Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Fen Derslerindeki Değerlendirme Hakkındaki İnanç ve Uygulama Düzeyleri

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 20 - 43, 30.04.2022

Melek Kişin Nail İlhan

https://doi.org/10.17679/inuefd.1074979

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, fen bilimleri ve sınıf öğretmeni ve öğretmen adaylarının fen derslerindeki değerlendirmeler hakkındaki inanç ve uygulama düzeyleri incelenmiştir. Fen derslerindeki değerlendirme inanç (FDDİ) düzeyleri ile fen derslerindeki değerlendirme uygulama (FDDU) düzeyleri; biçimlendirici, düzey belirleyici, alternatif ve geleneksel değerlendirme açısından değerlendirilmiştir. Mevcut çalışma tarama yöntemine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi beş farklı devlet üniversitesinden 321 öğretmen adayı ve ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 206 öğretmen olmak üzere toplam 527 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada veriler, “Fen Derslerindeki Değerlendirme Hakkında İnanç ve Uygulama” Ölçeği (FDDİU-Ö) ile elde edilmiştir. FDDİU-Ö’nin maddeleri iki yönlü olarak FDDİ ve FDDU ölçmektedir. Araştırma bulguları fen bilimleri öğretmeni ve sınıf öğretmeni, ve öğretmen adaylarının, fen derslerindeki değerlendirme inanç düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığını, buna karşın FDDU düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğunu göstermektedir. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin mesleki kıdemi ile FDDİ-Ö ortalamaları arasında ve FDDU-Ö ilişkinin olmadığını göstermektedir. Diğer bir araştırma sonucu ise; öğretmen adaylarının akademik lisans genel not ortalamaları (AGNO) ile FDDİ-Ö ortalamaları arasında ilişkinin olmadığını göstermektedir. Diğer taraftan, öğretmen adayların AGNO ortalamaları ile FDDU-Ö ortalamaları arasındaki ilişki düşük düzeyde ve anlamlı düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada son olarak, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının fen dersindeki değerlendirme inanç düzeylerinin uygulama düzeylerinden anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri öğretmeni, sınıf öğretmeni, öğretmen adayı, biçimlendirici değerlendirme, düzey belirleyici değerlendirme, geleneksel değerlendirme, alternatif değerlendirme

Teachers’ and pre-service teachers’ levels of beliefs and practices about assessment in science courses

Öz

In this study, teachers’ (science and classroom) and pre-service teachers’ (science and classroom) levels of beliefs and practices about assessment in science were examined. “Belief about assessment in science” (BAS) and “practice about assessment in science” (PAS) were investigated according to formative, summative, alternative and traditional assessments. The study was carried out using survey research method. The sample consisted of 527 people, 321 of whom were pre-service teachers from five different state universities, and 206 were teachers working in primary and secondary schools. The research data were collected through “Teachers’ Beliefs and Practices Scale about Assessment in Science” (TBPAS). For the same items of the TBPAS, it was made as two directions (BAS and PAS). Findings show that there is no significant difference among the belief levels of science teachers, classroom teachers, pre-service science teachers, and pre-service classroom teachers while there is a significant difference among their practice levels in science assessment. Results indicate that there is no relationship between teachers’ professional seniority and BAS scores, and no relationship between their professional seniority and PAS. Results show that there is no relationship between pre-service teachers’ academic grade point averages (AGPA) and BAS scores while the relationship between PAS and AGPA scores of the pre-service teachers is found to be low, but significant. Another result of the research is that teachers and pre-service teachers’ levels of belief about assessment in science are significantly higher than their practice about assessment in science.

Anahtar Kelimeler

Science teacher, classroom teacher, pre-service teacher, formative assessment, summative assessment, traditional assessment, alternative assessment

