ABD İran İlişkileri: İran’ın Rolü ve Ekonomik Yaptırımlar Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 47 - 67, 31.07.2022

Mert Eymen Kayalp Dilşad Türkmenoğlu Köse

https://doi.org/10.55065/intraders.1085117

Cited By: 1

Öz

21.yüzyıl itibarıyla elektronik haberleşme sistemlerinin, uluslararası ilişkiler teorileri ile buluşmasının kazandırdığı ivmelenme sonucu, dünya siyasal sisteminin büyük ölçüde küreselleşme olgusunu gerçekleştirdiğinden söz edebilir. Bu koşullar ışığında bakıldığında ülkeler arası siyasal yaklaşımlar ve dış ilişkilerin eskiden daha keskin olan dost ya da düşman tanımlaması yerini daha ılımlı bir çerçeveye bırakarak diplomatik çalışmalar temelli bir hal almıştır. Çıkarların karşılıklı elde edilebilmesi zemini üzerinden devam ederek kadim dostluk veya düşmanlıklar büyük ölçüde azalmıştır. Günümüz dünyasında iki ülke arasındaki ilişkilere bakıldığında aynı anda birçok konuda uzlaşı ve yine birçok konuda karşıtlıkları gözlemleyebilmek mümkündür. Buna rağmen çok seyrekte olsa hiçbir koşul ve düzlem içinde aynı noktada buluşamayıp, kadim düşmanlık olarak tarif edebilecek ülke ilişkileri de varlığını sürdürmektedir. Çalışmada bu örneklerden biri olarak değerlendirilebilecek olan İran İslam Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) karşılıklı ilişkileri ele alınmaktadır. Bu minvalde yakın coğrafyalarda yer alan İran- Türkiye ve Türkiye – ABD ilişkilerinde bundan sonrası için ABD’nin yapabileceği hamlelere yönelik yorumlama yapmak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Tarihsel analiz yöntemi kullanılan çalışmada, İran’ın elindeki sınırlı kozlar ile bölgedeki gücünü muhafaza etme çabaları da çalışmanın içerisinde yer bulmaktadır ve Türkiye için ciddi tecrübeler barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ABD, İran, Güç, Küreselleşme, Türkiye

US-Iran Relations: An Assessment On Iran's Role And Economic Sanctions

Öz

As a result of the acceleration of globalization, achieved by the coincidence of electronic communication systems with the theories of international relations since the beginning of the 21st century, we can state that the world political system has largely realized the phenomenon of globalization. Given these conditions, the strict definitions of "friend" or ''enemy'' in international relations have been replaced by a more moderate framework based on diplomatic studies. When analyzing the relations between two countries in today's world, one can find agreements and oppositions in the relations at the same time.In rare cases, however, there are relations between countries that cannot meet under any conditions and on any level, that can be called archaic hostility. This study focuses on the relationship between the United States of America and the Islamic Republic of Iran as an example. The purpose of this study is analysing US-Iran and Iran-Turkey relations for construing possible actions of US. In the study, in which the historical analysis method is used, Iran's limited trump cards and efforts to maintain its power in the region are also included in the study and it contains serious experiences for Turkey.

Anahtar Kelimeler

US, Iran, Power, Globalization, Turkey.

Kaynakça

• AKDEVELİOĞLU, A. (2003) ‘İran’ın Orta Asya, Afganistan ve Azerbaycan Politikası’ Stradigma Aylık Strateji ve Analiz Dergisi. Cilt 10, ss. 2-18.
• AKFIRAT, F. (2007) ‘Kukla Devlet’ Kaynak Yayınları, İstanbul.
• BEY M., ‘The U.S. SupersizesItsSanctions’, worldview.stratfor.com.
• BP Statistical Review of World EnergyJune 2018, ‘Oiltrade in 2016 and 2017’, www.bp.com.
• BRINEY, A. ‘Strait of Hormuz’ www.thoughtco.com.
• CORDESMAN A. H. (2006) TheMiddle East andTheGeopolitics of Energy, Center for Strategic and International Studies, Washington Dc.
• DMİTRİEVA K., ‘U.S. JoblessClaims Fall to 49-Year Low, BelowAllForecasts’, www.bloomberg.com.
• ERDOĞDU, H. (2008) ‘Büyük Pers Düşüncesinden Zülfikarın Yumruğuna İran’ IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• FISK, R. (2002) ‘PitytheNation: TheAbduction of Lebanon’BoldTypesBooks, Philadelphia.
• FRIEDMAN, G. (2011) ‘Gelecek 10 Yıl’, Çev. Tayfun Törüner. Pegasus Yayınları, İstanbul.
• GUMBATOV, A. ‘LıftıngSanctıons On Iran: ImplıcatıonsForThe Global Oıl Market’ www.naturalgasworld.com.
• GÜLLER, M. A. (2015) ‘Suriye’nin Sevr’i Amerikan Koridoru’ Kaynak Yayınları, İstanbul.
• GÜNDOĞAN, Ü. (2016) ‘İran ve Ortadoğu 1979 İran İslam Devriminin Ortadoğu Dengelerine Etkisi’ Adres Yayınları, Ankara.