Determination of the Difficulties Experienced by Teachers Working in Special Education Kindergartens

Yıl 2024, , 969 - 990, 31.08.2024

Akın Gönen , Kevser Kılıç , Fatih Koçak

https://doi.org/10.17679/inuefd.1457361

Öz

Preschool children with special needs are educated in special education kindergartens, the number of which has increased in recent years in Türkiye. Teachers working in these schools have great responsibilities. It is known that teachers face some difficulties in this process. Identifying these difficulties is an important step in creating solutions later. Therefore, this study aimed to determine the difficulties experienced by teachers working in special education kindergartens. This study was conducted with a phenomenological research design, one of the qualitative research methods. The participants were 29 teachers working in special education kindergartens in the central districts of Konya province in the 2022-2023 academic year, selected by maximum diversity sampling method. In the study, a semi-structured interview form prepared by the researchers and on which expert opinions were taken was used as a data collection tool. The data obtained were analyzed using content analysis and descriptive analysis techniques. As a result of the study, it was seen that teachers had positive and negative opinions about students, school, administrators, families, materials, etc., and that they had support needs and demands. In line with these results, suggestions were made for the problems experienced by teachers working in special education kindergartens.

Anahtar Kelimeler

Special education, Special education kindergarten, Teacher

Özel Eğitim Anaokullarında Çalışmakta Olan Öğretmenlerin Yaşadıkları Güçlüklerin Belirlenmesi

Öz

Türkiye’de son yıllarda sayıları artan özel eğitim anaokullarında özel gereksinimli okul öncesi bireyler eğitim görmektedir. Bu okullarda çalışan öğretmenlere büyük sorumluluklar düşmektedir. Öğretmenlerin bu süreçte bazı güçlükler ile karşılaştıkları bilinmektedir. Karşılaşılan güçlüklerin tespit edilmesi, daha sonrasında çözüm yollarının üretilebilmesi için önemli bir adım oluşturmaktadır. Bu nedenle bu araştırmada özel eğitim anaokullarında çalışan öğretmenlerin yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenemonolojik desen ile yürütülmüştür. Katılımcılar maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile seçilen 2022-2023 eğitim öğretim yılında Konya ili merkez ilçelerindeki özel eğitim anaokullarında çalışan 29 öğretmendir. Araştırmada araştırmacılar tarafından hazırlanan ve uzman görüşü alınan yarı yapılandırılmış görüşme formları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin öğrenciler, okul, yöneticiler, aile, materyal vb. konularla ilgili olumlu ve olumsuz görüşlerinin olduğu, bunun yanında destek ihtiyaçları ve taleplerinin bulunduğu görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda özel eğitim anaokullarında çalışan öğretmenlerin yaşadıkları sorunlarına yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, Özel eğitim anaokulu, Öğretmen

