Türkiye’de Slalom ve Kayaklı Koşu Yapan Genç Erkek Kayakçıları Kendini Fiziksel Algılama ve Beden İmgelerinden Hoşnut Olma Profilleri

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 97 - 115, 30.06.2018

Okan Gültekin

Öz

Türkiye’de slalom ve kayaklı koşu
yapan genç erkek kayakçıların kendini fiziksel algılama ve beden imgelerinden
hoşnut olma profillerini belirlemek amacıyla, 
yaşları 18 ile 25 arasında değişen 30 genç erkek Slalom kayakçısı ile 20
genç erkek, kayaklı koşucu araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Bursa Uludağ
ve Kayseri Erciyes’te gerçekleşen milli takım kamplarında slalom
kayakçılarının, Erzurum ve Uludağ’da gerçekleşen milli takım kamplarında ise
kayaklı koşucuların değerlendirmeleri elde edilmiştir. Deneklerin beden
imgesinden hoşnut olma düzeylerini ölçmek için Berscheid ve arkadaşlarının
beden imgesi ölçeği, kendini fiziksel algılama için ise kişinin 5 alt boyutunu
ölçen, kendini fiziksel algılama envanteri kullanılmıştır. Ayrıca kişisel bilgi
formu kullanılarak deneklerin demografik yapıları hakkında veriler
toplanmıştır. Beden imgesi doyumu ve kendini fiziksel algılama puanları
açısından her iki grubun karşılaştırılmasında bağımsız gruplar için t testi
kullanılmıştır. Bu puanların deneklerin demografik özelliklere göre farklılık
gösterip göstermediğini incelemek için, değişken sayısına göre çift yönlü ve
tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Varyans analizi sonucu en az. 05
düzeyinde anlamlı çıkan F değerleri için hangi gruplar arasında farklılıklar
olduğunu görmek amacıyla Tukey t testi kullanılmıştır. Slalom
kayakçıların ve kayaklı koşucuların beden imgeleri puanları arasında anlamlı
farklılık belirlenmiştir (P<.05). Araştırma kapsamında ikinci değişken
olarak slalom kayakçıları ve kayaklı koşucuların kendini fiziksel algılamaları
açısından fark olup olmadığıdır. Kendini fiziksel algılama 5 alt boyuttan
oluşmaktadır.  Bunlar (1) fiziksel kondisyon,
(2) genel fiziksel yeterlilik, (3) kuvvet, (4) sportif yeterlilik ve  (5) vücut çekiciliğidir Bu alt boyutlardan
elde edilen değerlerde slalom kayakçıları ile kayaklı koşucular arasında
anlamlı bir fark bulunamamıştır (P>.05). Beden imgesi puanı ile fiziksel
algılamanın alt boyutları arasındaki korelasyona bakıldığında, beden imgesi ile
genel fiziksel yeterlilik ve kuvvet arasında anlamlı bir ilişki bulunurken
(P<.05) beden imgesi ile spor yeteneği ve fiziksel kondisyon arasında
anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır (P>.05). Slalom kayakçılarının beden
imgesinden doyum düzeyinin, kayaklı koşuculara göre daha fazla olacağı görüşü,
araştırma kapsamında değerlendirilen konularda anlamlı değerler içermesi,
slalom kayağının uygulandığı alanları ve bu branşın uygulanma anındaki
etkileşimlerinden kaynaklandığı söylenebilir. Araştırmamızda slalom kayakçıları
ile kayaklı koşucular arasında fiziksel algılama açısından anlamlı ilişki
bulunmamasını slalom kayağı yapan kişilerin çevresel etkilerden edindiği olumlu
algılamayı, kayaklı koşucuların, kayaklı koşuya özel,  zorlu aerobik çalışmalar ve kuvvet
çalışmaları yoluyla gidermeleri ile açıklanabilir.

Anahtar Kelimeler

Slalom Kayağı, Kayaklı Koşu, Kendini Fiziksel Algılama, Beden İmgesi

The Physical Self Perception and Body Image Satisfaction Profile of the Young Man Slalom and Cross-Country Skiers in Turkey

Öz

The aim of this study was to determine the physical self-perception and body image satisfaction profile of the young man slalom and cross-country skiers and to investigate the relationship between physical self-perception and body image satisfaction. The Physical Self Perception Questionnaire and Berscheid, Bohrnstedt, Walster(1973), Body Image Questionnaire were administered to 30 slalom skiers and 20 cross-country skiers who participated national camp in Bursa/Uludağ, Kayseri/Erciyes for slalom skiers, and in Erzurum/Palandöken and Bursa/Uludağ for cross-country skiers. To determine the demographic structure of subjects personality knowledge form was used. “t” test was used to compare the total scores of physical self-perception and body image satisfaction. In order to identify the differences between the body image and physical self-perception in terms of demographic variables, one-way and two-way ANOVA were used. The statical significance level was .05. Tukey t-test used as post hoc of analysis of variance. Statistically significant difference between young man slalom and cross-country skiers’ scores of body image was found (P<0.05). The second variable taken into account in this study is physical self-perception has 5 subscales. (1) physical condition, (2) physical self-worth, (3) strength, (4) sport competences, (5) body attractiveness. In terms of the scores of physical self-perception and its subscales no significant differences between young man slalom and cross-country skiers was found (P>0.05). The correlation was studied between body image and physical self-perception subscales. Physical self-worth and strength subscales were found to be correlated at statistically significant level with body image (P>0.05). But sport competence and physical conditions were not found to be correlated with body image (P>0.05) Young man slalom skiers found to be more satisfied from their body image than cross-country skiers this is because of young man slalom’s practices styles and interactions of application. This difference could be explained as the way of cross-country skiers’ closing the gap is substituting the hard aerobic exercises and strength exercises instead of positive physical self-perception.