Kaynakça

• Adanalı, K. (2018). Sosyal bilgiler eğitiminde alternatif değerlendirme: 5. sınıf sosyal bilgiler eğitiminin alternatif değerlendirme etkinlikleri açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi.
• Arı, A. (2015). Sınıf içi değerlendirme. Ankara: Eğitim Yayınevi.
• Ayas, N. (2014). Çocuklara İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten İngilizce öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme süreciyle ilgili kavrayışları üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. & Bıçak, B., (2006). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. New York: Prentice-Hall
• Bauch, P. (1984, April 23-27). The impact of teachers’ instructional beliefs on their teaching: implications for research and practice”, Paper presented at the Annual Meeting of theican Educational Research Association. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED252954.pdf
• Bekci, N. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerini kullanma yeterliklerinin araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi.
• Bennett, R., E., (2011). Formative assessment: a critical review. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 18(1), 5–25. https://doi.org/10.1080/0969594X.2010.513678
• Black, P., & Wiliam, D., (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education, 5(1), 7–74. https://doi.org/10.1080/0969595980050102
• Black, P., Harrison, C., Lee, C., Marshall, B., & Wiliam, D. (2003). Assessment for learning: Putting it into practice. Maidenhead, U.K.: Open university Press.
• Bloom, B. S. (1969). Some theoretical issues relating to educational evaluation. Teachers College Record, 70(10), 26–50. https://doi.org/10.1177/016146816907001003
• Buck, G. A., Trauth-Nare, A., & Kaftan, J., (2010). Making formative assessment discernable to pre-service teachers of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(4), 402–421. https://doi.org/10.1002/tea.20344
• Büyüköztürk, Ş., (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A., (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem.
• Çalışkan, İ. (2014). Fen öğretmen eğitiminde fen defterleri kullanımına ilişkin uluslararası karşılaştırmalı bir durum çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(175), 108-120. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.2854
• Duran, M., Mıhladız, G. & Ballıel, B. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerine yönelik yeterlik düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 26-37.
• Durukan, H. & Şahin, M. (2015). Okul öncesi öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik inanç ve uygulamalarına ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 534-550.
• Ertürk, S. (1982). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe.
• Fidan, M. & Sak, İ.M. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin tamamlayıcı ölçme değerlendirme teknikleri hakkında görüşleri. Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi 1(1), 174-189.
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33, 135-145.
• Genç, E. (2005). Development and validation of an instrument to evaluate science teachers’ assessment beliefs and practices (Unpublished Doctoral Dissertation). Florida State University.
• Gök, B. & Şahin, A.E., (2009). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin değerlendirme araçlarını çoklu kullanımı ve yeterlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(153), 127-143.
• Harlen, W., Gipps, C., Broadfoot, P. & Nuttal, D. (1992). Assessment and the improvement of education. The Curriculum Journal, 3(3), 215-230. https://doi.org/10.1080/0958517920030302
• Hart, D. (1994). Authentic assessment: A handbook for educators. Menlo Park, CA: Addison-Wesley.
• İzci, E., Göktaş, Ö. & Şad, N.S. (2014). Öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirmeye ilişkin görüşleri ve yeterlilik algıları. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 15 (2), 37-57.
• İlhan, N. (2021). The effect of research evidence-based teaching practices in science classrooms on student teachers attitudes towards educational research. Journal of Science Learning, 4(4), 316–326. https://dx.doi.org/10.17509/jsl.v4i4.32025
• İlhan, N., Sözbilir, M., Şekerci, A. R., & Yıldırım, A. (2015). Turkish science teachers’ use of educational research and resources. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 11(6), 1231-1248. https://doi.org/10.12973/eurasia.2015.1374a
• Karamustafaoğlu, S., Çağlak, A. & Meşeci, B. (2012). Alternatif ölçme değerlendirme araçlarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilikleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1(2), 167-179.
• Keeley, P. (2008). Science formative assessment: 75 Practical Strategies for linking assessment, instruction, and learning. California: Corwin & NSTA Press.
• Lee, S., A., Park, H., S., & Choi, Y. (2012). The relationship between communication climate and elementary teachers’ beliefs about alternative assessment. Journal of Pacific Rim Psychology, 5(01), 11-18.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı(İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• MEB (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• MEB (2005). Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara.
• Odabaşı Çimer, S., Önder Bütüner, S. & Yiğit, N. (2010). Öğretmenlerin öğrencilerine verdikleri dönütlerin tiplerinin ve niteliklerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 517-538.
• Ökten, A. (2009). Yabancı dil ortamında biçimlendirici değerlendirme uygulamasının öğrencilerin dil yeterliği ve dil öğrenimine olan inançları üzerine etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi.
• Sadler, D.R., (1998). Formative Assessment: Revisiting the Territory. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 77-84. https://doi.org/10.1080/0969595980050104
• Stiggins, R. J. (1994). Student-Centered Classroom Assessment. New York: Merrill
• Svinicki, M. D. (2004). Authentic assessment: Testing in reality. New directions for teaching and learning, 100, 23–29.
• Şahin, Ç. & Karaman, P. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirmeye ilişkin inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 394-407.
• Şenocak, E., & Tosun, C. (2018). Teaching and learning beliefs of preservice science teachers from different grade levels. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 19(1), 287–296. https://dx.doi.org/10.17679/inuefd.298684
• Tan, Ş. (2005). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara: Pegem A.
• Tekin, E. G. (2010). Matematik eğitiminde biçimlendirici değerlendirmenin etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Tunstall, P., & Gipps, C. (1996). Teacher feedback to young children in formative assessment: A Typology. British Educational Research Journal, 22(4), 389-404.
• Uzun, Ü. (2013). Farklı türlerde eğitim hizmeti veren okul öncesi eğitim kurumu öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme yeterliliklerine ait görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi.
• Yalaki, Y. (2010). Simple formative assessment high learning gains in college general chemistry. Eurasian Journal of Educational Research, 40, 223-241.
• Yaşar, M. D., & Sadi-Yılmaz, S. (2021). Use of web 2.0 tools as formative assessment and gamification tools in distance education: The case of kahoot and quizlet. In V. Batdı (Ed.). New trends and scientific researches in education (pp: 155-182). Anı.