Kaynakça

• Adıgüzel, S., Kizir, M., & Eratay, E. (2017). Ağır ve çoklu yetersizliği (AÇYE) olan bireylerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(01), 45-59. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.296901
• Akçamete, A. G., Kayhan, N., & Sen, M. (2012). Pre-school special education practices in european union countries and Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1510-1516 https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.05.331
• Aksoy, V., & Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmen özel eğitim öz yeterlik ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(01), 29-42. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000131
• Athanasiadis. I., & SyriOpoulou-Delli, C. K. (2010). Training and motivation of special education teachers in Greece. Review of European Studies, 2(1), 96-101. http://dx.doi.org/10.5539/res.v2n1p96
• Başal, H. A. (2013). Okul öncesi eğitime giriş. Ekin Yayınları.
• Berry, A. B., Petrin, R. A., Gravelle, M. L., & Farmer, T. W. (2011). Issues in special education teacher recruitment, retention, and professional development: Considerations in supporting rural teachers. Rural Special Education Quarterly, 30(4), 3-11. https://doi.org/10.1177/875687051103000402
• Berry, A. B., & Gravelle, M. (2013). The benefits and challenges of special education positions in rural settings: Listening to the teachers. The Rural Educator, 34(2) http://dx.doi.org/10.35608/ruraled.v34i2.400
• Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 99-109.
• Birleşmiş Milletler. (2015). Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri: Dünyamızı dönüştürecek 17 Hedef. https://sdgs.un.org/goals.
• Bowe, F. (2007). Early childhood special education: Birth to eight. Recording for the Blind & Dyslexic.
• Bricker, D., Xie, H., & Bohjanen, S. (2018). A history of EI/ECSE in the United States: A personal perspective. Journal of Early Intervention, 40(2), 121-137. https://doi.org/10.1177/1053815118771392
• Brownell, M.T., Hirsch, E., & Seo, S. (2004). Meeting the demand for highly qualified special education teachers during severe shortages: what should policymakers consider? The Journal of Special Education, 38(1) 56–61. https://doi.org/10.1177/00224669040380010501
• Bruder, M. B., & Dunst, C. J. (2005). Personnel preparation in recommended early intervention practices: Degree of emphasis across disciplines. Topics in Early Childhood Special Education, 25(1), 25-33. https://doi.org/10.1177/02711214050250010301
• Can, E., & Kılıç, Ş. (2019). Okul öncesi eğitim: Temel sorunlar ve çözüm önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 483-519.
• Cavkaytar, A. (2019). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim içinde (ss. 3-29). Pegem Akademi Yayınları
• Chiner, E., & Cardona, M. C. (2013). Inclusive education in Spain: How do skills, resources, and supports affect regular education teachers’ perceptions of inclusion? International Journal of Inclusive Education, 17(5), 526-541. https://doi.org/10.1080/13603116.2012.689864
• Christensen, L., Johnson, B., & Turner, L. (2015). Researc methods desing and analysis. (A. Aypay, Çev.) Anı Yayıncılık
• Côté, S. M., Doyle, O., Petitclerc, A., & Timmins, L. (2013). Child care in infancy and cognitive performance until middle childhood in the millennium cohort study. Child Development, 84(4), 1191-1208. https://doi.org/10.1111/cdev.12049
• Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (1995). T.C. Resmi Gazete, (22184), 27 Ocak 1995, s. 4-35. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22184.pdf
• Demir, S., & Kale, M. (2019). İlkokullarda özel eğitim sınıflarında karşılaşılan sorunların incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 354-373.
• Dinç, B., & İnal, G. (2012). Okul öncesi eğitimde aile katılım çalışmaları. F. Alisinanoğlu (Ed.). Okul öncesi eğitimde özel eğitim yöntemleri içinde (ss. 179-216). Pegem Akademi
• DiPaola, M., Tschannen-Moran, M., & Walther-Thomas, C. (2004). School principals and special education: Creating the context for academic success. Focus on Exceptional Children, 37(1), 1 10. http://dx.doi.org/10.17161/fec.v37i1.6808
• Doğan, S., Demir, S., B., & Turan, N. (2013). Ücretli öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Turkish Studies 8(12), 371-390. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5850
• Ergenekon, Y. (2004). Eğitime yeni başlayan zihin özürlüler öğretmenlerinin mesleksel sorunlarının belirlenmesi ve bu sorunları gidermeye yönelik önerilerin geliştirilmesi (Tez Numarası: 143990) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ergül, C., Baydik, B., & Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 499-522.
