Lise Öğrencilerinin Rekreatif Etkinliklere Katılımları ile Saldırganlık-Şiddet Eğilimlerinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt 4 (Özel Sayı 1), 368 - 382, 25.08.2016

Engin Yönet Fehmi Çalık , Fatih Yaşartürk Kubilay Çimen

Öz

Bu çalışmada lise öğrencilerinin rekreatif etkinliklere katılımları ile saldırganlık-şiddet eğilimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, ergenlerin saldırgan davranışlarında rekreatif etkinliklerin rolünün olup olmadığını belirlemek amacıyla planlanan tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu, Konya ili Selçuklu ilçesinde öğrenim gören mesleki ve teknik anadolu lisesi 9.sınıf öğrencilerinden 200 kişi oluşturmaktadır. Katılımcıların %27,5’i (n=55) kadın, %72,5’i (n=145) erkektir öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, Kişisel bilgi formu ve Gökalp, Bayat ve Türkçapar (1995) tarafından geliştirilen Şiddet Eğilim Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Sonuç olarak, ebeveynlerin eğitim düzeyi, ebeveynlerin tutumu, ailenin gelir durumu, televizyon izleme süresi ile aktif olarak spor yapmanın saldırganlık düzeylerini yordadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından manidarlık düzeyinde anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Yöneticilerin, lise öğrencilerinin saldırganlık davranışlarını önlemede rekreatif uygulamaların etkisini dikkate almalarının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Field : Sport Psychology Type : Research Article

Öz

Bu çalışmada lise öğrencilerinin rekreatif etkinliklere katılımları ile saldırganlık-şiddet eğilimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, ergenlerin saldırgan davranışlarında rekreatif etkinliklerin rolünün olup olmadığını belirlemek amacıyla planlanan tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu, Konya ili Selçuklu ilçesinde öğrenim gören mesleki ve teknik anadolu lisesi 9.sınıf öğrencilerinden 200 kişi oluşturmaktadır. Katılımcıların %27,5’i (n=55) kadın, %72,5’i (n=145) erkektir öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, Kişisel bilgi formu ve Gökalp, Bayat ve Türkçapar (1995) tarafından geliştirilen Şiddet Eğilim Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Sonuç olarak, ebeveynlerin eğitim düzeyi, ebeveynlerin tutumu, ailenin gelir durumu, televizyon izleme süresi ile aktif olarak spor yapmanın saldırganlık düzeylerini yordadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından manidarlık düzeyinde anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Yöneticilerin, lise öğrencilerinin saldırganlık davranışlarını önlemede rekreatif uygulamaların etkisini dikkate almalarının faydalı olacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Rekreatif Etkinlik, Saldırganlık, Şiddet

