Okul Müdürlerinin Finansal Kaynak Sağlamada Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerilerine İlişkin Fenomenolojik Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 155 - 177, 30.04.2022

Bünyamin Ağalday , Mehmet Gül

https://doi.org/10.17679/inuefd.1060449

Cited By: 5

Öz

Bu çalışma, okul müdürlerinin okula finansal kaynak sağlamada yaşadıkları sorunları ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerini incelemektedir. Çalışma, nitel araştırma yönteminin olgubilim deseniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, Diyarbakır’da görevli on beş anaokulu, ilkokul ve ortaokul müdüründen oluşmaktadır. Okulların seçiminde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılırken, okul müdürlerinin seçiminde ise maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulmuş yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Veriler, betimsel analiz ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, bütün kademelerde finansman sorununun yaşandığı ancak bu sorunun, zorunlu eğitim kapsamında bulunmayan ve bu nedenle maddi kaynak ayrılmayan okul öncesi eğitim kurumlarında daha belirgin yaşandığı görülmüştür. Okul müdürlerinin, finansman kaynağı yaratmak için fazla zaman harcadıklarını ve bu nedenle diğer önemli görevlerini yeterince yapamadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürleri, finansman sorunlarının kaynağı olarak, okullara yeterince ödenek ayrılmaması ve okul aile birliklerinin sorumluluklarını yerine getirmemesini görmektedirler. Bununla birlikte, finansman sorunlarının, okul müdürlerinin motivasyonu düşürürken, öğretmenlerin de performansını olumsuz etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürleri, finansman sorununun çözümünde, her şeyden önce, her okulun kendi bütçesinin olması gerektiğini belirtmişlerdir. Yanı sıra, okula yapılacak bağışlar konusunda, yerel yönetimlerin okulların finanse edilmesinde aktif bir rol alması gerektiğini önermişlerdir. Araştırmacılar tarafından politika yapıcılara yönelik, okul temelli bütçe hazırlanması ve okul işletmecilik yönetim sisteminin kurulması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

finansman, okul müdürü, bağış, anaokulu, ilkokul, ortaokul

Kaynakça

• Akbaşlı, S. ve Kavak, Y. (2007). Ortaöğretimde okul aile birliklerinin görevlerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin bir durum çalışması. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 237-256.
• Akbaşlı, S. ve Diş, O. (2019). Öğretmen görüşlerine göre okul-aile işbirliğinin okul ortamına yararları. Turkish Studies, 14(7), 3597-3613.
• Akbaşlı, S. ve Tura, B. (2019). Okul aile birlikleri okullara ne getirdi? Neyi değiştirdi? OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1747-1768. https://doi.org/10.26466/opus.621027
• Albez, C. ve Ada, Ş. (2017). Okul-aile ortaklığı: Güçlükler, beklentiler, gereksinimler, öneriler. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5(2), 1-18.
• Altunay, E. (2017). Okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda eğitim finansmanı politikaları: Sorunlar, nedenler ve çözümler. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(2), 689-714.
• Çevik, M. S. (2019). Main problems in the school administration and solutions proposed: A qualitative study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(3), 509-568. https://doi.org/10.14527/kuey.2019.013
• Çevik, S. (2021). İlköğretimde okul-aile işbirliğinin geliştirilmesi: Beklentiler, sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 4(1),38-50. https://doi.org/10.53046/ijotem.878174
• Çınkır, Ş. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: Sorun kaynakları ve destek stratejileri. İlköğretim Online Dergisi, 9(3), 1027-1036.
• Creswell, J.W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd Edition). Sage, Thousand Oaks.
• Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Özer, N. (2007). Okul yönetiminde karşılaşılan sorunların öğrenci ve okul ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51(51), 421-455.
• Gümüş, E. ve Şişman, M. (2014). Eğitim ekonomisi ve planlaması (2. baskı). Pegem Akademi.
• Hoşgörür, V. ve Arslan, İ. (2014). Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetim sorunu. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 91-102.
• Karakütük, K. (2011). Eğitimin ekonomik temelleri. Sönmez, V. (Editör). Eğitim bilimine giriş (157-190). Anı Yayıncılık.
• Karakütük, K., Özdoğan Özbal, E. ve Ulutaş, P. (2019). Okul temelli (bazlı) bütçenin hazırlanmasına ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 455-481.
• Kayıkçı, G. ve Akan, D. (2014). İlköğretim kurumlarının mali kaynak sorunları ve okul müdürlerinin çözüm uygulamaları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 237-255.
• Koç, M. H. (2012). İlköğretim kurumlarının finansmanında okul aile birliği modelinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Korlu, Ö. (2019). Eğitimin yönetişimi ve finansmanı: Eğitim izleme raporu 2019. Eğitim Reformu Girişimi.
• Kurul, N. (2002). Eğitim finansmanı. Anı Yayıncılık.
• Nural, E., Kaya, C. ve Kaya, Y. (2013). Okul aile birliklerinin işleyişi, sorunlarına ilişkin yöneticilerin okul aile birliği üyelerinin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 58-69.
• Özdere, M. (2020). Türkiye’de eğitim finansmanı ve okul finansmanında okul yöneticilerinin görev ve sorumlulukları. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Scienves Studies, 6(23), 686-697.
• Özer, N., Demirtaş, H., Ateş, F. (2015). Okulların mali durumlarına ve bütçe yönetiminde yaşanan sorunlara ilişkin müdür görüşleri. E-International Journal of Educational Research. (6)1, 17-39. https://doi.org/10.19160/e-ijer.17651
• Patton, M.Q. (2005). Qualitative research. Sage, Thousand Oaks.
• Toker Gökçe, A. ve Uslu, Ö. F. (2018). İlkokullarda okul müdürlerinin mali kaynak gerektiren ihtiyaçları karşılama yolları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 315-334. https://doi.org/10.17679/inuefd.311995
• Tural, K. N. (2002). Eğitim finansmanı. Anı Yayıncılık.
• Yıldırım, Y. (2020). Okullara yapılan bağışlar (Yayımlanmamış yüksek lisans proje ödevi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, S. (2018) Neoliberal ekonomi uygulamalarıyla eğitim finansmanı ve okul paydaşları ilişkisinin değişimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yolcu, H. (2007). Türkiye’de ilköğretim finansmanının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zoraloğlu, Y. R., Şahin, I. ve Fırat, N. S. (2004). İlköğretim okullarının finansal kaynak bulmada karşılaştıkları güçlükler ve bu güçlüklerin okula etkileri. Eğitim, Bilim, Toplum, 2(8), 4-17.