SPORTİF REKREASYON AKTİVİTELERİNE KATILAN BİREYLERİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ*

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 66 - 82, 25.04.2016

Sefa şahan Birol , Veysel Temel , Kazım Nas

Öz

Bu araştırma; sportif rekreasyon aktivitelerine katılan bireylerin umutsuzluk düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma modeli olarak nicel araştırma yöntemlerinden betimsel yöntem benimsenmiştir.

Araştırma grubunu Konya İl merkezinde sportif rekreasyon aktivitelerine katılan 400 kişi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılanların umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi amacıyla, Beck ve arkadaşları tarafından geliştirilen “Umutsuzluk Ölçeği” ve katılımcıların kendileri ve aileleri hakkındaki ilgili bilgilerin alınması amacıyla, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Ölçümlerin, normal dağılıma uygun olup olamadığını belirlemek için tek örneklem Kolmogorov Smirnov Testi uygulanmıştır. Normal dağılım göstermediği için verilerin çözüm ve yorumlanmasında, Kruskal Wallis-H testi ve Mann Whitney-U testi kullanılarak anlamlılık P<0,05 alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS (Statistical package for social sciences) paket programı kullanılmıştır.

Araştırmaya katılan katılımcıların umutsuzluk toplam puan ortalamalası (Ort.=8,8525), umutsuzluk düzeyi alt boyutlarından gelecekle ilgili duygular puan ortalaması (Ort.=1,1225), motivasyon kaybı puan ortalaması (Ort.=5,1525) ve gelecek ile beklentiler puan ortalaması (Ort.=2,5775) düşük seviyelerde olduğu, bu sonuca bağlı olarak da bireyin umutsuzluğunun oldukça düşük olduğu söylenebilir.

Kişisel özelliklere göre ise katılımcıların umutsuzluk düzeylerinden; cinsiyet, eğitim durumu, yaşamının çoğunu geçirdiği yerleşim yeri, baba eğitim durumu, aktif spor yapma durumu ve boş zamanlarının yeterli olma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunurken, yaş, medeni durum, meslek gelir durumu, anne eğitim, boş zamanlarını nasıl değerlendirirsiniz ve boş zamanlarını değerlendirmede güçlük durumu değişkenlerine göre ise anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Kaynakça

• Beck, A. T., Weissman, A., Lester, D., Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: The Hopelessness Scale. J Consult Clin Psychol, 42, 861-865.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dilbaz, Nesrin ve Seber, Gülten, (1993), “Umutsuzluk Kavramı: Depresyon ve _ntiharda Önemi”, Kriz Dergisi, 1(3), ss. 134-138.
• Durak, A. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi. 9 (31). 1-11.
• Durak, Aysegül, (1993), Beck Umutsuzluk Ölçegi’nin Geçerligi Üzerine Bir Çalısma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Durak, Aysegül, (1994), “Beck Umutsuzluk Ölçegi’nin Geçerlik ve Güvenilirlik Çalısması”, Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), ss. 1-11.
• Durak, Aysegül ve Palabıyıkoglu, Refia, (1994), “Beck Umutsuzluk Ölçegi’nin Geçerlik Çalısması”, Kriz Dergisi, 2(2), ss. 311-319.
• Dündar, S. (2008). Polislerin umutsuzluk düzeyi ile problem Çözme becerisi arasındaki ilişkinin İncelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi Cilt:10 (3), Türkiye.
• D’Zurilla, T. J., Chang, E. C., Nottingham, E. J., & Faccini, L. (1998). Social problem solving deficits and hopelessness, depression and suicidal risk in college students and psychiatric impatients. Journal of Clinic Psychology, 54, 1091-1107.
• Gürvardar, D. (2001). Yetiştirme Yurdunda Yetişen Çocuklar ile Ana-Baba Yanında Yetişen Çocukların umutsuzluk Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, izmir: D.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kashani, J.H., Stoyls, M.S., Dandoy, A.C., Viadya, A.F. ve Reid, J.C. (1991). Correlates Of Hopelessness In Psychiatrically Hospitalized Children. Comprehensive Psychiatry. 32 (4). 330-337.
• Kazdin, A.E.; Rodgers, A. ve Colbus, D. (1986). The Hopelessness Scale For Children Psychometric Characteristics And Concurrent Validity. Journal Of Consulting And Clinical Psychology. 54 (2). 241-245.
• Öztürk, M. (1997). 10-13 Yaşları Arasındaki Çocuklarda Umutsuzluk ve Yalnızlığının Bazı Değişkenlerle İlişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Savasır, Isık ve Sahin, Nesrin H., (1997), Bilissel Davranısçı Terapilerde Degerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara: Türk Psikologlar Dernegi Yayınları.
• Seber, Gülten; Dilbaz, Nesrin; Kaptanoglu, Cem. ve Tekin, Durmus, (1993), “Ümitsizlik Ölçegi: Geçerlik, Güvenirlik”, Kriz Dergisi, 1(3), ss.134-138.
• Tekin, M. ve Filiz, K. (2008). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarının Antrenörlük ve Spor Yöneticiliği Bölümlerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk ve Boyun Eğici Davranış Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2008, VI, (1) 27-37 Ankara
• Temel, V., Ceylan, T., Doğru, G.N. ve Fıstık, S. (2015). üniversite öğrencilerinin bazı değişkenler açısından umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. 8’inci Ulusal Spor Bilimleri Öğrenci Kongresi, 14-16 Mayıs 2015, Mersin, Türkiye.
• Tümkaya, S., Aybek B. ve Çelik M. (2007). A prediction of hopelessness and state-trait anxiety levels among teacher candidates before the KPSS Exam. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(2), 967-974.