Basketbol ve Futbol Seyircilerinin Taraftar Özdeşleşme Düzeyi, İletişim Becerisi Ve Saldırganlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 243 - 264, 31.12.2020

Berna Can , Kübra Kendirli Ercan Polat

Öz

Bu araştırma basketbol ve futbol seyircilerinin taraftar özdeşleşme düzeyi, iletişim becerileri ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunu Türkiye’de bulunan 106 kadın 162 erkek olmak üzere toplam 268 futbol ve basketbol seyircileri oluşturmaktadır. Grup oluşumu, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun (kazara) örnekleme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı içerisinde bireylerin; demografik bilgileri için Kişisel Bilgi Formu, taraftar özdeşleşme düzeylerini belirlemek için “Spor Taraftar Özdeşleşme Ölçeği”, iletişim becerilerini ölçmek için “İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği” ve saldırganlık düzeylerini tespit etmek için beş boyutlu “Saldırganlık Ölçeği” yer almıştır. Araştırmada kullanılacak olan anket formları araştırmacı tarafından online anket yöntemiyle bireylere ulaştırılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, cinsiyet, eğitim durumu, yerleşim yeri, lisanslı spor geçmişi, takımın deplasman maçlarına gitme durumu ve yerinde (canlı) maç seyretme sıklığı değişkenlerinin taraftar özdeşleşme, iletişim becerileri ve saldırganlık üzerinde kısmen de olsa etkili olduğu söylenebilir. Ayrıca yaş değişkeni ile saldırganlık ölçeği arasında düşük düzeyde negatif ve pozitif yönlü ilişki olduğu görülürken, takımın maçlarını izlemek için aylık ortalama harcama miktarı ile taraftar özdeşleşme arasında düşük düzeyde pozitif yönlü ilişki olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Futbol,, Basketbol,, , Taraftar Özdeşleşme Düzeyi,, İletişim Becerisi,, Saldırganlık

