Elit Karate-Do Kata Sporcularının Antropometrik ve Motorik Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 65 - 79, 20.07.2021

Büşra Sağlamdemirel , Ali Özkan

Öz

Bu araştırmanın temel amacı elit karate-do kata sporcularının antropometrik ve motorik özelliklerinin incelenmesini oluşturmaktadır. Araştırmada nicel ölçüm yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, karatenin kata dalında yarışan sporcular oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu ise dünya, avrupa şampiyonalarında ve uluslararası müsabakalarda kata dalında yarışmış ve derece elde etmiş 12 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, dijital el dinamometresi, dijital sırt ve bacak dinamometresi, gulick mezura, jumpmetre, otur-eriş testi, antropometrik set ve skinfold kaliper kullanılmıştır. Yapılan ölçümlerde elde edilen verilerin ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Bulgular çalışmaya katılan karate-do sporcularının vücut kompozisyonu ölçümlerinde bazı bölgelerin ortalama ve standart sapma değerlerinde Shotokan stili katacılarının ortalamaları diğer iki stil sporcularına göre, daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kadın katılımcıların stil ayırt etmeksizin endomorfi vücut tipi ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Erkek katılımcıların Shotokan katacılarında endomorfi, Goju-Ryu katacılarında mezomorfi, Shito-Ryu katacılarında ise ektomorfi vücut tipi ortalama değerleri yüksek bulunmuştur. Sağ pençe kuvvet ölçümleri ortalamaları Shotokan katacılarının daha yüksek bulunurken, sırt kuvveti ölçümleri ortalamaları Goju-Ryu stili sporcularında daha yüksek bulunmuştur. Esneklik ve sıçrama ölçümlerinde ise belirgin bir fark gözlemlenmemiştir. Sonuç olarak, çalışmadaki bulgular katacılarda fiziksel uygunluk parametrelerinin yüksek performans için önemli bir rolü olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Karate-do, Antropometri, Fiziksel Uygunluk, Kinantropometri

