Tüketim Toplumu Bağlamında Futbolun Endüstrileşmesi: 3 Büyük Takım Taraftarları Üzerinden İnceleme

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 683 - 703, 27.12.2019

Güven Büyükbaykal , Meltem Kaya

Öz

Küreselleşme ve
değişen teknolojik imkânlarla birlikte bireylerin yaşam tarzları, hayata bakış
açıları da farklılık göstermeye başlamıştır. Mutluluğun mottosu olarak görülen
tüketim, yaşamın olmazsa olmaz noktası haline gelmiştir. Günümüzde bireyler
için mutluluğun temeli tüketmekten geçmektedir. Bunun bilincinde olan
üreticiler, çeşitli reklam ve sponsorluk faaliyetleri ile çalışmalar yürütmüş
bireyleri tüketime daha da teşvik etmişlerdir. Sponsorluk ve reklam bağlamında
spor önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle futbol dünyada geçmişten günümüze
yaşamın önemli bir alanını oluşturduğundan kapitalist süreç içerisinde
endüstriyel faaliyet alanına dönüşmüştür. Böylece bireylerin tüketim kültürüne
dâhil olmaları futbolun endüstrileşmesi ile daha da artmıştır. Futbolun
yalnızca oyun olmadığı içerisinde ideolojik aygıtları da barındırdığı
yadsınamaz bir gerçektir. Çalışmada futbolun endüstrileşmesi tüketim toplumu
bağlamında değerlendirilmiştir. Değerlendirme yapılırken çalışmayı
spesifikleştirmek adına futbolun 3 büyükleri olarak nitelendirilen Fenerbahçe,
Galatasaray ve Beşiktaş taraftarları ile anket yapılmış, bireylerin tüketim
toplumuna ne denli içkin olduğu saptanmaya çalışılmıştır. Anket sonuçları
değerlendirilirken nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz
gerçekleştirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

futbol, tüketim toplumu, tüketim kültürü

Kaynakça

• -Aspor (05.05.2017). Türkiye’de en çok taraftar hangi takımda? (https://www.aspor.com.tr/galeri/diger/turkiyede-en-cok-taraftar-hangi-takimda) Erişim tarihi: 16.04.2019-Aytaç, Ö. (2006). Tüketimcilik ve Metalaşma Kıskacında Boş Zaman. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (1): 27-53-Bauman, Z. (2010). Küreselleşme. (Yılmaz, A. Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.-Bauman, Z. (2017). Akışkan Modernite. (Çavuş, S.O. Çev.). İstanbul: Can Yayınları.-Bayhan, V. (2011). Tüketim Toplumunda Bireyin Ontolojik Mottosu: Tüketiyorum Öyleyse Varım, Sosyoloji Konferansları Dergisi. (43): 221-243-Bayat, B. (2015). Uygulamalı Sosyal Bilim Araştırmalarında Ölçme, Ölçekler Ve “Likert” Ölçek Kurma Tekniği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 16(3), 1-24.- Bora, Tanıl (2002). Futbol, Toplumun ve Hayatın Aynası Olarak İlgimi Çekiyor, Karizma Dergisi, İstanbul: Tavaslı Yayıncılık, 48-52. -Büyükbaykal, G. (2017). Spor Sponsorluğu. İstanbul: Derin Yayınları.-Debord,G. (2018) Gösteri Toplumu ve Yorumlar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.-Devecioğlu, S. (2005). Türkiye’de Spor Sektörü Stratejilerinin Geliştirilmesi. VerimlilikDergisi.( 2): 117-134.-Ekmekçi, A. Y., Ekmekçi, R., & İrmiş, A. (2013). Küreselleşme ve Spor Endüstrisi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(1), 91-117.-Erdoğan, İ. (2008). Futbol ve futbolu inceleme üzerine. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26(2), 1-58.-Fişek, K. (1985). 100 Soruda Türkiye Spor Tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınları,- Gezgin, S. (11 Mayıs 2002). “Ekonomiyi Canlandıran Faktör: Dünya Kupaları”, Finansal Forum Gazetesi.-Güneş, İ. (2010). Futbol Ekonomisi: Ekonomist Gözüyle Futbol. İstanbul: Karahan Kitabevi. -Güngör, A. (2014). Futbol Endüstrisinde Sportif Başarı İle Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Analizi Ve Türkiye Uygulaması. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 16-36.-Ilgaz, C. (2000). Tüketim Toplumu ve Küresel Kültür. İ.Ü İletişim Fakültesi Dergisi, 327-332.-İnce, M. (2016). Spor ile Siyasetin İlişkisi Üzerine Bir Analiz; Sporu Siyasete Alet Etmek. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (2): 447-455.-Marcuse, H. (1990) Tek Boyutlu İnsan. (Yıldırım, A. Çev.) İstanbul: İdea Yayınları.-Resmi Gazete İlanı. (25.12.2018) Asgari Ücret Tespit ve Komisyon Kararı. (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181227-10.pdf) Erişim tarihi: 16.04.2019-Stemmler, T. (2000). Futbolun Kısa Tarihi, (Aça, N.Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.-Talimciler, Ahmet. (2008). Futbol Değil: İş Endüstriyel Futbol. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 26: 89-114.-Talimciler, Ahmet. (2010). Sporun Sosyolojisi, Sosyolojinin Sporu. İstanbul: Bağlam Yayınları.-Topçuoğlu, N.N. (1995). Basında Reklam ve Tüketim Olgusu. Ankara: Vadi Yayınları.