Anahtar Kelimeler

Young Man, Slalom, Cross-Country, Physical Self Perception, Body Image

Kaynakça

• Alderman, RB. (1974). Psychological behavior in sport, WB Saunders Company.
• Amman, M., et al. (2000). "Sporda sosyal bilimler." İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Așçi, F., et al. (1999). "Cross-cultural validity and reliability of Physical Self-Perception Profile." International Journal of Sport Psychology 30(3): 399-406.
• Aşçı, F. (1996). "Genç Erkek Milli Basketbolcuların Kendini Fiziksel Algılama Ve Beden İmgelerinden Hoşnut Olma Profilleri." Spor Bilimleri Dergisi 7(4): 13-20.
• Aşçı, FH. (1995). "Takım sporu ve bireysel spor ile uğraşan liseli kız öğrencilerin benlik kavramı ve beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri." Spor Hekimliği Dergisi, 30: 217-226.
• Aşçı, FH., et al. (1993). "Sportif Katılımın Liseli Erkek Öğrencilerin Beden Bölgelerinden Hoşnut Olma Düzeyleri Üzerine Etkisi." Spor Bilimleri Dergisi 4(3): 38-47.
• Erdem, B. (1999). "Self concept and physical self perception differences between active wheelchair basketball players and non-active disabled male adults. ." Thesis to the Graduate School of Socal Science of Middle East Tec.Uni. Master of Science,: 6-7.
• Berscheid. EWE., & Bohrnstedt, G. (1973). "The Happy American Body: A Survey Report. ." Psychology Today 7: 119-131.
• Bereket, C. (2000). "Uluslararası kayak yarışmaları, Ankara, ." G.S.G.M. Yayınları No: 154,: 56-57.
• Caruso, C. M. and D. L. Gill (1992). "Strengthening physical self-perceptions through exercise." The Journal of sports medicine and physical fitness 32(4): 416-427.
• Chomsky, N. (1975). Reflections on language, New York.
• Dacey, J. S. (1986). Adolescents today, Scott, Foresman.
• Fox, KR. (1990). The Physical Self-perception: Profile Manual, Northern Illinois University Press.
• Gill, D., et al. (2017). Psychological dynamics of sport and exercise, Human Kinetics.
• Gökdoğan, F. (1988). "Orta öğretime devam eden ergenlerde beden imajından hoşnut olma düzeyi." Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hamachek, DE. (1992). Encounters with the self, Harcourt Brace Jovanovich.
• Lerner, RM., et al. (1973). "Relations among physical attractiveness, body attitudes, and self-concept in male and female college students." The Journal of Psychology 85(1): 119-129.
• McCandless, BR. (1967). Children: Behavior and development, Holt, Rinehart and Winston.
• Mülazımoğlu, Ö., et al. (2002). Body Image Satisfaction Level Of Artistic Gymnasts, Rhythmic Gymnasts And Non-Athletes. VII. International Sport Sceinecs Congress, Antalya, Türkiye.
• Nie, N., et al. Stein brenner, K. & Bent, DH (1975) Statistical Package for the Social Sciences, McGraw-Hill, New York.
• Offer, D., et al. (2013). The teenage world: Adolescents’ self-image in ten countries, Springer Science & Business Media.
• Page, A., et al. (1994). "Profiles of self-perception change following an eight week training programme." Journal of Sports Sciences.
• Salokun, S. O. (1990). "Comparison of Nigerian high school male athletes and nonathletes on self-concept." Perceptual and Motor Skills 70(3): 865-866.
• Schumaker, J. F., et al. (1986). "Self-concept, academic achievement, and athletic participation." Perceptual and Motor Skills 62(2): 387-390.
• Snyder, E. E. and J. E. Kivlin (1975). "Women athletes and aspects of psychological well-being and body image." Research Quarterly. American Alliance for Health, Physical Education and Recreation 46(2): 191-199.
• Suveren, S. (1995). "Jimnastik Sporunun Yarışmacı Jimnastikçilerin Benlik Saygısı Üzerindeki Etkisi." Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Trowbridge, N. (1970). "Effects of socio‐economic class on self‐concept of children." Psychology in the Schools 7(3): 304-306.
• Williams, T. M. (1985). "Implications of a natural experiment in the developed world for research on television in the developing world." Journal of Cross-Cultural Psychology 16(3): 263-287.
• Ziyalar, A. (1985). "Beden İmajı Kavramı." Yeni Sempozyum, Cerahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi: 1-2.