Öğrenci Liderliği Ölçeği: Geçerlik ve Güvenlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 3, 1181 - 1196, 31.12.2020

Turgut Uslu , Mahire Aslan

https://doi.org/10.17679/inuefd.642739

Cited By: 1

Öz

Çalışmanın amacı Türk Kültürü ile uyumlu ve
üniversite öğrencilerinin liderlik algılarını belirlemeye yönelik geçerli ve
güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Nicel araştırma yöntemlerinin
kullanıldığı çalışma, 20 farklı devlet üniversitesindeki 1084 lisans öğrencisi
ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda 30 madde ve 6 alt boyuttan oluşan
“Öğrenci Liderliği Ölçeği” geliştirilmiştir. 572 öğrenci ile yapılan
Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucunda ölçeğin Kaiser Mayer Olkin (KMO)
değeri .901 ve Barlett testi sonucu anlamlı bulunmuştur. Varimax döndürmesi
neticesinde elde edilen 30 madde ve 6 alt boyutlu ölçeğin toplam varyansın
%51.304’ünü açıkladığı belirlenmiştir. 512 lisans öğrencisi ile yapılan
doğrulayıcı Faktör Analizinde (DFA) ise X² = 1118.36; X²/df=
2.86; RMSEA = .06; RMR = .04; SRMR = .06; NFI = .94; NNFI = .96 ve CFI = .96
bulunarak elde edilen yapı doğrulanmıştır. Ölçeğin alt ve üst gruplar t-testi
sonucunda maddelerin ayırt edici olduğu ve Cronbach Alpha değeri AFA’da
kullanılan veri seti için .888 ve DFA’da kullanılan veri seti için .906
bulunarak ölçeğin lisans öğrencilerinin öğrenci liderliği algılarını
belirlemek için kullanımının uygun olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

