Beden Eğitimi ve Spor Tutumu ile ilgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Araştırma Eğilimleri

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 26, 29.05.2024

Emre Caner Yapıcı , Veysel Küçük

Öz

Araştırmanın amacı; spor tutumu ile beden eğitimi ve spor tutumu konulu lisansüstü tezlerin araştırma eğilimlerini betimlemektir. Bu araştırmada yorumlayıcı-nitel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın verisel alt yapısına Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden ulaşılmıştır. Veri toplama sürecinde doküman incelemesi yönteminden faydalanılmıştır. Verilerin analizinde nitel ve karma araştırma programlarından Maxquda Analytics Pro 2020 versiyon kullanılmıştır. Yapılan araştırmada incelenen çalışmaların hangi üniversitede çalışıldığı, yıllara göre dağılımı, örneklem grupları, kullanılan ölçekler, araştırma modelleri ve çalışılan konu başlıkları ele alınmıştır. Araştırmada spor, beden eğitimi ve tutum kavramlarıyla yapılan aramalarda 34 doktora tezi ve 68 yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 102 tez çalışmamızın örneklemini oluşturmaktadır. Dokümanların incelenmesi sonucunda 12 doktora tezi ve 14 yüksek lisans tezi çalışmanın amacıyla bağdaşmayan içeriğe sahip olduğu için çalışmadan elenmiştir. Sonuç olarak çalışmada toplam 76 lisansüstü tez incelenmiştir. Ayrıca yapılan çalışmaların 2006-2022 yılları arasında 40 farklı üniversitede, 5 farklı enstitüde, 8 farklı Anabilim dalında yapıldığı ve 14 farklı örneklem grubu üzerinde 60 farklı ölçek kullanılarak çalışıldığı tespit edilmiştir. En fazla lisansüstü tez 2021 yılında tamamlanmıştır. Veri kaynağındaki tezlerde daha çok beden eğitimi ve spor tutumu çalışılmıştır. Yapılan çalışmaların yöntemi yoğunlukla betimsel tarama yöntemi ile yapılmıştır. Beden eğitimi, spor ve tutum üzerine yapılan çalışmaların büyük bir kısmında nicel çalışma yöntemleri kullanılmıştır. Buna bağlı olarak çalışmalarda ölçek uygulamaları yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda çoğunlukla örneklem grubu olarak sırasıyla ilköğretim öğrencileri, öğretmenler, ortaöğretim öğrencileri ve üniversite öğrencileri kullanılmıştır. Spor, beden eğitimi ve tutum özelinde yapılan çalışmaların çoğunlukla nicel yöntem ve eğilimle yapılmış olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Spor, Eğilim, Tutum, Spor Yönetimi

Etik Beyan

Yapılan araştırma başka hiçbir dergide yayınlanmamıştır ve etik açıdan ihlal edilen bir durum söz konusu değildir.

