How do Teachers and Independent Observers Assess the Quality of Inclusive Preschool Classrooms?

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 3, 229 - 249, 31.12.2017

Hatice Bakkaloğlu , Özlem Altındağ Kumaş , Pervin Naile Aykaç

https://doi.org/10.17679/inuefd.303060

Cited By: 4

Öz

The purpose of this study was
to evaluate the quality of the inclusive preschool classrooms by comparing the
evaluations of both independent observers and preschool teachers. The design of
the study was a mixed method of qualitative and quantitative research. The
study was carried out in 40 inclusive preschool classrooms in Ankara. Forty
preschool teachers and 5 independent observers participated in the study. Data
were collected by using the information form and Classroom Quality Measurement
Form. The quantitative data were analyzed using the Wilcoxon Signed Rank Test
which is appropriate in terms of the research design, and qualitative data were
analyzed using descriptive analysis method. As a result of the analyses, the
teachers regarded the classrooms as "adequate" in terms of quality,
whereas independent observers regarded the same classrooms as
"inadequate" and there was a significant difference between the
scoring of teachers and independent observers. Since it was seen that the
quality of the inclusive preschool classrooms in the study was low, it was
thought that studies should be conducted to provide high-quality programs to
all children and especially for children with special needs.

Anahtar Kelimeler

Inclusion, preschool, classroom quality, children with and without special need

Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Niteliğini Öğretmenler ve Bağımsız Gözlemciler Nasıl Değerlendiriyorlar?

Öz

Bu araştırmada, okul öncesi kaynaştırma sınıflarının
niteliğinin hem okul öncesi öğretmenler hem de bağımsız gözlemciler tarafından
değerlendirilerek sonuçların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma nitel
ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem ile
desenlenmiştir. Araştırma Ankara ilinde kaynaştırma uygulamaları yürütülen 40
okul öncesi sınıfta yürütülmüştür. Çalışmaya bu sınıflarda görev yapan 40 okul
öncesi öğretmen ile 5 bağımsız gözlemci katılmıştır. Araştırmada veriler Bilgi
Formu ve Sınıf Niteliği Ölçümleme Formu kullanılarak toplanmıştır. Toplanan
nicel veriler araştırma desenine uygun olarak Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi
kullanılarak, nitel veriler ise betimsel analiz yöntemleri kullanılarak analiz
edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin sınıflarını nitelik
açısından “yeterli” olarak değerlendirdikleri, buna karşın bağımsız
gözlemcilerin aynı sınıfları “yetersiz” olarak nitelendirdikleri; öğretmen ve
bağımsız gözlemcilerin puanlamaları arasında anlamlı düzeyde fark olduğu
bulunmuştur. Araştırmada okul öncesinde kaynaştırma uygulamaları yürütülen
sınıfların niteliğinin düşük olduğu görüldüğü için, başta özel gereksinimli
çocuklar olmak üzere tüm çocuklara yüksek nitelikli programlar sunulmasına
yönelik çalışmaların yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

kaynaştırma, okul öncesi, sınıf niteliği, özel gereksinimli olan ve olmayan çocuklar