Kaynakça

• Arseven A D (1993). Alan Araştırma Yöntemi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Asma M (2008). Okullar Arası Karşılaşmalara Katılan Sporcu Öğrencilerin Saldırganlık Davranışlarının Sosyal-Bilişsel Kurama Göre İncelenmesi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Yüksek Lisan Tezi.
• Ayan S (2009). Aile ve Şiddet. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Avcı A (2010). Eğitimde Şiddet Olgusu, Lise Öğrencilerinde Şiddet Saldırganlık ve Ahlaki Tutum İlişkisi, Küçükçekmece İlçe Örneği. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Doktora Tezi.
• Aygen M (2009). Elazığ İlinde Gençlerde Şiddete Başvurma Ya Da Maruz Kalma Sıklığı, Etkileyen Faktörler ve Öfke İle İlişkisi. Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Elazığ: Doktora Tezi.
• Bacı S D (2011). Çocuk ve Ergenlerde Şiddet ve Saldırganlığın Önlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir: Doktora Tezi.
• Bakırcıoğlu R (2010). Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Balcıoğlu İ (2003). Sporun Sosyolojisi ve Psikolojisi, İstanbul: Bilge Yayınları.
• Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1998). Aile İçinde ve Toplumsal Alanda Şiddet, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Bayram Y (2012). Spor Yapan ve Yapmayan 14-18 Yaş Grubu Öğrencilerin Saldırganlık Tutumlarının İncelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya: Yüksek Lisans Tezi
• Çalık F (2007). Okullarda Şiddetin Önlenmesine Karşı Rekreasyon, Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi, 1053/21.
• Çeliktaş M G (2013). Okuldaki Şiddet Olayları ile Aile İçi Şiddet İlişkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Yüksek Lisans Tezi.
• Doğutaş C, Doğutaş A (2012). Erken Psikososyal Müdahale ve Düzenlemelerle Okullarda Şiddetin Önlenmesi. Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yayınları.
• Dönmez B, Özer N (2009). Okul Güvenliği ve Güvenli Okul. Ankara: Nobel.
• Erkal M (1992). Sosyolojik Açıdan Spor. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları.
• Gencoğlu C, Kumcağız H ve Ersanlı K (2014). Ergenlerin Şiddet Eğilimlerine Etki Eden Ailevi Faktörler. International Periodical for The languages Literatures and History of Turkey, (9)2: 639-652.
• Gönültaş O (2013). Ortaokul Son Sınıf Öğrencilerinin Öfke ve Saldırganlık Düzeylerinin Bazı, Değişkenlere Göre İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana: Yüksek Lisans Tezi.
• Gümüş S Y (2011). Saldırganlık ile Aile İçi Şiddet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Yüksek Lisans Tezi.
• Günaydın S (2008). Ortaöğretim Kurumları Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Aile Ortamı ve Benlik İmgesi İle İlişkisi (Trabzon İli Örneği). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon: Yüksek Lisans Tezi
• Güngör E (1997). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
• Güvenç B (1994). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hanhan A A (2012). Onarıcı Disiplin Modelinin Liselerde, Akran İstismarı ve Şiddeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir: Doktora Tezi.
• Kağıtçıbaşı Ç (1999). Yeni İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kılıçarslan F (2010). Çocuk ve Aile Sorunlarının Terapi ve Tedavisi. Ankara: Nobel.
• Kılınç E. (2012). Genel Lise 9.Sınıf Öğrencilerinin, Bazı Değişkenlere ve Sürekli Kaygı Durumlarına Göre Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep: Yüksek Lisans Tezi.
• Köknel Ö (2000). Bireysel ve Toplumsal Şiddet. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Nair B (2014). Ergenlerin Saldırganlık Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas: Yüksek Lisans Tezi.
• Örki H (2013) Okullarda Şiddet ve Suç: Eskişehir Örneği. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir: Yüksek Lisans Tezi
• Özgür G.,Yörükoğlu G,B. Arabacı (2011). Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 55.
• Özgür Ö., Özbulut M. (2010). Gençlik ve Şiddet Toplumsal Alanda Şiddetin Yükselişi, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
• Parladır S (2009). Okullarda Şiddetin Kaynaklarına İlişkin Öğretmen, Yönetici ve Öğrenci Görüşleriç. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya: Yüksek Lisans Tezi
• Pekince H (2012). Ergenlerin Saldırganlık Düzeyleri İle Sosyal Aktivitelere Katılmaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya: Yüksek Lisans Tezi.
• Polat O (2001). Çocuk ve Şiddet. İstanbul: Der Yayınları.
• Pollack W (2002). Harbi Delikanlılar (E.özgen,Çev). İstanbul : Dharma Yayınları.
• Sağlam Ö (2009). Ortaöğretim Kurumlarında Yaşanan Şiddet Olgusu; Ankara Sincan Örneğinde Öğrencilerin Eğitim Önceliklerinin Şiddet Eğilimleri Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara: Yüksek Lisans Tezi
• Sağkal A S (2015). Barış Eğitimi Programının Dokuzuncu Sınıf Öğrencilerinin Şiddete Yönelik Tutumları, Sosyal Problem Çözme Becerileri ve Sınıf İklimi Üzerindeki Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir: Doktora Tezi.
• Seyyar A (2004). Davranış Bilimleri Terimleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Shokoufeh S (2014). Erzurum’da Farklı Branşlarla İlgilenen Sporcularla Sporcu Olmayan Sedanterlerin Kişilik ve Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum: Yüksek Lisans Tezi.
• Sili A (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinde Saldırganlık Eğiliminin Sosyolojik Analizi: Erzurum Örneği, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum: Doktora Tezi.
• Solak A (2007). Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Solak N (2011). Spor Yapan Ve Yapmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri İle Empatik Eğilim Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Çorum İli Örneği), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Yüksek Lisans Tezi.
• Şahin H M, Şebin K, Yılmaz M ve Şahin M (2014). Sporda Şiddetin Boyutları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ulusal D (2007). Yazılı Basında Şiddet ve Şiddet İçerikli Haber Sunumunda Kadının Konumlandırılması. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri: Yüksek Lisans Tezi.
• Uysal A (2003). Şiddet Karşıtı Programlı Eğitimin Öğrencilerin Çatışma Çözümleri, Şiddet Eğilimleri ve Davranışlarına Yansıması, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir: Doktora Tezi.
• Yavuzer H (1993). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yavuzer H (2003). Okul Çağı Çocuğu, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yavuzer H (2005). Gençleri Anlamak, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yengin D (2010). Dijital Oyunlarda Şiddet Kavramı: Yeni Şiddet. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Doktora Tezi.
• Yörükoğlu A (2004). Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar. İstanbul: Özgür Yayınları.