Kaynakça

• Açıkada C. (1997). Türkiye'de Spor Eğitimi Veren Kurumların Yeniden Yapılanması Ve Hakemli Çalışmaların Gelişimi. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1997, 8(1), 17-42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26099/274997
• Akbulut İnan, S., ve İlhan, L. (2021). Engellilerde Beden Eğitimi Ve Spor Dersine Yönelik Lisans üstü Tezlerin İncelenmesi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(2), 214-226. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1598373
• Aras,G. (2019). Farklı Lise Türlerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Beden Eğitimi ve Spor Dersine Karşı Tutumları İle Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki,Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi. https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/222275/yokAcikBilim_10274913.pdf?sequence=-1&isAllowed=y
• Atalay, A. Türkiye'de Spor Yönetimi Araştırmalarındaki Eğilimler: Bir İçerik Analizi. Electronic Turkish Studies, 12(29), 107-128, http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12512
• Biçer, N. (2017). Yabancılara Türkçe Öğretimi Alanında Yayınlanan Makaleler Üzerine Bir Analiz Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(27), 236-247. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pausbed/issue/34758/384478
• Biricik, Y. S. (2020). Türkiye'de Spor Yönetimi Disiplininde Yapılmış Olan Tezlerin İçerik Analizi. Ekev Akademi Dergisi(81), 523-538. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosekev/issue/72156/1161530
• Culver, D. M., Gilbert, W. D., ve Trudel, P. (2003). A decade of qualitative research in sport psychology journals: 1990-1999. The Sport Psychologist, 17(1), 1–15. https://doi.org/10.1123/tsp.17.1.1
• Culver, D. M., Gilbert, W., ve Sparkes, A. (2012). Qualitative research in sport psychology journals: The next decade 2000-2009 and beyond. The Sport Psychologist, 26(2), 261–281. https://doi.org/10.1123/tsp.26.2.261
• Creswell, J. W. (2003). Research design: qualitative, quantitative and mixed methods approaches. California: Sage Publications. https://www.ucg.ac.me/skladiste/blog_609332/objava_105202/fajlovi/Creswell.pdf
• Cohen, J. A. (1960). Coefficient of agreement for nominal scales. Educational and psychological measurement, 20(1), 37-46. https://doi.org/10.1177/001316446002000104
• Çöllü E., Öztürk Y., (2015). Örgütlerde İnançlar-Tutumlar, Tutumların Ölçüm Yöntemleri Uygulama Örnekleri Ve Bu Örneklerin Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 1(2): 374-404.
• Dereceli, Ç. (2022). Spor Lisesi Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 1109-1121. https://doi.org/10.38021/asbid.1162204
• Duman, A. (2021). Öğretmenlerin Spora Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bayburt, Bayburt Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. (10/03/2023). file:///C:/Users/User/Downloads/689347.pdf
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncı.
• Elmas, S. Açıkgöz, S., Aşçı, F. (2018). Sporda Sosyal Alanlarda Yapılan Lisansüstü Tezlerde Araştırma Paradigmalarının Incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 29(2), 53-66. https://doi.org/10.17644/sbd.309203
• Elmas, S., Elmas, A., Aşçı, F. (2019). Sporda Sosyal Alanlar Makalelerinin Araştırma Yaklaşımlarının İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 2019, 30(1), 39-52. https://doi.org/10.17644/sbd.372204
• Gerrig, R., Zimbardo, P., eds. Sart, G., (2020). Çeviri editörü. Psikoloji Ve Yaşam: Psikolojiye Giriş Nobel Yayınları; p.324-19.
• Glesne C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Trans.). 1. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.(Original work published 1992).
• Güllü, M., Şarvan Cengiz, Ş., Öztaşyonar, Y., Kaplan, B. (2016). Ortaokul Öğrencilerin Beden Eğitimi Ve Spor Dersine İlişkin Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Şanlıurfa İli Örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 49-61. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaunjss/issue/26868/282546
• Gökhan, İ., Culha, A., ve Tİmur, Ö. (2022). Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi ve Spor Dersine Yönelik Tutumları ile Okula Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Journal of Global Sport and Education Research, 5(2), 98-108. https://doi.org/10.55142/jogser.1207910
