Okul Müdürlerinin Kültürel Liderlik Davranışlarının Simetrik ve Asimetrik Okul Kültürü Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt 3 (Özel Sayı 2), 274 - 287, 07.09.2015

Betül Balkar

https://doi.org/10.14486/IJSCS389

Öz

Bu araştırmanın amacı; okul müdürlerinin sergiledikleri kültürel liderlik davranışlarının simetrik ve asimetrik kültür oluşumuna ne yönde katkıda bulunduğuna ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırmanın katılımcılarını Gaziantep ilindeki ortaokullarda görev yapan 27 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. İçerik analizinde okul müdürlerinin her bir kültürel liderlik davranışının simetrik ve asimetrik kültür ile olan bağlantısı dikkate alınarak ilgili liderlik davranışının katkıda bulunduğu kültür tipi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; okullarda asimetrik bir kültür oluşumunu sağlayan kültürel liderlik davranışları arasında; öğretmenlerin kendilerini yenilemesini destekleme ve gelişme ve yenilikleri okula yansıtma yer almaktadır. Simetrik bir kültür oluşumuna neden olan kültürel liderlik davranışları arasında ise; okulun amaçlarını ve görevlerini yorumlamanın ve toplumsal değerlerin okulda yaşatılması için gerekli ortamı sağlamanın yer aldığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları genel olarak değerlendirildiğinde, okul müdürlerinin kültürel liderlik davranışlarının daha çok simetrik bir okul kültürü oluşumuna hizmet ettiği sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak, okul müdürlerinin asimetrik bir okul kültürü oluşumunu sağlayabilmeleri için; eğitim alanındaki gelişmeleri yakından takip ederek okul uygulamalarına transfer etmeleri ve öğretmenlerin yenilikçi davranışlarını desteklemeye daha fazla önem vermeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cultural leadership, school culture, symmetric culture, asymmetric culture, school principals

Okul Müdürlerinin Kültürel Liderlik Davranışlarının Simetrik ve Asimetrik Okul Kültürü Bağlamında İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı; okul müdürlerinin sergiledikleri kültürel liderlik davranışlarının simetrik ve asimetrik kültür oluşumuna ne yönde katkıda bulunduğuna ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırmanın katılımcılarını Gaziantep ilindeki ortaokullarda görev yapan 27 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. İçerik analizinde okul müdürlerinin her bir kültürel liderlik davranışının simetrik ve asimetrik kültür ile olan bağlantısı dikkate alınarak ilgili liderlik davranışının katkıda bulunduğu kültür tipi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; okullarda asimetrik bir kültür oluşumunu sağlayan kültürel liderlik davranışları arasında; öğretmenlerin kendilerini yenilemesini destekleme ve gelişme ve yenilikleri okula yansıtma yer almaktadır. Simetrik bir kültür oluşumuna neden olan kültürel liderlik davranışları arasında ise; okulun amaçlarını ve görevlerini yorumlamanın ve toplumsal değerlerin okulda yaşatılması için gerekli ortamı sağlamanın yer aldığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları genel olarak değerlendirildiğinde, okul müdürlerinin kültürel liderlik davranışlarının daha çok simetrik bir okul kültürü oluşumuna hizmet ettiği sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak, okul müdürlerinin asimetrik bir okul kültürü oluşumunu sağlayabilmeleri için; eğitim alanındaki gelişmeleri yakından takip ederek okul uygulamalarına transfer etmeleri ve öğretmenlerin yenilikçi davranışlarını desteklemeye daha fazla önem vermeleri önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Kültürel liderlik, okul kültürü, simetrik kültür, asimetrik kültür, okul müdürleri

