Türkiye’de Spor Bilimi Alanında Bedensel Engelli Bireylere Yönelik Yapılan Makalelerin İçerik Analizi (2015-2020)

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 672 - 686, 30.12.2021

Betül Ayhan , Ekrem Levent İlhan

Öz

Bu araştırma, 2015-2020 yılları arasında Türkiye’de Spor Bilimi alanında bedensel engelli bireylere yönelik yapılan makale çalışmaların çeşitli açılardan incelemesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma, bedensel engelli bireyler ile çalışacak araştırmacılara ve eğitimcilere fikir vermesi, yapılan çalışmaları değerlendirmeye olanak tanıması, alanda son beş yılda yapılan araştırmaların hangi yönde ilerlediğinin analiz edilmesi ve yine alandaki olası ihtiyaçların ve eksikliklerin farkına varılması ile sonraki yapılacak araştırma konularına yön vermesi açısından önem taşımaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ulakbim, Google akademik Arama Motoru ve Üniversite dergilerinde yayınlanan makaleler, “engelli”, “bedensel engelli” “fiziksel engelli”, “spor” ve “beden eğitimi ve spor anahtar kelimeleri ile tarama yapılmıştır. Çalışma belirlenen ölçütler kapsamında 26 makale ile sınırlandırılmıştır. Araştırma sonucunda en çok makalenin 2016 yılında yapıldığı, sıklıkla kullanılan araştırma modelinin nicel araştırmalar olduğu, araştırmalarda salt bedensel engellilere yönelik çalışmaların ardından spor yapan ve yapmayan engeliler örneklem gruplarının karşılaştırılması kurgusunun daha fazla ele alındığı, spor branşlarına göre araştırma raporlarının hedef gruplarının dağılımına bakıldığında, Masa Tenisi ve Badminton branşlarının öne çıktığı belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak en çok ölçeklerin tercih edildiği, ilgili yıllarda en fazla kullanılan ölçeğin ise “Engelli Bireylerde Spora Katılım Motivasyonu Ölçeği” olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimelerin kullanım oranlarına göre “engelli”, “bedensel engelli”, “spor”, “fiziksel engelli” ve “motivasyon” olarak sıralandığı görülmüştür. Araştırma sonuçları doğrultusunda bedensel engelli sporcular hedef grubuna yönelik araştırmalarda betimsel nicel araştırma modellerine ek olarak nitel, karma ve durum araştırma modellerinin derinlemesine bulgular ortaya koyabilmeleri bakımından ve zengin içerikler sunabilme potansiyelleri açısından tercih edilebileceği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bedensel Engelli, Spor, Makale, İçerik Analizi

Kaynakça

• Cumurcu, B. E., Karlıdağ, R., Almış, B. H. Fiziksel engellilerde cinsellik. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2012, 4(1), 84-98.
• Emamvirdi, R., Asl, N. R. H., İlhan, L., & Çolakoğlu, F. F. (2020). Bedensel Engelli Sporcularda Psikolojik Esneklik Ve Spora Katılım Motivasyonu. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 271-281.
• Güllü, M., Arslan, C., Görgüt, İ., (2011). Tekerlekli Sandalye Hentbolun Türkiye’de Uygulanabilirliği. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilim Dergisi, 13 (Ek Sayı) 174.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Kavramlar, Teknikler ve İlkeler (27. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kızar, O., Savucu, Y., Yücel, A. S., & Kargün, M. (2018). Türkiye'deki Spor Tesislerinin Engelliler İçin Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(26).
• Ilkım, M, İlbak, İ. (2020). Türkiye’de Spor Bilimi Alanında 2010-2019 Yılları Arasında Yapılan Bedensel Engelli Bireylere Yönelik Tez Çalışmalarının İçerik Analizi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1 (1) , 29-43.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düzeylerine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
• İlhan, E. L. (2010). “Hareketsiz Yaşamlar Kültürü ve Beraberinde Getirdikleri”. Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi, 3,195-210.
• Tamer, K., ve Pulur, A. (2001). Beden Eğitimi ve Sporda Öğretim Yöntemleri. Ankara: Koza.
• Tekkurşun, D. G., İlhan, E. L., Esentürk, O. K., Adnan, K. A. N. (2018). Engelli bireylerde spora katılım motivasyon ölçeği (eskmö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 95-106.
• Tekkurşun Demir G., İlhan EL. (2019). Spora katılım motivasyonu: görme engelli sporcular üzerine bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 4(1), 157-170.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A., Şentürk, U., & Ramazanoğlu, F. (2014). Bedensel engellilerde spor konulu araştırmaların içerik analizi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 9(1-2), 28-42.
• Yılmaz, A., Şentürk, U., & Demir, E. (2015). Zihinsel Engellilerde Fiziksel Aktiviteye Yönelik Uygulamaların İçerik Analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 13, Haziran 2015, s. 312-327
• Yılmaz, A. (2019). Türkiye’de Spor Bilimi Alanında İşitme Engelli Bireylere Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi (2008-2018). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 58-66.
• WHO (2014). Management of Substance Abuse Unit. Global status report on alcohol and health, World Health Organization. 10 Ocak 2020 tarihinde http://apps.who.int/classifications/apps/icd/icd10online2006/ sayfasından erişilmiştir.
• WHO (2014). International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10th Revision [ICD-10]. 10 Ocak 2020 tarihinde http://apps.who.int/classifications/apps/icd/icd10online2006/ sayfasından erişilmiştir.