Developmental and Intergenerational Comparison of Child Rearing Experiences

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 414 - 432, 30.04.2022

Aslı Tunca

https://doi.org/10.17679/inuefd.935926

Cited By: 1

Öz

The research is a phenomenologically patterned qualitative study comparing grandmothers' experiences of raising children and grandchildren and parenting approaches of grandmothers and parents. Fourteen grandmothers, aged 50 to 60 years, participated in the study. The criteria determined for participation in the research are raising their children and raising their grandchildren because both parents are working. The ages of the grandchildren raised by the participants ranged from one to six years old. Data were collected through a semi-structured interview form. The data of the research were analyzed via content analysis. According to the findings of the study, when the grandmothers' experiences of raising grandchildren and raising children are compared, it is observed that it differs in terms of showing interest / care, showing love, taking time, giving priority, punishing, being patient / tolerant, responsibility, doing research, teaching values and apologizing. In terms of partnerships, it has been determined that there are similarities in care methods, value teaching, showing love, applying rules, showing interest / caring, and playing games, respectively. When the approaches of grandparents to the child are compared, it is seen that they show similarities in terms of discipline methods, maintenance methods, and value teaching. In terms of differences, it was found that they differ in terms of setting boundaries, punishing, care methods, showing interest, having a common attitude of parents, rewarding and showing patience, respectively. In line with the findings, it is seen that grandmothers and parents have similar attitudes while raising children, but grandmothers try not to repeat the methods they find inappropriate while raising their grandchildren. In the study, there was no evidence that the generation difference between grandmothers and parents could be an area of conflict.

Anahtar Kelimeler

Grandchild, grandmother, parents, qualitative research

Çocuk Büyütme Deneyimlerinin Gelişimsel ve Kuşaklararası Karşılaştırılması

Öz

Araştırma, büyükannelerin çocuk-torun büyütme deneyimlerinin ve büyükanneler ile anne-babaların çocuk büyütme yaklaşımlarının karşılaştırıldığı fenomenolojik desenli nitel bir çalışmadır. Araştırmaya yaşları 50 ila 60 arasında değişen 14 büyükanne katılmıştır. Çocuğunu kendi büyütmüş olma, her iki ebeveyni çalıştığı için torununu büyütüyor olma araştırmaya katılım için belirlenmiş kriterlerdir. Katılımcıların büyüttükleri torunların yaşları bir ile altı arasında değişmektedir. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın verileri içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre büyükannelerin torun büyütme ve çocuk büyütme deneyimleri kıyaslandığında; ilgi/özen gösterme, sevgi gösterme, zaman ayırma, öncelik verme, ceza verme, sabırlı/hoşgörülü olma, sorumluluk, araştırma yapma, değer öğretimi ve özür dileme açısından farklılaştığı görülmektedir. Ortaklıklar açısından ise sırasıyla bakım yöntemleri, değer öğretimi, sevgi gösterme, kural uygulama, ilgi/özen gösterme, oyunlar oynamada benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Büyükanne ve anne-babanın çocuğa yaklaşımları kıyaslandığında; disiplin yöntemleri, bakım yöntemleri ve değer öğretimi açısından benzerlik gösterdiği görülmektedir. Farklılıklar açısından ise sırasıyla sınır koyma, ceza verme bakım yöntemleri, ilgi gösterme, anne-babanın ortak tutum sergilemesi, ödüllendirme ve sabır gösterme yönünden farklılaştığı saptanmıştır. Bulgular doğrultusunda büyükanneler ile anne babaların çocuk yetiştirirken benzer tutumlarda bulunduğu ancak büyükannelerin kendi çocuklarını yetiştirirken uygun bulmadıkları yöntemleri torunlarını büyütürken tekrar etmemeye çalıştıkları görülmektedir. Araştırmada, büyükanneler ile ebeveynler arasındaki kuşak farklılığının çatışma alanı olabileceğine dair bulguya rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

