student Journal, 28(4),.422–436.
• Bartram, D., Poros, M. V., & Monforte, P. (2017). Göç meselesinde temel kavramlar [Key concepts in migration] (I. Ağabeyoğlu Tuncay, Tran.). Hece Yayınları.
• Blau, P. M. (1970). A formal theory of differentiation in organizations. American Sociological Review, 35, 201–218.
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Allyn and Bacon.
• Bozan, İ. (2014). Türkiye’de iç göç hareketleri ve göçün eğitim üzerindeki etkisi: Bir durum çalışması (Unpublished master’s thesis). Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Turkey.
• Brookfield, S. (1992). Ethnographic research methods course notes. Teachers College, Columbia University, New York, USA.
• Brüß, J. (2003). Mutual acceptance or rejection? Exploring social distance among German, Turkish and resettler adolescents. In Immigration in Europe: Issues, polities and case studies (pp. 207–225). Bilbao.
• Budak, P. (2017). Yerel halkın algısında Suriyeli sığınmacılar ve toplumsal etkileri: Elazığ ili örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(62), 543–564.
• Castles, S. (2003). Towards a sociology of forced migration and social transformation. Sociology, 31(1), 13–34.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz [Research methods, design, and analysis] (A. Aypay, Tran., Ed.; 2nd ed.). Anı Yayıncılık.
• Coşkun, İ., & Emin, M. N. (2018). Türkiye’de göçmenlerin eğitimi: Mevcut durum ve çözüm önerileri (Politika Notu No.2018/03). İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed). Sage Publications.
• Çakmak, F. (2018). Zorunlu göç sürecinde mekânın kaybı ve evin yitimiyle başlayan yersiz yurtsuzluğun ürettiği bir travma olarak "Kimliğin Anonimleşmesi". Turkish Studies Social Sciences, 13(18), 349–364.
• Çalışkan, S. (2019). Ev Sahibi halkın suriyeli göçmenlere yönelik tutumu: İstanbul; Sultanbeyli-Kadıköy ilçeleri, Journal of International Social Research, 12(66), 640–650.
• Demir, O. Ö. (2015). Göç politikaları, toplumsal kaygılar ve Suriyeli mülteciler. Global Analiz 1.
• Deniz, O., & Etlan, E. (2009). Kırdan kente göç ve göçmenlerin uyum süreci üzerine bir çalışma: Van örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 472–498.
• Diker, P. N., & Karan, O. (2021). Suriyeli mültecilerin karşılaştıkları sosyal dışlanma ve geliştirdikleri direniş taktikleri: Ankara örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi, 9(2), 281–321.
• Directorate General of Migration Management. (2021). Temporary protection. Retrieved from: https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Duğan, Ö., & Gürbüz, S. (2018). Suriyeli sığınmacıların sosyal entegrasyonuna yönelik bir araştırma. Turkish Studies Social Sciences, 13(26), 529–546.
• Dursun, H. (2017). Geçici koruma altındaki Suriyelilerin dil ihtiyaçlarının belirlenmesi: Şanlıurfa ili örneği (Unpublished master’s thesis). Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman, Turkey.
• Ekinci, Y. (2015). Misafirlik dediğin üç gün olur! Suriyeli sığınmacılar ve sosyal dışlanma. Birikim Dergisi, 311, 48–54.
• Ereş, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17–30.
• Faist, T. (2003). Uluslararası göç ve ulusaşırı toplumsal alanlar. Bağlam Yayıncılık.
• Favell, A. (2001). Integration policy and integration research in Europe: A review and critique. In T A. Aleinikoff & D Klusmeyer (Eds.), Citizenship today: Global perspectives and practices (pp. 349, 351– 352). Brookings Institution Press.
• Giddens, A., & Sutton, W. P. (2014). Sosyolojide temel kavramlar [Essential concepts in sociology] (A. Esgin, Tran.). Phoenix.
• Green, A. (2011). Lifelong learning, equality and social cohesion. European Journal of Education, 46(2), 228–243.
• Gülerce, H. & Demir, E. (2021). Zorunlu göç sürecinde sosyal ağlar, Şanlıurfa’daki Suriyeli sığınmacılar. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 81, 185–211.
• Haksever, A. (2014). Federal Almanya’da göç ve entegrasyon politikaları (Unpublished master’s thesis). T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, Turkey.
• Kantzara, V. (2011). The relation of education to social cohesion. Social Cohesion and Development, 6(1), 37–50.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayınevi.
• Karasu, M. A. (2016). Şanlıurfa'da yaşayan Suriyeli sığınmacıların kentle uyum sorunu. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 995–1014.
• Kaya, H. E. (2015). Türkiye’de halk eğitimi merkezleri. International Journal of Science Culture and Sport, 3 269–277.
• Katz, D., & Kahn, R. L. (1978). Organizations and the system concept: Classics of organization theory (J. M. Shafritz & P. H. Whitbeck, Eds). Moore Publishing Co.
• Kemik, P., Gözübüyük, M., & Sever, M. (2019). Suriyeli Sığınmacıların yoğun yaşadığı bölgelerdeki yerel halkın suriyeli sığınmacılara ilişkin görüşleri: Altındağ örneği. Mukaddime, 10(2), 582–596.
• Konda. (2016). Perception on Syrian asylum seekers. Retrieved from: https://konda.com.tr/tr/rapor/suriyeli-siginmacilara-bakis/
• Levent, F., & Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşler. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(27), 21–46.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage.
• Martikainen, T. (2004). Immigrant religions in local society: Historical and contemporary perspectives in the city of Turku. Abo Akademi University Press.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370–396.
• Migration Integration Policy Index. (2015). Migrant integration policy index. Retrieved from: http://www.mipex.eu/sites/default/files/downloads/pdf
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi [Qualitative data analysis: An expanded sourcebook] (S. Akbaba Altun, Tran., A. Ersoy, Ed.; 2nd ed.). Pegem Akademi
• Miller, J. (2009). Teaching refugee learners with interrupted education in science: Vocabulary, literacy and pedagogy. International Journal of Science Education, 31(4), 571–592.
• Ministry of National Education. (2019). Hayat boyu öğrenme genel müdürlüğü. Retrieved from: https://hbogm.meb.gov.tr/
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. OPUS –Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1426–1449.
• Nadler, D., & Tushman, M. (1980). A model for diagnosing organizational behavior. Organizational Dynamics, 9, 35–51
• Özkan, R. (2019). Göç olgusu ve toplumsal yapıya etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 127–145.
• Özmen, K. Z. (2020). The problems that Syrian refugee children, class teachers, and Turkish children face in the school environment from the standpoint of trainee teachers. Educational Research and Reviews, 15(9), 554–563.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri [Qualitative research and evaluation methods] (M. Bütün & S. B. Demir, Trans.). Pegem Akademi.
• Penninx, R., & Garcés-Mascareñas, B. (2016). The concept of integration as an analytical tool and as a policy concept. In B. Garcés-Mascareñas & R. Penninx (Eds.), Integration processes and policies in Europe (pp. 11–29). Springer.
• Rutter, J. (2006). Refugee children in the UK. Open University Press.
• Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme çalışması. Göç Dergisi, 3(1), 65–81.
• Sarmini, I., Topçu, E., & Scharbrodt, O. (2020). Integrating Syrian refugee children in Turkey: The role of Turkish language skills (A case study in Gaziantep). International Journal of Educational Research Open, 1,100007.
• Social Micro-Indicators (SMI). (2019). Cross-borders social micro-indicators SMI. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Retrieved from http://cbite.hku.edu.tr/login
• Song, S. (2011). Second-generation Turkish youth in Europe: Explaining the academic disadvantage in Austria, Germany, and Switzerland. Economics of Education Review, 30(5), 938–949.
• Şahin, M. (2012). Eğitimi ve okulu etkileyen bazı sosyal değişimlerin kavramsal çözümlemesi. Milli Eğitim Dergisi, 41(194), 132–147.
• Şimşek, H., & Kula, S. (2018). Türkiye’nin göçmen politikasında ihmal edilen boyut: Eğitsel uyum programı. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 5–21.
• Şişman, M., & Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi. Pegem Akademi.
• Tamer Gözübüyük, M. (2020). Mülteci ve sığınmacı yetişkinlere sunulan türkçe dil öğretiminin halk eğitim merkezi öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi (Trabzon örneği). Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 17(65), 97–115.
• Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli çocukların eğitim sorunu ve çözüm önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 86, 127–144.
• Taşçı, Ö., & Kara, A. (2019). Türkiye’de oluşturulan yeni uyum politikası. Göç Araştırmaları Dergisi, 5(2), 260–313.
• Toros, A. (2008). Sorunlu bölgelerde göç. Global Strateji Enstitüsü.
• Tutar, H. (2016). Sosyal psikoloji: Kavramlar ve kuramlar. Seçkin Yayıncılık
• United Nations High Commissioner for Refugees. (2019). Global trends 2019. UN Department of Economic and Social Affairs.
• United Nations International Children’s Emergency Fund. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocuklar [Syrian children in Turkey]. Retrieved from http://unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc
• Ünal, K., Taşkaya, S. M., & Ersoy, G. (2018). Suriyeli göçmenlerin yabancı dil olarak Türkçeöğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 134–149.
• Valtonen, K. (1999). The integration of refugees in Finland in the 1990s (No. 224). Ministry of Labour.
• Vibert, C. (2004). Theories of macro-organizational behavior: A handbook of ideas and explanations. Sharpe.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yıldırımalp, S., İslamoğlu, E., & İyem, C. (2017). Suriyeli sığınmacıların toplumsal kabul ve uyum sürecine ilişkin bir araştırma. Bilgi, 35, 107–126
• Yılmaz, F. (2014). An investigation into students’ Turkish language needs at Jagiellonian University in Poland. Educational Research and Reviews, 9(16), 555–561.
• Zhou, M. (2001). Straddling different worlds: The acculturation of Vietnamese refugee children. In R. G. Rumbaut & A. Protes (Eds.), Ethnicities (pp. 187–225). Russell Sage Foundation.