SELFIE: YÜZÜN KAYBI VE METALAŞMASI BAĞLAMINDA POSTMODERN DENEYİM

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 10, 48 - 62, 30.06.2019

Ayşe Aldemir

https://doi.org/10.21645/intermedia.2019.60

Öz

Duygu ve anlam bakımından sonsuz bir çeşitlilik gösteren yüz, var oluşun belirdiği zorlu bir sahne olarak değerlendirilebilir.
Yüz, gerçekliği ve temsilleriyle birlikte ben-öteki diyalektiğinin merkezinde bir fenomen olarak, pek çok disiplinin temel
meselesi olmuştur. Yüz, bir bilmece olarak her zaman “orada”dır. Şeffaflığın imgesi biçiminde, bireyin görsel temsilinin
sunumunu gerçekleştiren yüz, modern hayatta kaybolmuş gibidir. Yüzün kendi gerçekliği yerine artık sonsuz sayıda
üretilebilen imgeleri vardır. Bu çalışmada yüzün, selfie aracılığıyla imgesinin üretimi dolayımında, gerçekliğinin kaybedildiği,
bir tür bozuma uğradığı ve “sergi” değeriyle metaya dönüştürüldüğü üzerinde durulmuştur. Yüzün metalaşması sonucu,
Levinas’ın aşkınlığın ortaya çıkmasına en uygun yer olarak ifade ettiği yüz’ün, gerçek anlamını yitirdiği ve şeffaflaştığı öne
sürülecektir. Selfie, ben’i vurgulayan, onu öne çıkaran ve ben’in kendi varoluşunu gerçekleştirebilmesi için başkası’yla yüz
yüze olma sürecini kesintiye uğratan bir olgu olarak değerlendirilebilir. Selfie’de bireyin ekranda kendi yüzüyle karşılaşması
sonucu ortaya çıkan aynılık, Levinas’ın karşı çıktığı aynılıktır. Yüzün ve bir imge olarak selfie’nin anlamını sorgulama
amacında olan bu çalışma, Levinas’ın düşünceleri bağlamında selfie’yi okuma denemesidir. Levinas’ın, “başkası’nın yüzü”,
“aşkınlık”, “aynılık” gibi kavramları doğrultusunda ilerleyen çalışmada, selfie kültürüne eleştirel bir yaklaşım benimsenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Selfie, Yüz, Emmanuel Levinas, İmge