öğrenci liderliği, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Ağıroğlu-Bakır, A. (2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin analizi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Ananiadou, K. ve Claro, M. (2009). 21st century skills and competences for new millennium learners in OECD countries. OECD Education Working Papers, No. 41.
• Astin, A. W. (1993). What matters in college?: Four critical years revisited (Vol. 1): Jossey-Bass San Francisco.
• Astin, A. W. (1999). "Involvement in Learning" revisited: Lessons we have learned. Journal of College Student Development, 40(5), 587-598.
• Astin, A. W. ve Astin, H. S. (2000). Leadership reconsidered: Engaging higher education in social change: Kellogg Foundation.
• Astin, A. W., Vogelgesang, L. J., Ikeda, E. K. ve Yee, J. A. (2000). How service learning affects students. Higher Education, Paper 144.
• Avcı, B. (2009). Öğrencinin liderliği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Aydın, M. (2010). Eğitim yönetimi (9. .Ed). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Bardou, K. J., Bryne, S. M., Pasternak, V. S., Perez, N. C. ve Rainey, A. L. (2003). Self-efficacy and student leaders: The effects of gender, previous leadership experiences and institutional environment. Journal of the Student Personnel Association at Indiana University, 33-48.
• Bass, B. M. (1990). Handbook of leadership: Theory, research, and managerial applications. New York: Simon and Schuster.
• Beycioğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında öğretmenlerin sergiledikleri liderlik rollerine ilişkin bir değerlendirme (Hatay ili örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Boatman, S. A. (2000). The leadership audit: A process to enhance the development of student leadership. NASPA Journal, 37(1), 325-336.
• Brasof, M. (2011). Student input improves behavior, fosters leadership. Phi Delta Kappan, 93(2), 20-24.
• Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper and Row Publishers.
• Büyükoğlu, H. ve Polat, G. (2017). Öğrenci liderliği uygulamaları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(26), 303-317.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (22.Ed). Ankara: Pegem Akademi.
• Cansoy, R. (2015). Türkiye’de ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Cavins, B. J. (2005). The relationship between emotional-social intelligence and leadership practices among college student leaders. (Unpublished PhD Thesis), Bowling Green State University.
• Chang, L. H. (2012). Teacher management style: Its impact on teacher-student relationships and leadership development. (Unpublished PhD Thesis), University of Southern California.
• Cheng, T.-W., Lin, C.-C., Chu, Y.-M. ve Tsai, Y.-Y. (2012). On the design of the leadership scale for the elementary school and junior high school students. Educational Research, 3(3), 290-296.
• Clark, G. D. (2003). Student leadership development: A long-term case study of Orange Coast College. (Unpublished PhD Thesis), University of Southern California, California.
• Conger, J. A. ve Kanungo, R. N. (1998). Charismatic leadership in organizations. Thousands Oaks, CA: Sage Publications.
• Conner, J. O. ve Strobel, K. (2007). Leadership development: An examination of individual and programmatic growth. Journal of Adolescent Research, 22(3), 275-297.
• Cooper, A. M. (2008). Student leadership for social justice in secondary schools: A Canadian perspective. (Unpublished Masters Thesis), University of Toronto.
• Cress, C. M., Astin, H. S., Zimmerman-Oster, K. ve Burkhardt, J. C. (2001). Developmental outcomes of college students' involvement in leadership activities. Journal of College Student Development, 42(1), 15-26.
• Çelik, C. ve Sünbül, Ö. (2008). Liderlik algılamalarında eğitim ve cinsiyet faktörü: Mersin ilinde bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 49-66.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları: Pegem Akademi.
• Daft, R. L. (1999). Leadership: Theory and practice: Harcourt College Pub.
• De Pree, M. (2004). Leadership is an art. New York: Doubleday.
• Delve, C. I., Mintz, S. D. ve Stewart, G. M. (1990). Promoting values development through community service: A design. New Directions for Student Services, 1990(50), 7-29.
• Dempster, N. ve Lizzio, A. (2007). Student leadership: Necessary research. Australian Journal of Education, 51(3), 276-285.
• Dinç, S. C. (2006). Doğa sporları etkinliklerine ilişkin liderlik ölçeğinin geliştirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Drucker, P. F. (1985). Innovation and Entrepreneurship; practice and principles. New York: Harper Row.
• Dugan, J. P. ve Komives, S. R. (2010). Influences on college students' capacities for socially responsible leadership. Journal of College Student Development, 51(5), 525-549.
• Durmuş, Ö. (2011). İlköğretim ve lise öğrencilerinde görülen liderlik davranışlarının araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Erkuş, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme (2.Ed). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Flauto, F. J. (1999). Walking the talk: The relationship between leadership and communication competence. Journal of Leadership Studies, 6(1-2), 86-97.
• Grantham, C. ve Ware, J. (2004). Demographics and the changing nature of work. Corporate Real Estate Leader, 5, 24-26.
• Greenleaf, R. K. (1977). Servant leadership: New York: Paulist Press.
• Grint, K. (2010). Leadership: A very short introduction (Vol. 237): Oxford University Press.
• Gündüz, H. B. ve Duran, A. (2016). Okul öncesinde liderlik eğitimi: Geleceğin liderleri eğitim programının etkililiği. International Online Journal of Educational Sciences, 8(1), 245-267.
• Hackman, M. Z. ve Johnson, C. E. (2013). Leadership: A communication perspective: Waveland Press.
