The views of pre-service social studies teachers on values education and values included in social studies curriculum

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 346 - 365, 30.04.2020

Feyzullah Ezer , Müşerref Kübra Kınacı

https://doi.org/10.17679/inuefd.547138

Cited By: 1

Öz

The DBU research was conducted in order to determine the values education of the candidates of Social Studies Teachers and their opinions about the values in the Social Studies Curriculum. The case study model which is suitable for the qualitative research approach was used in the research. The study group of the study was determined on the basis of volunteering, with one of the purposeful sampling methods, easily accessible case sampling. The research was carried out with the students of Elazığ Fırat University, Malatya İnönü University and Muş Alparslan University Education Faculty, Social Studies students in 2017-2018 academic year. The data of the study were obtained by using a semi-structured interview form with the interview technique and the obtained data were analyzed with the content analysis method. The research data were evaluated using the qualitative data analysis program. When the findings were evaluated, it has been determined that the value of social studies teacher candidates are aware of value education and value education when they see the value education and the opinions about the values in Social Studies curriculum. It has been determined that the role of the Social Studies course in value education has an important place in educating effective citizens, owning national and universal values and protecting cultural values. Different proposals have been reached regarding the education of values and values in the curriculum of Social Studies. Accordingly, pre-service teachers can be informed about value teaching and these informations can be supported by applications.

Anahtar Kelimeler

values, values education, social studies, social studies curriculum

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimine ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerlere Yönelik Görüşleri

Öz

Bu araştırma, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimine ve Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan değerlere yönelik görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımına uygun olan durum çalışması modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, gönüllülük esasına dayalı olarak, amaçsal örnekleme yöntemlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile belirlenmiştir. Araştırma 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Elazığ Fırat Üniversitesi, Malatya İnönü Üniversitesi ve Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültelerinde öğrenim gören Sosyal Bilgiler öğrencileri ile yapılmıştır. Araştırma verileri görüşme tekniği ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiş ve elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma verileri nitel veri analiz programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular değerlendirildiğinde, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimine ve Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan değerlere yönelik görüşlerine bakıldığında değer kavramının ve değer eğitiminin farkında oldukları, değer eğitiminin sadece okul ile sınırlı kalmadığını bu eğitimin ailede verilebileceği gibi yaşam boyu sürebileceğini ifade ettikleri belirlenmiştir. Sosyal Bilgiler dersinin değerler eğitiminde ki rolünün, etkili vatandaş yetiştirme, ulusal ve evrensel değerlere sahip çıkma ve kültürel değerleri koruma adına önemli bir yere sahip olduğu saptanmıştır. Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan değerlere ve değerler eğitimine ilişkin farklı önerilere ulaşılmıştır. Buna göre öğretmen adaylarına değer öğretimi ile ilgili bilgilendirilmeler yapılabilir, bu bilgilendirmeler uygulamalarla desteklenebilir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Değerler Eğitimi, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Akgül, A. Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde “yardımseverlik” değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aladağ, E. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde yaratıcı drama. Mustafa Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi(s. 436-507) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Altan, M.Z. (2011). Çoklu zekâ kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 53-57.
• Arpacı, M. (2013). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni adaylarının değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 13(2), 205 -228.
• Arslan Parlak, E. (2011). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders müfredatında ahlak ve değerler eğitimi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Avcı, N. (2007). Toplumsal değerler ve gençlik bir değerler sosyolojisi denemesi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Aydın, M.Z. & Akyol Gürler, Ş. (2014). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Balcı, F.A. &Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “Değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 81-90.
• Balcı, F.A. &Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
• Baysal, N. (2013). Ortaokul sosyal bilgiler derslerinde değerler eğitimi uygulamalarının öğretmenler yönüyle değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Beldağ, A. (2012). İlköğretim yedinci sınıf sosyal bilgiler dersindeki değerlerin kazanılma düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği) (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J.W. (2016). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. M.Bütün ve S.B.Demir).
• Çağlayan, A. (2013). Ahlak pusulası ahlak ve değerler eğitimi. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Çakıroğlu, A.E. (2013). Değerler eğitiminde korku kültürünün etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Çelik, Ö. (2016). Disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılması (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının milli değerlerin öğretimine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. TurkishStudies, 8(8), 1733-1743.
• Doğanay, A. (2007). Değerler eğitimi. Cemil Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım (s.255-284) içinde. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Eser, F. (2013). Değerler eğitimi üzerine. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 14(166), 18-22.
• Gömleksiz, M.N. &Cüro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersinde yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 95-132.
• Hökelekli, H. (2010). Modern eğitimde yeni bir paradigma: değerler eğitimi. Eğitime Bakış, (18), 4-9.
• Kantar, Ş. (2014). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde 100 temel eser yoluyla değerler eğitimi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kolaç, E. & Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının "değer" kavramına yükledikleri anlamlar ve değer sıralamaları. İlköğretim Online, 11(3), 762-777.
• Kunduroğlu, T. (2010). Eğitimde program geliştirme programı 4. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programıyla bütünleştirilmiş “Değerler Eğitimi” programının etkililiğinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kurtdede Fidan, N. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi: nitel bir araştırma.International Journal of SocialScience, 6(3), 361-388.
• Kurtdede Fidan, N. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının geleceğe yönelik değerler eğitimi tasarıları. International Journal of EurasiaSocialSciences, 7(22), 161-180.Kuş, E. (2009). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB (2005). Sosyal bilgiler 6. ve 7. sınıf öğretim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72. adresinden 03.11.2016 tarihinde indirilmiştir.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4-7. sınıflar). (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354. adresinden 05.06.2018 tarihinde indirilmiştir.
• Miles, M.B. &Huberman, A.M. (2016). Nitel veri analizi (Çev. S. Akbaba Altun ve A.Ersoy).
• Necdet, A. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 46-73.
• Özdemir, S. M. (2009). Sosyal bilgiler öğretimi programı ve değerlendirilmesi. Mustafa Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi(s. 3-68) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk Demirbaş, Ç. & Çelikkaya, T. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının programdaki değerlere ilişkin algısal farkındalıkları. TheJournal of AcademicSocialScienceStudies, 5(8), 415-427.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. M.Bütün ve S.B.Demir).
• Sapsağlam, Ö. (2015). Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan sosyal değerler eğitimi programının sosyal beceri kazanımına etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, T. & Katılmış, A. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimi öz-yeterlilikleri. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-16.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Tay, B. & Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1499-1542.
• Tay, B. Durmaz, F.Z. & Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri.Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 67-93.
• Tokdemir, M.A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Tural, A. &Gürgil, F. (2012). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlere ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(2), 103-114.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.