büyükanne, torun, ebeveyn, nitel araştırma

Kaynakça

• Aktaş, Y. (1995). Çalışan annelerin karşılaştıkları sorunlar ve okul öncesi eğitim kurumlarının önemi, 10. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri.
• Arpacı, F. & Ersoy, A. F. (2007). Kadının çalışmasının ailenin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür Araştırma Dergisi, 11(11), 41-50.
• Attar, S. S., Tan, J., Buchanan, A., Flouri, E. & Griggs, J. (2009). Grandparenting and adolescent development in two-parent biological, lone-parent and step-families. Journal of Family Psychology, 23(1), 67-75. https://doi.org/10.1037/a0014383
• Baran, A.G., Kalınkara, V., Aral, N., Akın, G., Baran, G. & Özkan, Y. (2005). Yaşlı ve aile ilişkileri: Ankara örneği. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü ASAGEM.
• Choi M., Sprang G. & Eslinger J. G. (2016). Grandparents raising grandchildren: A synthetic review and theoretical model for ınterventions. Family and Community Health. 39(2), 120-128. https://doi.org/10.1097/FCH.0000000000000097
• Çağdaş, A. & Seçer, Z. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi. Nobel Yayınevi.
• Derin, G. (2018). Kuşaklararası eksende psikotarih temelli çocuk yetiştirme stillerinin travma, bağlanma ve dissosiyasyon açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Adli Tıp Enstitüsü.
• Erikson, E. H. (1963). Childhood and society. Penguin Books.
• Goodman C. C. & Silverstein M. (2001). Grandmothers who parent their grandchildren: an exploratory study of close relations across three generations. Journal of Family Issues. 22(5), 557-578. https://doi.org/10.1177/019251301022005002
• Gönüllü, M. & İçli, G. (2001). Çalışma yaşamında kadınlar: Aile ve iş ilişkileri. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 81-100.
• Grusec, J.E. & Davidov, M. (2007). Socialization in the family: the roles of parents. Grusec, J.E. ve Hastings, P.D. (ed). In Handbook of Socialization: Theory and Research (pp.284- 309). The Guilford Press.
• İlgar, L. (2020). Büyükanne ve büyükbaba olmak: Bu duyguyu tatmak. Büyükanne büyükbaba okulu (Ed. Ş. M. İlgar) içinde (ss. 1-16). Pegem Akademi.
• Merriam, S. B., & Grenier, R. S. (2019). Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis. Jossey-Bass Publishers.
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etki eden faktörler: Demografik özellikleri, kendi yetiştiriliş tarzları, çocuk gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve çocuğun mizacına ilişkin algıları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Onur, B. (2008). Gelişim piskolojisi, yetişkin, yaşlılık, ölüm. İmge Kitabevi.
• Özyürek, A., Bedge, Z., Özkan, İ., & Yavuz, N.F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısına göre ailedeki yaşlı bireylerin ebeveyn tutumları ve çocuk davranışları üzerine etkisi. VII. Ulusal Yaşlılık Kongresi, 23-25 Mayıs, Karabük.
• Raver, C. (1997). Poor children gain social competence from sensitive interaction with parent. Brown University Child&Adolescent Behavior Letter, 13 (7), 1-2.
• Richard A. & Harris P. (2001). Second time around’: A survey of grandparents raising their grandchildren. Adoption and Fostering, 25 (3), 67-69. https://doi.org/10.1177/030857590102500309
• Rose, P., Beeby, J. & Parker, D. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of Advanced Nursing. 21 (6), 1123-1129. https://doi.org/10.1046/j.1365- 2648.1995.21061123.x
• Sweeting, H., Ross, N., Hill, M. & Cunningham-Burley, S. (2005). Grandparents and Teen Grandchildren: Exploring Intergenerational Relationships, 2003-2004. [data collection]. UK Data Service. SN: 5231, http://doi.org/10.5255/UKDA-SN-5231-1
• Tunca, A. & Durmuş, E. (2019). Büyükannelerin torun büyütme yaşantılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41, 209-226. https://doi.org/10.21497/sefad.586615
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes (M. Cole, V. JohnSteiner, S. Scribner, & E. Souberman, eds.). Harvard University Press.
• Williams M. N. (2011). The changing roles of grandparents raising grandchildren. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 21(8), 948-962. https://doi.org/10.1080/10911359.2011.588535
• Williamson J., Softas-Nall B. ve Miller J. (2003). Grandmothers raising grandchildren: an exploration of their experiences and emotions. Family Journal. 11(1), 23-32. https://doi.org/10.1177/1066480702238468
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.