Kaynakça

• Acar, K. (2019). Takım ve bireysel sporcuların iletişim becerileri ve kaygı düzeylerinin çatışma eğilimi ile ilişkinin incelenmesi, Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Akbaş, E. (2014). Voleybol bölgesel liginde oynayan sporcuların antrenörle iletişim becerilerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Akgül, A. (2020). Basketbol klasman hakemlerinin iletişim becerilerinin problem çözme süreçleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Aksoy, U. (2019). Farklı klasmanlarda görev yapan futbol hakemlerinin iletişim becerileri ve özgüven düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Aydın ili örneği), Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Altınok, B., Ekinci, N.E., Çimen, K., Özdilek, Ç., Kaya, İ. (2017). Lise öğrencilerinin taraftarı oldukları takım ile özdeşleşme düzeylerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 1(1): 59-68.
• Ashforth, B.E., Mael, F. (1989). Social identity theory and the organizations. Academy of Management Review, 14: 20–39.
• Aslan, Ş., Geyik, B. (2018). Futbol ve basketbol taraftarlarının sporda şiddet ve istenmeyen davranışlara bakışlarının incelenmesi. Avrasya Spor Bilimleri Araştırmaları, 3(1): 1-14.
• Aycan, A., Polat, E., Uçan, Y. (2009). Takım özdeşleşme düzeyi ile profesyonel futbol müsabakalarına seyirci olarak katılım kararını etkileyen değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(4): 169-174.
• Ayancı, H. (2019). Bireysel ve takım sporu yapan üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerinin problem çözme becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Azad Mohammed, A. (2019). Takım sporları ve bireysel sporlar ile ilgilenen bireylerin stres algılarının ve iletişim becerilerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Beşkat, M. (2016). Futbol seyircilerinin empatik eğilimleri ile sporda saldırganlık ve şiddet düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Şanlıufra ili örneği), Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Bilir, P., Sangün, L. (2013). Adana Demirspor ve Adanaspor futbol taraftarlarının şiddet eğilimleri. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 5(1): 56-65.
• Buğdaycı, S. (2018). Antrenörlerin iletişim becerileri ile öz yeterliliklerinin incelenmesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Buss, A. H. & Perry, M. (1992). The aggression questionnaire, Journal of Personality and Social Psychology, 63: 452-459.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Can, S. (2002). “Aggression Questionary” adlı ölçeğin Türk popülasyonunda geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Uzmanlık Tezi, GATA Haydarpaşa Psikiyatri Servisi, Ankara.
• Cengiz, Ö. (2017). Basketbol antrenörlerinin duygusal emek davranışları ile iletişim becerilerinin incelenmesi, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çağlayan, H.S. (2003). Futbol seyircilerinin sosyo-ekonomik-kültürel yapının şiddet eğilimindeki rolü (Konya spor örneği), Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çınarlı, İ. (2019). Futbol taraftarlarının spor tüketimine yönelik güdüleri, risk algıları ve gelecek katılım niyetleri arasındaki ilişkiler, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çiftyıldız, S.S. (2015). Takımların lisanslı ürünleri bağlamında, takımla özdeşleşme, duygusal marka bağlılığı ve satın alma niyeti olguları arasındaki ilişkileri incelemeye yönelik uygulama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53): 232-241.
• Çiloğlu, E. (2019). İzmir ilindeki profesyonel liglerde mücadele eden futbol, basketbol, voleybol ve hentbol branşlarındaki erkek sporcuların saldırganlık düzeylerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Uşak.
• Demirel, M., Güven Karahan, B., Ünlü, H. (2007). Farklı üniversitelerdeki spor taraftarlarının takımları ile özdeşleşme düzeyleri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2): 76-86.
• Dervent. F. (2007). Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ve sportif aktivitelere katılımla ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Duyar, D. (2011). Futbol seyircisinde saldırganlık davranışlarının incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ege, P. (2006). Farklı engel gruplarının iletişim özellikleri ve öğretmenlere öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitin Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(2): 1-23.
• Ekinci, N.E. (2018). Üniversite öğrencilerinin taraftarı oldukları takım ile özdeşleşme düzeylerinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 4(22): 4050-4054.
• Funk, D.C., James. J. (2001). The psychological continuum model: A conceptual framework for understanding an individual's psychological connection to sport. Sport Management Review, 4(2): 119-150.
• Giray, C., Gültekin Salman, G. (2008). Fenerbahçe taraftarlarının takımlarına yönelik psikolojik bağlılıkları ile saldırganlıkla ilgili tutumları arasındaki ilişki. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13): 147-157.
• Günay N, Tiryaki Ş., Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeğinin (STÖÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 14(1): 14-26, 2003.
• Hargie, O. (2016). Skilled İnterpersonal Communication: Research, Theory and Practice. United Kingdom: Copyrighted Material.
• Karatopak, T. (2019). Spor yapan futbol taraftarlarının takımlarıyla özdeşleşme düzeyleriyle spor organizasyonları tüketimi arasındaki ilişki (Ordu ili örneği), Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Kılıç, A. (2020). Futbol taraftarlarının takımlarıyla özdeşleşme düzeyleri ile takımlarına yönelik merak düzeyleri arasındaki ilişki: Samsunspor taraftarları örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7): 18-23.
• Kuru, E., Var, L. (2009). Futbol seyircilerinin spor alanlarındaki saldırganlık davranışları hakkında betimsel bir çalışma (Kırşehir ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2): 141-153.
• Özdemir, N. (2014). Kadın voleybol ve futbolcularda iletişim becerileri ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Polat, E. (2018). Spor taraftarlığı özdeşleşme ve basketbol takım isim sponsorluğu arasındaki ilişki, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Polat, E., Kendirli, K. (2019, 28-29 Haziran). Basketbolcuların iletişim becerisi ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. I. Uluslararası Umay İnovatif Araştırmalar Kongresi, Konya.
• Polat, E., Sönmezoğlu, U. (2016). Futbol taraftarlarını şiddete yönelten faktörlerin incelenmesi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1): 471-489.
• Polat, E., Sönmezoğlu, U., Yıldız, K., Çoknaz, D. (2019). Futbol taraftarlarının takım imajı, takım sadakati ve takımla özdeşleşme düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası Spor, Egzersiz & Antrenman Bilimi Dergisi, 5(3): 143-153.
• Polat, E., Yoka, K., Can, B., Yılmaz, K. (2019). Taraftar Özdeşleşme Düzeyi, Yaşam Tatmini ve Serbest Zaman Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelemesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2): 116-127.
• Polat, E., Yoka, K., Üzüm, H. (2018, 15-18 Kasım). Taraftar özdeşleşme düzeyi ve yaşam tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi. 3. Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi, Mardin-Türkiye.
• Savcı, D.Ü. (2017). Sporcular tarafından algılanan antrenör iletişim becerilerinin branşlara göre incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Selağzı, S., Çepikkurt, F. (2014). Antrenör ve sporcu iletişim düzeylerinin belirlenmesi, CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1): 11-18.
• Tekelli, Ö. (2018). Elit düzey kadın ve erkek voleybolcular ile basketbolcuların iletişim becerilerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Tuzgöl, M. (2000). Ana-baba tutumları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(14): 39-48.
• Ulukan, H. (2012). İletişim becerilerinin takım ve bireysel sporculara olan etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Wann D.L, Branscombe N.R., Sports fans: Measuring Degree of İdentification With Their Team, International Journal of Sports Pyschology, 24(1): 17, 1993.
• Yıldırım, M. (2017). Futbol seyircilerinin saldırganlık davranışlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50): 1046-1057.
• Zelyurt, M.K. (2019). Futbol taraftarlığı, özdeşleşme ve kimlik: taraftarlıktan fantezime. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1): 85-105.