Kaynakça

• Aksu A, Şahin-Fırat N, Şahin İ (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin kültürel liderlik davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Educational Administration in Theory & Practice, 36: 490-507.
• Azanza G, Moriano J A, Molero y F (2013). Authentic leadership and organizational culture as drivers of employees’ job satisfaction. Journal of Work and Organizational Psychology, 29: 45-50.
• Bellot J (2011). Defining and assessing organizational culture. Nursing Forum, 46(1): 29-37.
• Block L (2003). The leadership-culture connection: An exploratory investigation. Leadership & Organization Development Journal, 24(5-6): 318-334.
• Bosley C (2014). Two-way symmetrical communication in a non-profit organization. Master Thesis, San Diego State University.
• Daniels H (2006). Rethinking intervention: Changing the cultures of schooling. Emotional and Behavioural Difficulties, 11(2): 105-120.
• Dufrene Orgeron Lorraine R R (2011). A study of the relationship between teachers’ perception of principal’s leadership practices and school culture to student achievement. Doctoral Dissertation, Southeastern Louisiana University, Hammond, Louisiana.
• Engels N, Hotton G, Devos G, Bouckenooghe D, Aelterman A (2008). Principals in schools with a positive school culture. Educational Studies, 34(3): 159-174.
• Geylani A (2013). Okul yönetiminde kültürel liderlik yaklaşımı ve toplumsal boyutu. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD), 1(1): 1-23
• Hogan S J, Coote L V (2014). Organizational culture, innovation, and performance: A test of Schein's model. Journal of Business Research, 67: 1609–1621.
• Huang Y-H (2004). Is symmetrical communication ethical and effective? Journal of Business Ethics, 53: 333-352.
• Jung T, Scott T, Davies H T O, Bower P, Whalley D, McNally R, Mannion R (2009). Instruments for Exploring Organizational Culture: A Review of the Literature. Public Administration Review, November-December, 1087-1096.
• Karaköse T (2008). Okul müdürlerinin kültürel liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice, 8(2): 555-579.
• Kim J H, Kim C S, Kim J M (2011). Analysis of the effect of leadership and organizational culture on the organizational effectiveness of radiological technologist’s working environments. Radiography, 17, 201-206.
• Law W-W (2013). Culture, gender and school leadership: School leaders' self-perceptions in China. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 43(3): 295-322.
• Mohelska H, Sokolova M (2015). Organisational culture and leadership – joint vessels? Procedia - Social and Behavioral Sciences, 171: 1011-1016.
• Oliver S (2000). Symmetrical communication: Does reality support rhetoric? Corporate Communications, 5(1), 26-33.
• Parry K, Proctor-Thomson S (2002). Leadership, culture and performance: The case of the New Zealand public sector. Journal of Change Management, 3(4), 376-399.
• Schimmoeller L J (2006). An empirical investigation of the relationship between organizational culture and leadership styles. Doctoral Dissertation, Nova Southeastern University.
• Schoen L T, Teddlie C (2008). A new model of school culture: A response to a call for conceptual clarity. School Effectiveness and School Improvement: An International Journal of Research, Policy and Practice, 19(2): 129-153.
• Sergiovanni T J (1987). The theoretical basis for cultural leadership. In L T Sheive, l B Schoenheit (Eds.), Leadership: Examining the elusive (pp.120-133). Alexandria, Va: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Shim W S, Steers R M (2012). Symmetric and asymmetric leadership cultures: A comparative study of leadership and organizational culture at Hyundai and Toyota. Journal of World Business, 47: 581-591.
• Steers R M, Sanchez-Runde C J, Nardon L (2012). Culture, cognition, and managerial leadership. Asia Pacific Business Review, 18(3): 425-439.
• Sutherland I, Gosling J (2010). Cultural leadership: Mobilizing culture from affordances to dwelling. The Journal of Arts Management, Law, and Society, 40: 6-26.
• Swanson S (2006). Asymmetrical factors in culture for SOF conflicts: Gaining understanding and insights. Military Intelligence Professional Bulletin, April-June, 29-33.
• Tahaoğlu F, Gedikoğlu T (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Educational Administration: Theory and Practice, 15(58): 274-298.
• Taormina R J (2008). Interrelating leadership behaviors, organizational socialization, and organizational culture. Leadership & Organization Development Journal, 29(1): 85-102.
• Yörük S, Sağban Ş (2012). Okul müdürlerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyine etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3): 2795-2813.