THE “MAN RETURNING HOME” PHENOMENON IN ANATOLIAN ROCK MUSIC

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1-2, 47 - 61, 02.01.2024

Sefa Yıldız , Aynur Koçak

Öz

In parallel with music becoming a global phenomenon after the Second World War, Western musicians such as Elvis Presley, Bob Dylan, Chuck Berry, John Lennon and Mick Jagger became well-known names not only in their own countries but all over the world. In this period when English began to gain prominence, artists from different nationalities resorted to many methods, including singing their songs in English, to gain a place in the global market. In our country, names such as Barış Manço, Erkin Koray, Moğollar started their journey by imitating the popular Western artists of the period. Although their initial aim was to get somewhere by carrying their partial success among Istanbul's petty bourgeois groups to the country, their real goal is to achieve success abroad. Due to the current conditions or lack of planning, they did not get what they wanted with the records they released with English and French lyrics and they returned home. After some time, they realized the lack of "locality" in their western style works and returned to the roots. They tried to create a contemporary music combining local and modern elements that the people of this country would love and over time they began to achieve success. This music genre , which they performed polyphonically, using Anatolian melodies and Turkish music modes on the basis of electric guitar, bass guitar and drums, has been known as Anatolian rock over time. In this study, the "returning home" processes of Anatolian rock musicians will be discussed in terms of their partial successes and disappointments after their efforts to achieve their goals abroad.

Anahtar Kelimeler

Anadolu rock music, sampling, Barış Manço, Erkin Koray, Selda Bağcan

ANADOLU ROCK MÜZİĞİNDE “EVE DÖNEN ADAM” OLGUSU

Öz

İkinci Dünya Savaşı sonrasında müziğin iyice küresel bir olgu haline gelmesine paralel olarak Elvis Presley, Bob Dylan, Chuck Berry, John Lennon, Mick Jagger gibi Batılı müzisyenler yalnız kendi ülkelerinde değil tüm dünyada tanınan isimler olmuşlardır. İngilizcenin ağırlık kazanmaya başladığı bu dönemde farklı milletlerden sanatçılar da küresel pazarda yer edinmek için şarkılarını İngilizce söyleme de dahil birçok yönteme başvurmuşlardır. Ülkemizde de Barış Manço, Erkin Koray, Moğollar gibi isimler dönemin popüler Batılı sanatçılarını taklit ederek yola çıkmışlardır. Başlangıçta amaçları İstanbul’un küçük burjuva grupları arasında elde ettikleri kısmi başarıları ülke sathına taşıyarak bir yerlere varmak olsa da asıl hedefleri yurt dışında başarı yakalamaktır. Kimi zaman içinde bulunulan şartlar kimi zaman da planlama eksiklikleri yüzünden çıkardıkları İngilizce, Fransızca sözlü plaklarla Batı’dan istediklerini alamadan geri dönmüşlerdir. Neden sonra Batılı örneklere öykünerek yaptıkları çalışmalarında “yerellik” eksikliğinin farkına varıp öze dönmüşlerdir. Öncelikle bu ülke insanının seveceği ama aynı zamanda yeni ve modern unsurları da ihmal etmeyecek çağdaş bir müzik yapma anlayışını benimsemişler, zamanla da başarı elde etmeye başlamışlardır. Temelde elektrik gitar, bas gitar ve bateri altyapısı üzerine Anadolu ezgileri ve Türk müziği makamlarından yararlanarak çok sesli olarak icra ettikleri bu müzik de zamanla “Anadolu rock” olarak anılacaktır. Bu çalışmada Anadolu rock müzisyenlerinin yurt dışı hedefleri için yaptıkları çalışmalar sonrasında gelen kısmi başarılar ve hayal kırıklıkları ekseninde “eve dönme” süreçleri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu rock müzik, Barış Manço, Erkin Koray, Selda Bağcan, örnekleme

Kaynakça

• AKÇAY, Şevki Özer ve KARAASLAN, Serkan, Joe Satriani’nin “Asik Veysel” Adlı Eserinin Müzikal Özelliklerinin İncelenmesi, Online Journal of Music Sciences, Cilt 3. Sayı 3. S.46-69, Sakarya 2018.
• ARTUN, Erman, Aşıklık Geleneği ve Aşık Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara 2001.
• BAŞGÖZ, İlhan, Türk, Pan Yayıncılık, İstanbul 2008.
• BORATAV, Pertev Naili, 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1969.
• CAMBAZOĞLU, Cumhur, Kentin Türküsü: Anadolu Pop-Rock, Pan Yayıncılık İstanbul 2009.
• ERKAL, Güven Erkin, Türkiye Rock Tarihi, Esen Kitap, İstanbul 2013.
• GÖKALP, Ziya. Türkçülüğün Esasları: Varlık Yayınları. İstanbul 1964.
• HATCH, David ve MILLWARD, Stephen. Blues’dan Rock’a: Pop Müziğinin Analitik Tarihi. (Çev. Eyüp S. İblağ) Korsan Yayın, Ankara 1992.
• OK, Akın, 68 Çığlıkları, Anadolu Rock, Anadolu Protest, Anadolu Pop, Broy Yayınları, İstanbul 1994
• ÖZTÜRK, Okan Murat, Musikide İnkılabı Popüler Müzikle Yapmak: Barış Manço ve Armonize Edilmiş Türküler, Etnomüzikoloji Dergisi. Sayı 3. S.275-294. 2020
• KÜRKÇÜ, Tamer. Radyoculuk Geleneğimiz ve Türk Musikisi. Ötüken Yayınevi, İstanbul 2012.
• MERİÇ, Murat, Pop Dedik, Türkçe Sözlü Hafif Batı Müziği. İletişim Yayınları, İstanbul 2017.
• SÜREYA, Cemal, 99 Yüz İzdüşümler-Söz Senaryosu. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2010.
• YANGIN, Birgül, Çağdaş Türk Ozanı Barış Manço, Akçağ Yayınları, Ankara 2002.
• YARMAN, Ozan, Alaturka Müziğin Yasaklanmasında Atatürk: Belgeler Zemininde Bir Çözümleme. Saz ve Söz (E- dergi), Şubat 2010.
• YILDIRIM, Dursun. Dede Korkut’tan Ozan Barış’a Dönüşüm. Türk Dili, S. 570 (Haziran 1999), S.505-530. 1999.
• ZELYUT, Rıza. Halk Şiirinde Başkaldırı, Sosyal Yayınlar. İstanbul 1989.