Spor Lisesi Öğrencilerinin Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 576 - 587, 31.12.2020

Bahar Güler Mücahit Dursun , Mehmet Gunay

Öz

Bu çalışmada, spor lisesi öğrencilerinin liderlik yönelimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Katılımcıların liderlik yönelimleri; il, cinsiyet, sınıf, lisanslı spor yapma durumu ve spor yapma süresi değişkenleri bakımından incelenmiştir. Çalışma Grubunu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Mardin ve Kırıkkale illerinin spor liselerinde öğrenim gören 139’u kız ve 311’i erkek olmak üzere toplam 450 öğrenci oluşturmuştur. Spor Lisesi öğrencilerin liderlik yönelimlerinin belirlenmesinde Dursun, Günay ve Yenel (2019) tarafından geliştirilen Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri Ölçeği (ÇYLYÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizine geçilmeden önce normallik testi yapılmış ve verilerin normal dağıldığı görülmüştür. Verilerin analiz edilirken, ikili karşılaştırmalar için “Bağımsız Örneklemler için T-testi”, ikiden fazla grubun bulunduğu karşılaştırmalarda ise “Tek Yönlü Varyans Analizi” testi ve “Pearson Korelasyon” analizi yapılmıştır. Sonuç olarak; öğrencilerin liderlik yönelimleri ile spor yapma durumu arasında anlamlı farklılık görülmüş ve spor yapma süresi değişkeninde ise istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Fakat, liderlik yönelimleri ile il, cinsiyet ve sınıf değişkenleri arasında ise istatistiksel olarak anlamlı farklılaşma yoktur.

Anahtar Kelimeler

Spor Lisesi, Liderlik, Liderlik Yönelimleri

Kaynakça

• Akbaba A, Erenler E (2008). Otel işletmelerinde yöneticilerin liderlik yönelimleri ve işletme performansı ilişkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1), 21-36.
• Akçadağ S (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin liderlik davranışları ve kişili özellikleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Arslan H, Uslu B (2014). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Atar E, Özbek O (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin liderlik davranışları. Spormetre 7(2), 51-59.
• Aydın R, Bozkuş T, Kul M (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki öğrencilerin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4 (Special Issue 1), 122-131
• Beltekin E, Kuyulu İ (2019). Spor Bilimleri Fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin liderlik yönelim düzeylerinin incelenmesi (Erciyes Üniversitesi örneği). Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 1(1), 26-29.
• Bolman Lee G, Deal T (1991). “Liderlik ve yönetim etkinliği: çok çerçeveli, çok sektörlü bir analiz”, İnsan Kaynakları Yönetimi, S.30 (4), 509-534. Cansoy R, Tofur S (2017). “Examining the relationship between teacher candidates' individual values and leadership orientations”, Journal of Education and Practice, 8(2), 101-113
• Carrillo R A (2019). The relationship factor in safety leadership: achieving success through employee engagement. Routledge Publisher, Abington.
• Dereli M (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principles. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Durmuş Ö (2011). İlköğretim ve lise öğrencilerinde görülen liderlik davranışlarının araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Durocher E A (1997). Leadership orientations of school administrators: a survey of nationally recognized school leaders.
• Dursun M, Arı Ç, Kocamaz Adaş S, Ulun C (2019). Spor örgütlerinde çalışan bireylerin lider kavramına ilişkin metaforik algıları. Spor Bilimleri Alanında Araştırma Makaleleri. Gece Akademi, 199-214.
• Dursun M, Günay M, Yenel İ F (2019). Çok yönlü liderlik yönelimleri ölçeği (ÇYLYÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(2), 333-347.
• Efekan H (2007). Kara Harp Okulu olimpik spor branşlarında yapılan bireysel sporlar ile takım sporlarının Harbiyelilerin liderlik özelliklerine sağladığı etkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Han J H, Liao H T, Susan M, Kim S (2018). “Effects of High Performance Work Systems on Transformational Leadership and Team Performance: Investigating The Moderating Roles of Organizational Orientations”. Human Resource Management, 57(5), 1065-1082.
• Kalfa M (2019). “Yönetim ve Spor”, Spor Bilimleri Araştırmaları (Ed: Z. F.Dinç), Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Kim D, Choi D, Vandenberghe C (2018). “Goal-Focused Leadership, Leader-Member Exchange, and Task Performance: The Moderating Effects of Goal Orientations and Emotional Exhaustion”, Journal of Business and Psychology, 33(5) 645-660.
• Kurudirek M A (2011). Spor yöneticiliği ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin eğitim seviyelerinin liderlik düzeylerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Mcardle M K (2008). Leadership orientations of community college presidents and the administrators who report to them: a frame analysis. Unpublished doctoral dissertation, University of Central Florida, College of Education, Florida.
• Mujtaba Bahaudin G (2019). “Leadership Orientation of Afghan and Japanese Respondents: A Study of “Guzaara” or Getting Along in Asia”, Information Management and Business Review, 11(1), 24-39.
• Özdemir M (2018). “Liderlik Yönelimi ve Politik Beceri Arasındaki İlişkinin Okul Müdürlerinin Görüşlerine Göre İncelenmesi”, Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 116-134.
• Özdenk S (2015). Bireysel ve takım sporuyla uğraşan sporcular ile spor yapmayan bireylerin duygusal zekâ ve liderlik özelliklerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
• Sarıkaya O Ç, Bilir F P (2019). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin liderlik özelliklerinin incelenmesi: Çukurova Üniversitesi örneği. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-18.
• Semiz H (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi: Hendek örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
• Senger K, Kaya H İ (2017). Öğretmenlerin liderlik yönelim algılarının yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Turan: Stratejik Arastirmalar Merkezi, 9(36), 168-175.
• Sezer G O, Kahraman P B (2018). öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1551-1560.
• Tanrıöğen A (1998). “Okul yöneticilerinin etkililiği ile öğretmen morali arasındaki ilişkiler”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Taşkiran E (2006). Otel işletmelerinde çalışan yöneticilerin liderlik yönelimleri: İstanbul'daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(2), 169-183.
• Thompson M D (2000). Gender, leadership orientation, and effectiveness: Testing the theoretical models of Bolman & Deal and Quinn. Sex roles, 42(11-12), 969-992. Yalız Solmaz D, Aydın G (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının liderlik özelliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Journal Of International Social Research, 8(41).
• Yenel İ F (2018). Liderlik. (Ed: A. A. Yetim). Yönetim ve Spor. Ankara: BerikanYayınevi.