Analysis of an Ottoman Book “First Lessons to The Kids” From The Perspective of Early Childhood Education

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 53 - 66, 31.08.2018

Azize Ummanel

https://doi.org/10.17679/inuefd.293389

Cited By: 1

Öz

Prior to the
declaration of the republic, it is likely to encounter books regarding the
education of children and policies concerning their education in the Ottoman
Empire. While the books related to child education in the original Ottoman
language are not commonly found, it is observed that there are more books
translated into Ottoman Turkish from other languages. Translated into Ottoman
Turkish in 1890 by Ali Nazima with the approval of the Ministry of Education;
one of these books is “Çocuklara Malumat-ı Evveliye”, meaning “First Lessons
to the Kids”. The aim of this study is to analyze the book “Çocuklara
Malumat-ı Evveliye” from the perspective of early childhood education. Early
childhood is defined as the period from birth to eight years old. It is a critical
stage of development that forms the foundation for children’s future
well-being and learning. Thus educational experiences in early years have
important role in children’s life. Analysis show that first lessons given to
children primarily contain religious information. Children in early childhood
period can solve problems that apply concrete events or objects. Therefore,
they are not able to understand abstract concepts such as religious and thus
they can experience negative attitude to the education. Besides religious
information, science, mathematics and geography are the other subjects in the
book that show indications of modernization. Although Çocuklara Malumat-ı
Evveliye is not appropriate for the young children, it can be counted as a big
step on developing early childhood education in those years.

Anahtar Kelimeler

child, book, early childhood education.

Osmanlı Türkçesi ile Yazılmış Olan “Çocuklara İlk Bilgiler” Adlı Kitabın Erken Çocukluk Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Türkiye’de erken çocukluk eğitimine yönelik
çalışmalara Cumhuriyet öncesi dönemde başlanmış olup bu dönemde küçük
çocukların eğitilmelerine ilişkin politikalara ve çocuk eğitimine yönelik
kitaplara rastlamak mümkündür. Osmanlı döneminde çocuk eğitimine ilişkin özgün
dili Osmanlı Türkçesi olan kitaplar çok fazla bulunmazken, başka dillerden
çevirisi yapılan kitapların çok daha fazla olduğu görülmektedir. Bu
kitaplardan birisi de 1890 yılında Ali Nazima tarafından Maarif Nezareti onayı
ile Osmanlı Türkçesine çevrilmiş olan “Çocuklara Malumat-ı Evveliye” diğer
ismi ile “Çocuklara İlk Bilgiler” adlı kitaptır. Bu çalışmanın amacı Çocuklara
Malumat-ı Evveliye adlı kitabın erken çocukluk eğitimi açısından
incelenmesidir. Yaşamın ilk sekiz yılını kapsayan erken çocukluk dönemi
çocukların bir takım temel becerileri kazandıkları kritik bir evredir. Dolayısı
ile bireyin bu yıllarda edineceği tecrübeler yaşamının diğer yılları için
temel oluşturmakta ve bu yılları büyük ölçüde etkilemektedir. Bu nedenle erken
çocukluk döneminde bireyin edindiği tecrübeler ve aldığı eğitim büyük önem
taşımaktadır. Yapılan içerik analizi ile araştırma kapsamına alınan Çocuklara
Malumat-ı Evveliye kitabı incelenmiş ve Osmanlı döneminde çocuk eğitimi ile
ilgili bir takım saptamalarda bulunulmuştur. Kitapta yazılanlar doğrultusunda
çocuklara verilen ilk ve temel bilgilerin dinî içerikli bilgiler olduğu
söylenebilir. Erken çocukluk dönemi çocukların somut şekilde öğrenebilecekleri
bir dönemdir, dolayısıyla din ile ilgili verilen soyut bilginin bu dönem
çocuğu tarafından anlaşılması güçtür. Erken yaşlarda çocuğun yaşayacağı bu
güçlük onun okula yönelik olumsuz duygular geliştirmesine neden
olabilmektedir. Din ile ilgili bilgilerin yanı sıra fen, matematik ve coğrafya
ile ilgili konular da kitapta yer almaktadır. Öte yandan incelenen kitabın
resimli olması Batılılaşma ve modernleşme hareketinin de bir göstergesi
sayılabilmektedir. Çocuklara Malumat-ı Evveliye adlı kitap erken çocukluk
eğitimi kapsamında incelendiğinde o dönem çocukları için uygun bulunmazken,
yayımlandığı yıl bağlamında eğitimde gelişmeye yönelik bir adım olarak kabul
edilebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Kitap, Erken çocukluk eğitimi