• Holloway, I., ve Wheeler, S. (1996). Qualitative research for nurses. Oxford: Blackwell Science Ltd. https://www.scirp.org/reference/ReferencesPapers?ReferenceID=1051417
• Koca, C. (2017). Spor Bilimlerinde Nitel Araştırma Yaklaşımı. Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 30-48. https://doi.org/10.17644/sbd.337993
• Korkmaz, R., ve Kartal, A. (2022). Devlet Okullarında Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Beden Eğitimi ve Spor Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 60-73. https://besyodergi.bozok.edu.tr/upload/pdf/tam-metin-eqwg.pdf
• Koca Arıtan, C. (2012). Spor Bilimlerinde Nitel Araştırma Yaklaşımı. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi , 2012, vol.28, 30-48. https://doi.org/10.17644/sbd.337993
• Landis, J.R, Koch, G.G. (1977). An application of hierarchical kappa-type statistics in the assessment of majority agreement among multiple observers. Biometrics, 363-374. https://doi.org/10.2307/2529786
• Maxwell, J. (1992). Understanding and validity in qualitative research. Harvard educational review, 62(3), 279-301. https://www.researchgate.net/publication/284892180_Understanding_and_Validity_in_Qualitative_Research
• Merriam, S. (1998). Qualitative Research And Case Study Applications In Education. Revised And Expanded From Case Study Research In Education. 2. Edition. Usa: Jb Printing. https://www.amazon.com/Qualitative-Research-Study-Applications-Education/dp/0787910090
• Onan, A.H, (2022). Ortaokul Ve Lisede Öğrencilerin Beden Eğitimi Ve Spor Dersine Yönelik Tutumları İle Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmeme (Giresun Çamoluk Örneği), Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. https://acikerisim.uludag.edu.tr/server/api/core/bitstreams/c6e278aa-051b-453f-aba6-770881f2a677/content
• Önal A, Maden S. (2021). Türkçe eğitimi ile ilgili 2015-2019 yılları arası lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021, 23.3: 929-941.https://doi.org/10.32709/akusosbil.879623
• Özdemir, A. (2021). Beden Eğitimi Ve Spor Alanında Yapılan Nitel Araştırmaların Analizi; Bir Meta Sentez Çalışması, Malatya, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. (15.03.2023). http://hdl.handle.net/11616/42402
• Pisk J. (2014). Sport Science: Ontological And Methodological Considerations. Physical Culture And Sport Studies And Research, 2014, 61(1), 5-14. https://doi.org/10.2478/pcssr-2014-0001
• Rhodes Re, Nasuti G. (2011). Trends And Changes In Research On The Psychology Of Physical Activity Across 20years: A Quantitative Analysis Of 10 Journals. Preventive Medicine, 2011, 53(1), 17-23. DOI: 10.1016/j.ypmed.2011.06.002
• Sertkahya, M., ve Üren, H. (2021). İlköğretim 2.Kademe Ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersine Karşı Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Kemalpaşa İlçesi Örneği. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 166-183. https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjces/issue/64208/839605
• Süleymanoğulları, M. ; Bayraktar, G. (2022). Zihinsel Dayanıklılık Konulu Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi . CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi , 17 (1) , 1-12 . DOI: 10.33459/cbubesbd.1041331
• Temel C. Kartal M. Pehlivan Z. Namlı A. (1,2016). A Research On The Methods And Analysis Techniques Of The Postgraduate Theses And Dissertations On Sports In Turkey. İojes 2016, 8 (1): 78-86. DOI:10.15345/iojes.2016.01.007
• Whaley De, Krane V. (2011). Now That We All Agree, Let’s Talk Epistemology: a Commentary On The Invited Articles, Qualitative Research In Sport, Exercise And Health, 2011, 3(3), 394-403. DOI:10.1080/2159676X.2011.607186
• Yapıcı, E.C., Alpullu, A. (2020). Z Kuşağında Yer Alan Öğrencilerin Spora Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Sportive Dergisi. vol.4, no.2, 22-35. https://doi.org/10.53025/sportive.1041576
• Yavuz Y, Mirzeoğlu N, Kaymakçı. (2012). Y.Türkiye'de Spor Yönetimi Alanında Yapılan Akademik Çalışmaların Analizi. Jogser, 1 (1):47-63.https://dergipark.org.tr/tr/pub/jogser/issue/41903/492769
• Yıldırım, A, Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, M., Kurt, M. (2019). Türkiye'de Beden Eğitim Ve Oyun Dersi Kapsamında Yapılan Çalışmaların Analizi. Avrasya Sosyal Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2019, 6 (10) , 46-61.
• Yüksek Öğretim Kurulu Erişim Tarihi: (14.11.2023). Erişim Linki; https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp