Yansıtıcı Düşünme Etkinliklerinin Akademik Başarı, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi Meta-Analiz Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 671 - 702, 30.04.2022

Oğuz Gürbüztürk , Hilal Ünal

https://doi.org/10.17679/inuefd.1081203

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada ders planlarında yansıtıcı düşünme etkinliklerinin olduğu çalışmalar ile ders planlarında geleneksel öğretim yöntemlerinin uygulandığı çalışmaların karşılaştırıldığı bireysel çalışmaların bir araya getirilerek, yansıtıcı düşünme etkinliklerinin akademik başarı, tutum ve kalıcılık üzerindeki genel etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bu çalışma nicel araştırma yöntemi kapsamında tarama modeline dayalıdır. Bu çerçevede yansıtıcı düşünme etkinliklerinin akademik başarı, tutum ve kalıcılık üzerindeki etkisini inceleyebilmek için meta-analiz kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından belirlenen araştırmaya dahil edilme ölçütlerine uyan 39 çalışmadan veriler toplanmıştır. Toplanan verilerden çalışmaların değişkenler üzerindeki etki büyüklükleri ile birlikte genel etki büyüklüğü hesaplanmıştır. Verilerin analizinde Comprehensive Meta Analysis programı kullanılmıştır. Araştırmada, Cohen’in etki büyüklüğü indeksinden yola çıkılarak yorumlar yapılmıştır. Homojenlik değerlerine göre heterojen yapıda olan her üç alt probleme ait etki hesaplamasında rastgele etkiler modeli kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda yansıtıcı düşünme etkinliklerinin akademik başarıya etkisinin EB(g)= 1,168, tutuma etkisinin EB(g)= 0.793 ve kalıcılığa etkisinin EB(g)= 1.249 olduğu hesaplanmıştır. Dolayısıyla Cohen ve arkadaşlarının sınıflamasına göre yansıtıcı düşünme etkinliklerinin akademik başarı ve kalıcılık üzerinde çok geniş, tutum üzerinde geniş düzeyde etkiye sahip olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yansıtıcı düşünme, meta-analiz, akademik başarı, tutum, kalıcılık

Kaynakça

• Alp, S. ve Şahin Taşkın, Ç. (2008). Eğitimde yansıtıcı düşüncenin önemi ve yansıtıcı düşünceyi geliştirme. Milli Eğitim Dergisi, 178, 311–320.
• Altınok, H. (2002). Yansıtıcı öğretim: önemi ve öğretmen eğitimine yansımaları, Eğitim Araştırmaları, Ankara: Anı Yayıncılık, 8(2), 66-73.
• Bağcıoğlu, G. (2000). Öğretmen adaylarında yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinlikler. VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Trabzon. (1-3 Eylül 1999). Cilt 1.
• Bakioğlu, A.ve Dalgıç, G. (2014). Eğitimcilerde Yansıtıcı Düşünme. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
• Bölükbaş, F. (2004). Yansıtıcı öğretimin (Reflective teaching) ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutum ve başarıları üzerindeki etkililiği (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Çubukçu, Z. (2011). Düşünme Becerileri. S. Büyükalan Filiz (Ed.), Öğrenme, Öğretme Kuram ve Yaklaşımları içinde (281-335. ss.), Ankara: Pegem Akademi.
• Dinçer, S. (2014). Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz. Ankara: Pegem Akademi.
• Ekiz, D. (2006). Kendini ve başkalarını izleme: Sınıf öğretmeni adaylarının yansıtıcı günlükleri. İlköğretim Online, 5(1), 45-57.
• Elaldı, Ş. (2013). Yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile destekli tam öğrenme modelinin tıp fakültesi öğrencilerinin üstbiliş becerileri, öz-düzenleme stratejileri, öz-yansıtma becerileri, özyeterlik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve akademik başarılarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Ergen, G. (2014).Öğretimde Yeni Yönelimler ve Düşünme Becerileri, Ç. Şahin ve S. Z. Genç(Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (247-290 ss.) İstanbul: Paradigma Akademi
• Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kim, Y. (2005). Cultivating reflective thinking: the effects of a reflective thinking tool on learners’ learning performance and metacognitive awareness ın the context of on-line learning. (Unpublished doctor of philosophy thesis). The Pennsylvania State University, Pennsylvania.
• Köksal, N. ve Demirel, Ö. (2008). Yansıtıcı düşünmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına katkıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 189-203.
• Köstekçi, E. (2016). Öğretmen adaylarının girişimcilik özellikleri ile yansıtıcı düşünme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Seyhan, B. Ç. (2013). Sinir sistemi konusunun öğretilmesinde kullanılan yansıtıcı düşünme stratejilerinin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Şahin, A. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarına öğretim tekniklerinin yansıtıcı öğretim etkinlikleriyle öğretilmesinin akademik başarıya etkisi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2010.
• Taggart, G. L. & Willson, A. P. (2005). Promoting Reflective Thinking In Teachers In 50 Action Strategies, Thousand Oak, CA: Corwin Press.
• Tican, C. (2013). Yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretim etkinliklerinin öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerine, eleştirel düşünme becerilerine, demokratik tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tok, Ş. (2008). The effects of reflective thinking activities in science course on academic achievements and attitudes toward science. Elementary Education Online, 7(3); 557-568.
• Uygun, K. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde yansıtıcı düşünme uygulamalarının akademik başarı ve tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı Düşünme, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ünver, G. (2011). Yansıtıcı Düşünme. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (139- 149. ss.) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Wilson, J. and Jan, L.W.(1993). Thinking for Themselves Developing Strategies for Reflective Learning. NH: Heinemann Portsmount.
• Yıldırım, T. (2012). Coğrafya öğretiminde yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretimin öğrenci başarısına, tutum ve kalıcılığa etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.