Destekleyen Kurum

Bartın Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü

Proje Numarası

2020-SOS-CY-004

Kaynakça

• Alехаndrоvа, А., Реnоv, R., Реtrоv, L., Сhоlаkоv, К., & Коlіmесhkоv, Ѕ. (2018). Соmреtіtіvе bоut mоdеl аѕ а tооl fоr еѕtіmаtіоn оf fеmаlе kаrаtеkа ѕресіfіс еndurаnсе. Еurореаn Јоurnаl оf Рhуѕісаl Еduсаtіоn аnd Ѕроrt Ѕсіеnсе, 4(9), 30-41.
• Arazi, H. & Izadi, M. (2017). Physical and physiological profile of Iranian world-class karate athletes. Biomedical Human Kinetics, 9(1), 115-123.
• Aslan, C. S., Büyükdere, C., Köklü, Y., Özkan, A. & Özdemir, F. N. Ş. (2011). Elit altı sporcularda vücut kompozisyonu, anaerobik performans ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1612-28.
• Bayer, H. (2020). Is altering the traditional stance/position in naihanchi kata ımpacting a karateka’s vulnerability? A Research Paper on Kata Modification,© Dr. Hermann Bayer.
• Blerim, S., Zarko, K., Visar, G., Agron, A. & Egzon, S. (2017). Differences in anthropometrics characteristics, somatotype and motor skill in karate and non-athletes. Indexed in: lıcense agreement, 3(22), 12.
• Burdukiewicz, A., Pietraszewska, J., Stachoń, A. & Andrzejewska, J. (2017). Anthropometric profile of combat athletes via multivariate analysis. The Journal of sports medicine and physical fitness, 58(11), 1657-1665.
• Canbolat, B. (2017). Taekwondocularda dengeyi etkileyen bazı performans değişkenlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Cierna Augustovicova, D., Argajova, J., Saavedra García, M., Matabuena Rodríguez, M. & Arriaza, R. (2018). Top-level karate: analysis of frequency and successfulness of katas in K1 Premiere League. Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology, 18(4), 46-53.
• Çetintaş, Y. (2021). Karate Do Mücadele Sanatı. Gökçe Ofset Matbaacılık, s. 78, 128.
• Çınarlı, F. S. (2016). Somatotip özellikler açısından bazı motorik parametrelerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Doria, C., Veicsteinas, A., Limonta, E., Maggioni, M. A., Aschieri, P., Eusebi, F. & Pietrangelo, T. (2009). Energetics of karate (kata and kumite techniques) in top- level athletes. European journal of applied physiology, 107(5), 603.
• Güder, F. (2015). Elit taekwondocu kadınlarda Poomseci ve Gyorugicilerin fiziksel ve fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisan Tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Günay, M., Tamer, K., Cicioğlu, İ. & Şıktar, E. (2017). Spor fizyolojisi ve performans ölçüm testleri. (4. bs.) Ankara: Gazi Kitapevi.
• Koropanovski, N., Berjan, B., Bozic, P., Pazin, N., Sanader, A., Jovanovic, S. & Jaric, S. (2011). Anthropometric and physical performance profiles of elite karate kumite and kata competitors. Journal of human kinetics, 30(2011), 107-114.
• Mao, D., Hong, Y., Li, J. X., Xu, D. & Wang, D. (2002). Biomechanics analysis of "brush knee and twist steps" movment in tai chi. International Societ of Biomechanics in Sport. Caceres (Spain).
• Molinaro, L., Taborri, J., Montecchiani, M. & Rossi, S. (2020). Assessing the effects of kata and kumite techniques on physical performance in elite karatekas. Sensors, 20(11), 3186.
• Nichas, A., Shaw, B. S., Millard, L., Breukelman, G. J. & Shaw, I. (2020). Kinanthropometric attributes of elite South African male kata and kumite karateka. Age (years), 31(14.02), 28-25.
• Nikookheslat, S. D., Faraji, H., Fatollahi, S. & Alizadeh, M. (2016). Physical and physiological profile of elite Iranian karate athletes. International Journal of Applied Exercise Physiology, 5(4).
• Okuş, H. (2012). Mücadele disiplinleri ve onun içerisinde gelişen karatenin tarihi süreçleri ile karatenin tarihi süreçleri ile karatenin kültürel ve tarihsel çelişkileri üzerine bir değerlendirme 7. Dan Tezi.
• Okuş, H. (2015). Mücadele disiplinleri ve onun içerisinde gelişen karatenin tarihi süreçleri ile karatenin kültürel ve tanımsal çelişkileri üzerine bir değerlendirme. TKF Eğitim kitapları serisi, (1.bs) Ankara: Mavi Ofset Basım Yayınevi.
• Öktem, G. (2016). Genç milli bireysel sporcularda 8 haftalık antrenman programının antropometrik ve fizyolojik özelliklere etkilerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Özer, K. (2009). Fiziksel uygunluk, (4.bs) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 4. Baskı.
• Özkan, A., Arıburun, B., & Kin-Işler, A. (2009). Relationships of body composition, isokinetic knee strength and anaerobic performancein American football players. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Science, 1, 47-52.
• Özkan, A., Köklü, Y., & Ersöz, G. (2010). Anaerobik performans ve ölçüm yöntemleri. Ankara: Gazi Kitapevi, 119-127.
• Özsoy, O. Ş. (2011). Taekwondo branşında, elit düzey poomseciler ve dövüşçülerin fiziksel ve fizyolojik değerlerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pearson, N. (1997). Kinematics and kinetics of the taekwon-do turning kick, dissertation in bachelor degree in physical education. University of Otago, Dunedin, New Zealand.
• Penov, R., Petrov, P. & Kolimechkov, S. (2020). Changes in heart rate and blood lactate concentration during karate kata competition. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 24(3).
• Quel, Ó. M., Alegre, L. M., Castillo García, A., & Ayán, C. (2020). Anthropometric and fitness normative values for young karatekas.
• Ravier, G., Grappe, F. & Rouillon, J.D. (2004). Application of force-velocity cycle ergometer test and vertical jump tests in the functional assessment of karate competitor. J. Sports Med. Phys. Fitness;44:349-355.
• Roschel, H., Batista, M., Monteiro, R., Bertuzzi, R. C., Barroso, R., Loturco, I. & Franchini, E. (2009). Brezilya Karate Milli Takımı'nda nöromüsküler testler ve kumite performansı arasındaki ilişki. Spor bilimi ve tıbbı dergisi , 8(CSSI3), 20.
• Sirmen, B., Çakıroğlu, M. & Peker, Ç. (2002). Elit sutopu oyuncularının fiziksel ve fizyolojik profili. Pos. Bil., 7.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Antalya.
• Soykan, A. (2003). Elit karate sporcularının fiziki ve motorsal profillerinin incelenmesi. Yüksek lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Spigolon, D., Hartz, C. S., Junqueira, C. M., Longo, A. R., Tavares, V., Fayçal, H. & Moreno, M. A. (2018). The correlation of anthropometric variables and jump power performance in elite karate athletes. Journal of Exercise Physiologyonline.
• Zago, M., Mapelli, A., Shirai, Y. F., Ciprandi, D., Lovecchio, N., Galvani, C. & Sforza, C. (2015). Dynamic balance in elite karateka. Journal of Electromyography and Kinesiology, 25(6), 894-900.