Kaynakça

• Acarlar, F. (2013). Kaynaştırma modeli ve özel gereksinimli küçük çocukların özellikleri. B. Sucuoğlu & H. Bakkaloğlu (Ed.), Okul öncesinde kaynaştırma içinde (ss. 21-73). Ankara: Kök Yayınları.
• Akalın, S., Demir, Ş., Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., & İşcen, F. (2014). The needs of inclusive preschool teachers about inclusive practices. Eurasian Journal of Educational Research, 54, 39-60.
• Altun, T., & Gülben, A. (2009). Okulöncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
• Bailey, D. B., Clifford, R. M., & Harms, T. (1982). Comparison of preschool environments for handicapped and nonhandicapped children. Topics in Early Childhood Special Education, 2(1), 9-20.
• Bakkaloğlu, H. (2013). Ebeveynlerin gözüyle özel gereksinimli çocukların erken müdahaleden okul öncesi programlara geçiş süreci. Eğitim ve Bilim, 38(169), 311-327.
• Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun-Könez, N.,Taşlıbeyaz, F. & Acungil, A. (6-10 Ekim 2016). Türkiye'de okul öncesi kaynaştırma konusunda yapılan araştırmalar bize neler söylüyor? 26.Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulan sözlü bildiri. Eskişehir.
• Batu, S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2(4),35-45.
• Bekman, N. M. (2005). The role of sensation seeking in children’s ability to learn alcohol expectancy associations (Unpublished doctoral dissertation). University of South Florida, Tampa, FL.
• Bekman, S. (1998). Eşit fırsat. Anne çocuk eğitim programının değerlendirilmesi. Anne Çocuk Eğitim Vakfı Yayınları-12. İstanbul: Yapım Matbaası.
• Birkan, B. (2001). Küçük Adımlar Kursu’nun gelişim geriliği olan çocuğa sahip annelerin küçük adımları uygulama becerilerini kazanmalarına etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bowlby, J. (2012). Bağlanma (Çev. Tuğrul Veli Soylu). İstanbul: Pinhan Yayıncılık. (Eserin orijinali 1969’da yayımlandı).
• Bozarslan, B., & Batu, E. S. (2014). Özel anaokullarinda çalişan eğiticilerin okulöncesi dönemde kaynaştirma ile ilgili görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 86-108.
• Bredekamp, S., & Copple, C. (1997). Developmentally appropriate practice in early childhood programs (Revised ed.). Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.
• Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Burchinal, M. R., & Cryer, D. (2003). Diversity, child care quality, and developmental outcomes. Early Childhood Research Quarterly, 18, 401-426.
• Burchinal, M. R., Roberts, J. E., Riggins, R., Zeisel, S. A., Neebe, E., & Bryant, D. (2000). Relating quality of centerbased child care to early cognitive and language development longitudinally. Child Development, 71, 339-357.
• Buysse, V., & Hollingsworth, H. (2009). Program quality and early childhood inclusion: Recommendations for Professional development. Topics in Early Childhood Special Education, 2, 119-128.
• Buysse, V., Wesley, P. W., Bryant, D., & Gardner, D. (1999). Quality of early childhood programs in inclusive and noninclusive settings. Exceptional Children, 65, 301-314.
• Campbell, F. A., & Ramey, C. T. (1994). Effects of early intervention on intellectual and academic achievement: A follow-up study of children from low-income families. Child Development, 65, 684-698.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları: tasarımı ve yürütülmesi (Y. Dede & S. B. Demir Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık. ((Eserin orijinali 2011’de yayımlandı).
• Çifci, İ., Yıkmış, A., & Akbaba Altun, S. (2001). Kaynaştırma sınıflarında çalışan öğretmenlerin kaynaştırılmış öğrencilere yönelik pekiştireç kullanma durumlarının belirlenmesi. H. Sarı (Ed.), XI. Ulusal Özel Eğitim Kongresi bildirileri kitabı içinde (ss. 217-229). Konya: Eğitim Kitapevi Yayınları.
• DEC/NAEYC. (2009). Early childhood inclusion: A joint position statement of the Divisionfor Early Childhood (DEC) and the National Association for the Education of Young Children (NAEYC). Chapel Hill, NC: The University of North Carolina, FPG Child Development Institute. Carolina, https://www.naeyc.org/files/naeyc/file/positions/DEC_NAEYC_EC_updatedKS.pdf adresinden 11 Mart 2016 tarihinde edinilmiştir.
• Dejong, L. (1999). Learning through projects in early childhood teacher education. Journal of Early Childhood Teacher Education, 20(3), 317-326
• DeLoach, D. (2012). Effects of a prekindergarten mathematics intervention on mathematical abilities of preschoolers with low socio-economic status (Unpublished doctoral dissertation). Walden University, USA.