Kaynakça

• Ahioğlu Lindberg, E. N. (2012). Çocuk yetiştirme açısından Türkiye’de çocukluğun tarihi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 41-52. Erişim adresi: http://pauegitimdergi.pau.edu.tr
• Akman, B. (2002). Okulöncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 244-248. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/87937
• Akyüz, Y. (1996). Anaokullarının Türkiye’deki kuruluş ve gelişim tarihçesi. Milli Eğitim Dergisi, 132, 11-17.
• Araz, Y. (2013). 16. yüzyıldan 19. yüzyıl başlarına Osmanlı toplumunda çocuk olmak. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Başar, E. (2011). Türkiye’deki eğitimin tarihsel gelişimi. Ö. Demirel ve Z. Kaya (Yay. haz.). Eğitim Bilimine Giriş içinde (s. 23-66) Ankara: Pegem.
• Bertan, M., Haznedaroğlu, D., Koln, P., Yurdakök, K. ve Güçiz, B. D. (2009). Ülkemizde erken çocukluk gelişimine ilişkin yapılan çalışmaların derlenmesi (2000-2007). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52(1), 1-8. Erişim adresi: http://www.cshd.org.tr
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Çelik, A. (2004). Çocuk, oyun ve din eğitimi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 188-196. Erişim adresi: http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunikkefd/index
• Çelik, M. ve Gündoğdu, K. (2007). Türkiye’de okul öncesi eğitimin tarihsel gelişimi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi ,16 ,172-190. Erişim adresi: http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunikkefd/index
• Currie, J. (2001). Early childhood education programs. Journal of Economic Perspectives, 15 (2), 213-238. Erişim adresi: http://www.jstor.org
• Enginün, İ. (2001). Bir çocuk edebiyatçısı: Mehmet Şemseddin, yeni Türk edebiyatı araştırmaları. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem.
• Gündüz, M. (2013). Osmanlı eğitim mirası: Klasik ve modern dönem üzerine makaleler. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kaya, U. (2012). Osmanlı’da aile bireylerinin görevleri ve sorumlulukları. C. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 477-513. Erişim adresi: http://cumhuriyet.dergipark.gov.tr/cuid
• Kartal, H. (2007). Geleceğe yapılan yatırım: Erken çocukluk gelişimi ve eğitimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 517-554. Erişim adresi: http://www.kuyeb.com/en/onceki_sayilar.asp
• Koçyiğit, S.; Tuğluk, M. N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324 -342. Erişim adresi: http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunikkefd/index
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. California: Sage Publications.
• MEB (2011). Erken çocukluk eğitiminde temel ilkeler. Erişim adresi: http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Erken%20%C3%87ocukluk%20E%C4%9Fitiminde%20Temel%20%C4%B0lkeler.pdf
• Okay, C. (1999). Eski harfli çocuk dergileri. İstanbul: Kitabevi.
• Özgül, K. (1997). Resmin gölgesi şiire düştü: Türk edebiyatında tablo altı şiirleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Eğitim ve Ekin Sanat Dergisi, 107, 14-15.
• Şimşek, E. (2004). Çocukluk dönemi dini gelişim özellikleri ve din eğitimi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4 (1), 207-220. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/daad/index
• Şimşek, H. (2001). XIX. yüzyıl çocuk dergiciliği ve eğitsel işlevleri üzerine. Milli Eğitim Dergisi, 151, 1-9. Erişim adresi: http://dhgm.meb.gov.tr/
• Tanpınar, A. H. (2012). On dokuzuncu asır Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Ummanel, A. ve Dilek, A. (2016). Gelişim ve öğrenme. S. Çelenk (Ed.) Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s. 35-52). Ankara: Pegem Akademi.
• UNESCO (2016). New horizons: A review of early childhood care and education in Asia and the Pacific. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Erişim adresi: http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002457/245728E.pdf
• UNICEF (2017). Early childhood development: The key to a full and productive life. Erişim adresi: https://www.unicef.org/dprk/ecd.pdf
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.