• Holloway, E. A. (1998). Candidates' and non-candidates' perceptions of student leadership factors at the University of Southern Mississippi. (Unpublished PhD Thesis), The University of Southern Mississippi.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Vol. 3). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karnes, F. A. ve Chauvin, J. C. (1985). Leadership skills inventory: DOK Publishers.
• Kezar, A. ve Moriarty, D. (2000). Expanding our understanding of student leadership development: A study exploring gender and ethnic identity. Journal of College Student Development, 41(1), 55-68.
• Komives, S. R., Longerbeam, S. D., Owen, J. E., Mainella, F. C. ve Osteen, L. (2006). A leadership identity development model: Applications from a grounded theory. Journal of College Student Development, 47(4), 401-418.
• Komives, S. R., Lucas, N. ve McMahon, T. R. (2013). Exploring leadership: For college students who want to make a difference (3.Ed): John Wiley & Sons.
• Kosutic, I. (2010). Constructing youth leadership. (Unpublished PhD Thesis), University of Connecticut.
• Kouzes, J. M. ve Posner, B. Z. (2012). The leadership challenge: How to make extraordinary things happen in organizations (5.Ed). San Francisco: Jossey-Bass.
• Kuh, G. D. (1993). In their own words: What students learn outside the classroom. American Educational Research Journal, 30(2), 277-304.
• Macik-Frey, M. (2007). A communication-centered approach to leadership: The relationship of interpersonal communication competence to transformational leadership and emotional intelligence. (Unpublished PhD Thesis), The University of Texas, Arlington.
• Mackay, L. P. (2002). A comparison of instructor and student self-evaluations of student leadership potential. (Unpublished PhD Thesis), Texas A&M University.
• Mayer, A. ve Feuer, A. (2008). Students as school leaders. Thrust for Educational Leadership, 37(4), 16-19.
• McGregor, J. (2007). Recognizing student leadership: Schools and networks as sites of opportunity. Improving Schools, 10(1), 86-101.
• Mumford, M. D., Zaccaro, S. J., Harding, F. D., Jacobs, T. O. ve Fleishman, E. A. (2000). Leadership skills for a changing world: Solving complex social problems. The Leadership Quarterly, 11(1), 11-35.
• Neufeld, D. J., Wan, Z. ve Fang, Y. (2010). Remote leadership, communication effectiveness and leader performance. Group Decision and Negotiation, 19(3), 227-246.
• Northouse, P. G. (2016). Leadership: Theory and practice (7.Ed). Western Michigan University: Sage publications.
• Ogurlu, Ü. (2012). Liderlik becerileri geliştirme programının üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Onur, V. (1998). Yeterliğe dayalı lider yetiştirme programının etkililiği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ouellette, M. (1998). Characteristics, experiences, and behaviour of university student leaders. (Unpublished PhD Thesis), University of Alberta.
• Overocker, E. G. (2013). Removing the exclusivity of leadership: An evaluation of first-year students' perceptions of their skills. (Unpublished PhD Thesis), University of Oklahoma.
• Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Özmutlu, İ. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksek okullarında öğrenim gören öğrencilerin liderlik ve yaratıcılık özelliklerinin karşılaştırılması (Gazi Üniversitesi Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Parlar, H., Türkoglu, M. E. ve Cansoy, R. (2017). Leadership development in students: Teachers' opinions regarding activities that can be performed at schools. Universal Journal of Educational Research, 5(2), 217-227.
• Pascarella, E. T. ve Terenzini, P. T. (2005). How college affects students: A third decade of research (Vol. 2): San Francisco: Jossey-Bass.
• Robinson, V. W. H. (2004). The experience of elected undergraduate student leaders in Canada. (Unpublished Masters Thesis), University of Toronto.
• Rost, J. C. (1993). Leadership for the twenty-first century: Greenwood Publishing Group.
• Schneider, B., Paul, M. C., White, S. S. ve Holcombe, K. M. (2000). Understanding high school student leaders: Predicting teacher ratings of leader behavior. The Leadership Quarterly, 10(4), 609-636.
• Tekin, M. ve Taşgın, Ö. (2008). Orta öğretimde öğrenim gören spor yapan ve yapmayan öğrencilerin yaratıcılık ve çoklu zekâ alanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 206-214.
• Thompson, M. D. (2006). Student leadership process development: An assessment of contributing college resources. Journal of College Student Development, 47(3), 343-350.
• Thomson, P. (2012). Understanding, evaluating and assessing what students learn from leadership activities: Student research in Woodlea Primary. Management in Education, 26(3), 96-103.
• Tüysüz, B. (2007). Öğrenci liderliği programının 6. sınıf öğrencilerinin liderlik rolleri ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tyree, T. M. (1998). Designing an instrument to measure socially responsible leadership using the social change model of leadership development. (Unpublished PhD Thesis), University of Maryland.
• Uhl-Bien, M. ve Graen, G. B. (1998). Individual self-management: Analysis of professionals' self-managing activities in functional and cross-functional work teams. Academy of Management Journal, 41(3), 340-350.
• Van Engen, K. (2012). Role of Communication and Listening in Leadership. (Unpublished Masters Thesis), Gonzaga University, Washington.
• Walker, J. R. (2009). Relationships among student leadership experiences and learning outcomes. (Unpublished PhD Thesis), University of Miami.
• Weissbourd, R. ve Jones, S. (2012). Joining hands against bullying. Educational Leadership, 70(2), 26-31.
• Whitehead, G. (2009). Adolescent leadership development: Building a case for an authenticity framework. Educational Management Administration & Leadership, 37(6), 847-872.
• Zemke, R., Raines, C. ve Filipczak, B. (2000). Generations at work: Managing the clash of veterans, boomers, xers, and nexters in your workplace. New York: Performance research associate. New York: AMACOM.