• Dikici-Sığırtmaç, A., Hoş, G., & Abbak, B. S. (2011). Okulöncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunlara yönelik kullandıkları çözüm yolları ve önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4),205-223.
• Duman, G., & Koçak, N. (2013). Anaokulu kaynaştırma sınıfında yer alan özel gereksinimli bir çocuğun sosyal oyun ve sosyal iletişim özellikleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(3), 99-108.
• Eurydice Network (2009). Early childhood education and care in Europe: Tackling Social and Cultural Inequalities. Brussells: European Commission.
• Friedman, S. L., & Amadeo, J. (1999). The child-care environment: Conceptualizations,assessments and issues. In S. L. Friedman, & T. D. Wachs (Eds.), Measuring environment across the lifespan: Emerging methods and concepts (pp. 127-165). Washington, DC: American Psychological Association.
• Fyssa, A., & Vlachour, A. (2015). Assessment of quality for inclusive programs in Greek preschool classrooms. Journal of Early Intervention, 37(3), 190-207.
• Gallagher, P. A., & Lambert, R. G. (2006). Classroom quality, concentration of children with special needs and child outcomes in Head Start. Exceptional Children, 73(1), 31-53.
• Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okulöncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Güçhan-Özgül, S. (2011). Okul öncesi eğitim ortamlarının kalite değişkenleri açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış̧ yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Harms, T, Clifford, R. M., & Cryer, D. (1998). Early childhood environment rating scale revised edition. New York: Teachers College Press.
• Hestenes, L. L., Cassidy, D. J., Shim, J., & Hedge, A. V. (2008). Quality in inclusive preschool classrooms. Early Education and Development, 19, 519-540.
• Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D., & Bekman, S. (2001). Long-term effects of early intervention: Turkish low- income mothers and children. Applied Developmental Psychology, 22, 333-361.
• Kalkan, E. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin fiziksel koşullar açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karadağ, F., Yıldız Demirtaş, V., & Girli, A. (2014). Okul öncesi dönemde akranların sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciyi tercih etme durumları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 191–215.
• Kaya, İ. (2005). Anasınıfı öğretmenlerinin kaynaştırma (entegrasyon) eğitimi uygulamalarında yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kılıçkaya, A., & Zelyurt, H. (2015). Okul öncesi programlarında özel gereksinimli bireylerin yer alma durumlarının incelenmesi (1989-2013). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Nisan, 200-212.
• Koçyiğit, S. (2015). Ana sınıflarında kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen-rehber öğretmen ve ebeveyn görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 391-415.
• Küçük-Doğaroğlu, T., & Bapoğlu-Dümenci, S., S. (2015). Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi ve erken müdahale hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1, 460-473.
• La Paro, K. M., Sexton, D., & Snyder, P. (1998). Program quality characteristics in segregated and inclusive early childhood settings. Early Childhood Research Quarterly,1, 151-167.
• Li, S. C. (2003). Biocultural orchestration of development plasticity across levels: The interplay of biology and culture in shaping the mind and behavior across the life span. Psychological Bulletin, 129(2), 171-194.
• Lundqvist, J., Westling,M. A., & Siljehag, E: (2016). Characteristics of Swedish preschools that provide education and care to children with special educational needs. European Journal of Special Needs Education, 31(1), 124-139.
• Matz, K. A. (2013). Including students with moderate and severe complexity of disability in kindergarten and first grade: Investigating the relationship between inclusive classroom quality indicators, level of inclusive education, and social competence (Degree doctor of education). Indiana University of Pennsylvania.
• Metin, Ş. (2016). Türkiye’de okul öncesinde kaynaştırmaya ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 146-172.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Calif: SAGE Publications.
• NAEYC. (1996). Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving children from birth through age 8. A position statement of the National Association for the Education of Young Children. In Developmentally appropriate practice in early childhood programs, Rev. ed., eds. S. Bredekamp & C. Copple, 3–30. Washington, DC: Author. http://www.naeyc.org/DAP adresinden 25 Nisan 2016 tarihinde edinilmiştir.
• NAEYC. (2004). Code of ethical conduct: Supplement for early childhood adult educators. A joint position statement of NAEYC. https://www.naeyc.org/files/naeyc/file/positions/ethics04.pdf. adresinden 19 Nisan 2016 tarihinde edinilmiştir.
• Odom, S. L., & Bailey, D. B. (2001). Inclusive preschool programs: Classroom ecology and child outcomes. In M. Guralnick (Ed.), Focus on change (pp. 253-276). Baltimore, MD: Brookes.
• Odom, S. L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in Early Childhood Special Education, 20, 20-27.
• Oğuzkan, Ş., & Oral, G. (1997). Okulöncesi eğitimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okulöncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Opel, A., Zaman, S. S., Khanom, F., & Aboud, F. E. (2012). Evaluation of a mathematics program for preprimary children in rural Bangladesh. International Journal of Educational Development, 32, 104-110.
• Özaydın, L., & Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmetiçi eğitim programına ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Peisner-Feinberg, E., Burchinal, M. R., Clifford, R. M., Yazejian, N., Culkin, M., Zalazo, J., Howes, C., Byler, P., Kagan, S. L., & Rustici, J. (1999) The Children of the Cost, Quality and Outcomes Study go to school: Executive summary (Chapel Hill, University of North Carolina at Chapel Hill, Frank Porter Graham Child Development Centre).
• Peisner-Feinberg, E. S., & Yazejian, N. (2010). Research on program quality: The evidence base. In P. W. Wesley, & V. Buysse (Eds.), The quest for quality: Promising innovations for early childhood programs (pp. 21-45). Baltimore, MD: Brookes.
• Sandall, S., & Schwartz, S. I. (2013). Özel gereksinimli okul öncesi çocukların öğretiminde temel yapı taşları (2. baskı). (H. Bakkaloğlu, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2008).
• Seçer, Z., Sarı, H., & Çetin, Ş. (2010). Okul öncesi dönemdeki çocukların bedensel engelli akranları ile birlikte eğitim almalarına ilişkin görüşleri. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 12-24.
• Solak, N. (2007). Adana il merkezinde bulunan okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Soukakou, E. P. (2012). Measuring quality in inclusive preschool classrooms: Development and validation of the Inclusive Classroom Profile (ICP). Early Childhood Research Quarterly, 27(3), 478-488.
• Spiker, D., Hebbeler, K. M., & Barton, L. R. (2011). Measuring quality of ECE programs for children with disabilities. In M. Zaslow, I. Martinez-Beck, K. Tout, & T. Halle (Eds.), Quality measurement in early childhood settings (pp. 229-256). Baltimore, MD: Brookes.
• Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., İşcen Karasu, F., Demir, Ş., & Akalın, S. (2013). Inclusive preschool teachers: Their attitudes and knowledge about inclusion. International Journal of Early Childhood Special Education, 5(2), 107-128.
• Tekmen, B. (2005). A study on the structural and process of early childhood and care centers in Ankara Unpublished master thesis. METU, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Temel, Z. F. (2001). Okul öncesi eğitime anne-babanın katılımı. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Tovim, K, K. (1996). The Turkish adaptation of Early Childhood Environment Rating Scale (ECERS). Unpublished masters thesis, Boğaziçi University, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tuş, Ö., & Tekinarslan, İ. Ç. (2015). Okul öncesi kaynaştırma eğitimine devam eden özel gereksinimli çocukların karşılaştıkları güçlüklerin annelerin görüşlerine göre belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 151-166.
• Varlıer, G. (2004). Okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Varlıer, G., & Vuran, S. (2006). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 553-585.
• Vygotsky, L. S. (1978). The development of higher psychological processes (Ed. by M. Cole, V. John- Steiner, S. Scribner, & E. Souberman). Mind in society (pp. 79-91) Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Wall, S., Kisker, E. E., Peterson, C. A., Carta, J. J., & Hyun-Joo, J. (2006). Child care for low-income children with disabilities: Access, quality, and parental satisfaction. Journal of Early Intervention, 28(4), 283-298.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin yayınları.
• Yılmaz, B. (2014). Okul öncesi kaynaştırma sınıflarının kalitesinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, B., Bakkaloğlu, H., & Sucuoğlu, B. (2016, Eylül). Okul öncesi kaynaştırma sınıflarının kalitesini yordayan değişkenlerin incelenmesi. Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulan sözlü bildiri, Muğla, Türkiye.