• George, N. L., George, M. P., Gersten, R., & Grosenick, J. K. (1995). To leave or to stay? An exploratory study of teachers of students with emotional and behavioral disorders. Remedial and special education, 16(4), 227-236. https://doi.org/10.1177/074193259501600406
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology, 30(4), 233-252.
• Güleç-Aslan, Y. (2013). A training programme for a teacher working with a student with ASD: An action research. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13(4), 2229-2246.
• Güleç-Aslan, Y., Kırcaali İftar, G., & Uzuner, Y. (2009). Otistik çocuklar için davranışsal eğitim programı (OÇİDEP) ev uygulamasının bir çocukla incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(1), 1-25
• Güleç-Aslan, Y., Özbey, F., Sola-Özgüç, C., & Cihan, H. (2012). Vaka araştırması: Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin sorunları ve ihtiyaçları, Journal of International Social Research, 7(31), 640-654.
• Gürkan, T. (2013). Okul öncesi eğitim programı. R. Zembat (Ed.) Okul öncesinde özel öğretim yöntemleri içinde (ss.29-79). Anı Yayıncılık.
• Heckman, J. J. (2000). Policies to foster human capital. Research in Economics, 54(1), 3-56 https://doi.org/10.1006/reec.1999.0225
• Heward, W. L. (2013). Exceptional children: An introduction to special education. (10th edition). Pearson.
• Himmetoğlu, B., Shikhkamalova, V., & Bayrak, C. (2022). Özel eğitim öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların çözümünde okul yöneticilerinin rolü. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1597-1618
• İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1949). T.C. Resmi Gazete, (7217), 27 Mayıs 1949, 16197-16204 https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7217.pdf
• Karasu, T., & Mutlu, Y. (2014). Öğretmenlerin perspektifinden özel eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Muş il örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47-66.
• Karasu, G., Ersoy, M.Y., Özen, E., & Altun, H. (2023). Alan değişikliği ile özel eğitim öğretmenliğine geçiş yapan öğretmenlerin yaşadığı sıkıntılar ve çözüm önerileri. International Journal of Original Educational Research, 1(1), 177-189.
• Kern, M. L., & Friedman, H. S. (2009). Early educational milestones as predictors of lifelong academic achievement, midlife adjustment, and longevity. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(4), 419-430. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2008.12.025
• Kılıç, K., Terzioğlu, N.K., & Akbıyık, M. (2023). Kreş ve gündüz bakımevlerinde çalışan çocuk bakıcılarının gözünden özel gereksinimli bireyler. Turkish Special Education Journal: International, 5(1), 109-129.
• Kırcaali-İftar, G. (2013). Otizm spektrum bozukluğuna genel bakış. E. Tekin-İftar (Ed.). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve eğitimleri. Vize Yayıncılık
• Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: The assessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45(3), 214-222. https://doi.org/10.5014/ajot.45.3.214
• Kurth, J., & Mastergeorge, A. M. (2009). Individual education plan goals and services for adolescents with autism: Impact of age and educational setting. The Journal of Special Education, 44(3), 146-160. http://dx.doi.org/10.1177/0022466908329825
• Lane, K.L., Barton-Arwood, S.M., Nelson, J.R., & Wehby, J. (2007). Academic performance of students with emotional and behavioral disorders served in a self contained setting. Journal of Behavioral Education 17(1), 43–62. http://dx.doi.org/10.1007/s10864-007-9050-1
• Lodico, M. G., Spaulding, D. T., & Voegtle, K. H. (2010). Methods in educational research: From theory to practice. John Wiley & Sons.
• Malone, D. M., Straka, E., & Logan, K. R. (2000). Professional development in early intervention: Creating effective inservice training opportunities. Infants and Young Children, 12(4), 53-62.
• Mason-Williams, L., Bettini, E., Peyton, D., Harvey, A., Rosenberg, M., & Sindelar, P. T. (2020). Rethinking shortages in special education: Making good on the promise of an equal opportunity for students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 43(1), 45-62. https://doi.org/10.1177/0888406419880352
• Mehrenberg, R.L. (2013). Red tape and green teachers: The impact of paperwork on novice special education teachers. International Journal of Special Education, 28(1), 80-87.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Jossey Bass
• Micalizzi, L., Brick, L. A., Flom, M., Ganiban, J. M., & Saudino, K. J. (2019). Effects of socioeconomic status and executive function on school readiness across levels of household chaos. Early Childhood Research Quarterly, 47, 331-340. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2019.01.007
• Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2022-2023 (2022). https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=508.
• Moser, T., Leseman, P., Melhuish, E., & Pauline, S. (2014). European Framework of quality and well-being indicators. Curriculum & quality analysis and impact review of European Early Childhood Education and Care (CARE) report. https://ecec-care.org/fileadmin/careproject/Publications/reports/D6_3_CARE_Framework_of_Quality_and_Wellbeing_Indicators.pdf.
• Nance, E., & Calabrese, R. L. (2009). Special education teacher retention and attrition: The impact of increased legal requirements. International Journal of Educational Management, 23(5), 431-440. http://dx.doi.org/10.1108/09513540910970520
• Özdoğru, M. (2021). Özel gereksinimli öğrencilerin okul öncesi eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Temel Eğitim, (11),6-16. https://doi.org/10.52105/temelegitim.11.1
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). T. C. Resmi Gazete, (30471), 7 Temmuz 2018, s. 22-77 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
• Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1997). T. C. Resmi Gazete, (573), 6 Haziran 1997, s. 1-8 https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111011_ozel_egitim_kanun_hukmunda_kararname.pdf.
• Özaydın, L., & Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmet içi eğitim programına ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Palla, L. (2018). Characteristics of Nordic research on special education in preschool: a review with special focus on Swedish conditions. International Journal of Inclusive Education, 23(4), 436-453. https://doi.org/10.1080/13603116.2018.1441337
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd edition). SAGE Publications
• Raver, S. A. (2009). Early childhood specisl education-0 to 8 years. Pearson
• Read, E. (2013). Mothers’ experiences of a prımary specialist provision for autism attended by their child [Unpublished doctoral dissertation, University of East London].
• Ridzwan, S. B., & Mokhsein, S.E.B. (2017). Creativity in preschool assessment. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(2), 543-560. http://dx.doi.org/10.6007/IJARBSS/v7-i2/2663
• Sarışık, S., Karadağ Demir, E., & Demir, M. (2023). Özel eğitim sınıflarında uygulanan öğretim sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(35), 230-250. https://doi.org/10.29228/INESJOURNAL.70051
• Sullivan, A. L., & Field, S. (2013). Do preschool special education services make a difference in kindergarten reading and mathematics skills?: A propensity score weighting analysis. Journal of School Psychology, 51(2), 243-260. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2012.12.004
• Spier, E., Leenknecht, F., Carson, K., Bichay, K., & Faria, A. M. (2019). Tipping the scales: Overcoming obstacles to support school readiness for all in low-and middle-income countries. Early Years, 39(3), 229-242. https://doi.org/10.1080/09575146.2019.1576031
• Stempien, L. R., & Loeb, R. C. (2002). Differences in job satisfaction between general education and special education teachers: Implications for retention. Remedial and Special education, 23(5), 258-267. https://doi.org/10.1177/07419325020230050101
• Sucuoğlu, B. (2010). Zihin engelli bireylerin özellikleri. B. Sucuoğlu (Ed.). Zihin engelliler ve eğitimleri içinde (ss. 203-238), Kök yayıncılık.
• Thornton, B., Peltier, G., & Medina, R. (2007). Reducing the special education teacher shortage. The Clearing House, 80(5), 233-238. http://dx.doi.org/10.3200/TCHS.80.5.233-238
• Tomris, G., & Çelik, S. (2022). Erken çocukluk özel eğitimi: Kuramsal ve yasal temeller, Dünya’daki ve Türkiye’deki son eğilimler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 23(1), 243-269. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.748893
• Varol, N. (2007). Aile eğitimi. Kök Yayıncılık.
• Yavuz, M., & Özgür, H. (2016). Otistik spektrum bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 47-67.
• Yener, C., & Dayı, E. (2021). Kaynaştırma öğrencileri ile çalışma yapan uzmanlar arasındaki bep sürecindeki iş birliğinin uzman ve aile görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 76-93. https://doi.org/10.24315/tred.648737
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemi. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
• Westling, D.L., & Whitten, T. M. (1996). Rural special education teachers' plans to continue or leave their teaching positions. Exceptional children, 62(4), 319-335. https://doi.org/10.1177/001440299606200403