Kaynakça

• Acar, S.M. (2016). “Levinas’ta Aşkınlık Düşüncesine Giriş”, Kaygı Uludağ Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, Sayı:27, s.93-110.
• Agamben, G. (2017). “Yüz”, (Çev). Murat Erşen, http://gazetekarinca.com/2017/06/yuz-giorgio-agamben/ Erişim Tarihi: 19.02.2019
• Avcı, A. (2017). “Her Zaman Çevrimiçi Olma”, Epokhe Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), s.1-24.
• Batur, E. (2000). Başkalaşımlar I-X, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Baudrillard J. (2004). Tam Ekran, (Çev). Bahadır Gülmez, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık
• Baudrillard, J. (2016). Kötülüğün Şeffaflığı Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme, (Çev). Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2017). Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev). Oğuz Adanır, Ankara:Doğu Batı Yayınları
• Baudrillard, J. (2010). Sanat Komplosu (Çev). Elçin Gen, Işık Ergüden, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bauman, Z. (2005). Bireyselleşmiş Toplum, (Çev). Yavuz Alogan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Bauman, Z. (2014). Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup, (Çev). Pelin Siral, İstanbul:Habitus Yayıncılık.
• Berger, J. (1986). Görme Biçimleri, (Çev). Yurdanur Salman, İstanbul: Metis Yayınları
• Berger, J. (2014). Bir Fotoğrafı Anlamak, (Çev). Beril Eyüboğlu, İstanbul: Metis Yayınları
• Boeing, N, Liebert, A. (2014), “Byung-Chul Han ile Söyleşi” (Çev). Gökhan Gümüş, Zeit Wissen, https://www.timeturk.com/filozof-byung-chul-han-dunya-absurt-bir-yer-absurtun-icinde-saadet-olmaz/haber844969 Erişim Tarihi:16.03.2019
• Direk, Z. (2012)“Levinas’ın Sanat Anlayışı” https://zeynepdirek.wordpress.com/2012. Erişim Tarihi: 03.03.2019
• Ergüven, M. (2007). Görmece, İstanbul: Metis Yayınları.
• Güneş, C.D. (2009). “Levinas Etiğinde Sorumluluk ve Yüzün Görünümü”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl:13, Sayı:41,
• Han, B.C. (2017). Şeffaflık Toplumu, (Çev). Haluk Barışcan, İstanbul:Metis Yayınları
• Han, B.C. (2018) Güzeli Kurtarmak, (Çev). Kadir Filiz, İstanbul: İnsan Yayınları
• Kenaan, H. (2018). “The Selfie and The Face”, Exploring The Selfie/ Historical, Theoretical and Analytical Approaches to Digital Self-Photography, (Edit by). Julia Eckel, Jens Ruchatz, Sabine Sabine Wirth, Palgrave: Macmillan
• Le Breton, D. (2018). Yüz Üzerine Antropolojik Bir Deneme, (Çev). Orçun Türkay, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
• Levinas, E. (1979). Totality and Infinity, (Transl). Alphonso Lingis, The Hague: Martinus Nijhoff Publishers.
• Levinas, E. (1986). “The Trace of the Other”, Deconstruction in Context içinde (345-359). Chicago: University of Chicago Press.
• Levinas, E. (2010a). Sonsuza Tanıklık, (Haz). Zeynep Direk, İstanbul:Metis Yayınları
• Levinas, E. (2010b). “Max Picard ve Yüz”, (Çev). Murat Erşen, Monokl Levinas Özel Sayı, Sayı:8-9
• Marwick, A., Boyd D. (2011). "To See and Be Seen: Celebrity Practice on Twitter." Convergence, No: 17 (2), p. 139 -158.
• Paglia, C. (2004). Cinsel Kimlikler Nefertitiden Emily Dickinson’a Sanat ve Çöküş, (Çev). Anahid Hazaryan, Fikriye Demirci, Ankara : Epos Yayıncılık
• Pessoa, F. (2006). Huzursuzluğun Kitabı, (Çev).Saadet Özen, İstanbul: Can Yayınları.
• Sayın, Z. (2013). İmgenin Pornografisi, İstanbul: Metis Yayınları.
• Senft, T. M., Baym, N. K. (2015). “What Does the Selfie Say? Invastigating a Global Phenomenon”, International Journal of Communciation, 9, p.1588-1606
• Senft, T. M. (2015). “The skin of the selfie”. In A. Bieber (Ed.), Ego update: The future of digital identity. Dusseldorf, Germany: Forum Publications.
• Şener, G., Özkoçak, Y. (2013). Sosyal Ağlarda Görünür Olmak: Facebook Fotoğraflarında Kendini Sunum Stratejileri. (Ed). C. Bilgili, G. Şener, Sosyal Medya ve Ağ Toplumu-II: Kültür, Kimlik, Siyaset içinde (s.121-155). İstanbul: Grafik Tasarım Elektronik Kaynaklar https://www.boomsocial.com/Instagram/UlkeSektor/turkey/fenomenler/diger Erişim Tarihi: 04.02.2019 https://onedio.com/haber/makyaj-videolariyla-youtube-u-sallayan-sosyal-medyanin-en-cok-konusulanfenomeni-danla-bilic-764109 Erişim Tarihi: 04.02.2019 https://en.oxforddictionaries.com/definition/selfie Erişim Tarihi: 01.03.2019