Okul Öncesi Eğitim Ortamları ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 995 - 1014, 15.09.2022

Özlem Melek Erbil Kaya , Nilay Kaptan , Seda Sarıoğlan , Büşra Somuncu

https://doi.org/10.17679/inuefd.1033622

Öz

Bu çalışmanın amacı okul öncesi eğitim ortamları ile ilgili ulusal ve uluslararası alanda yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesidir. Bu bağlamda 2011-2020 yılları arasında yapılan 114 lisansüstü tez incelenmiştir. Araştırmada veriler doküman incelemesi yöntemi ile toplanmıştır. Lisansüstü tezlere ulaşmak için kullanılan veri tabanları amaçlı örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmanın veri kaynaklarını “BASE (Bielefeld Academic Search Engine)”, “OATD (Open Access Theses & Dissertations)”, “NZResearch.org.nz”, “ProQuest Dissertations and Theses “, “OpenDissertations.org”, “EThOS”, “DiVA”, “Trove” ve “Ulusal Tez Merkezi” veri tabanları oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında toplamda 114 teze ulaşılmıştır. Ulaşılan yüksek lisans ve doktora tezlerini incelemek üzere araştırmacılar tarafından çalışmanın amacına yönelik bir “Tez İnceleme Formu” geliştirilmiştir. Araştırma sonunda ulaşılan tezlerin 76’sının yüksek lisans 38’inin ise doktora tezi olduğu saptanmıştır. İncelenen tezlerin büyük çoğunluğunun eğitim alanında yapıldığı, araştırma yöntemi olarak en çok nitel araştırma yönteminin tercih edildiği görülmüştür. Örneklem kitlesine göre dağılımları bakımından tezlerde en çok çocuklar ve öğretmenlerle çalışmalar yapılmıştır. İncelenen tezlerde veri toplama aracı olarak en çok görüşme ve gözlem yöntemlerinin tercih edildiği görülmüştür. Tezlerin sonuçlarına bakıldığında okul öncesi eğitim kurumlarındaki yetersizliklerin belirlendiği ve çocukların doğal ortam ve yapılandırılmamış materyalleri seçtiği çalışmaların çoğunlukta olduğu görülmüştür. Son olarak incelenen tezlerin önerilerinde öğretmenlere hizmet öncesi/hizmet içi eğitim verilmesinin sıklıkla tekrarlandığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi eğitimi, eğitim ortamı, fiziksel ortam

Investigation of Graduate Theses on the Learning Settings in Pre-school Education

Öz

The aim of this study is to examine the national and international master's and doctoral theses related to pre-school education environments. In this study, carried out by content analysis is used convenience sample, is used in the selection of the study group. Researches which investigate was published in “BASE (Bielefeld Academic Search Engine)”, “OATD (Open Access Theses & Dissertations)”, “NZResearch.org.nz”, “ProQuest Dissertations and Theses “, “OpenDissertations.org”, “EThOS”, “DiVA”, “Trove” and “Ulusal Tez Merkezi” database. A "Thesis Examination Form" was developed by the researchers for the purpose of the study in order to examine the Master's and PhD theses reached. As a result of the study, it was determined that 76 of the theses were Master's and 38 of them were PhD theses. It has been seen that the majority of the theses examined were published in the field of education, and the qualitative research method was mostly preferred as the research method. It has been determined that most of the studies are conducted with children and teachers in terms of their distribution according to the sample size. In the theses examined, it was seen that interview and observation methods were mostly preferred as data collection tools. As the results of the theses were examined, it was seen that the majority of the studies identified the deficiencies in pre-school education institutions and that children preferred the natural environment and unstructured materials. Finally, it was found that pre-service/in-service training for teachers was frequently repeated in the suggestions of the theses examined.

Anahtar Kelimeler

preschool education, learning settings, psychical environment

Kaynakça

• Abbas, M. Y., Othman, M., & Rahman, P. Z. M. A. (2012). Pre-school classroom environment: Significant upon childrens’ play behaviour?. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 49, 47-65. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.07.005
• Anita Fiskum, T., & Jacobsen, K. (2012). Relation between the school environment and the children's behaviour. The Open Education Journal, 5(1). http://dx.doi.org/10.2174/1874920801205010039
• Arabacı, N., & Çıtak, Ş. (2017). Okul öncesi dönemdeki çocukların “oyun” ve “açık alan (bahçe)” etkinlikleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve örnek bir bahçe düzenleme çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2, 28-43.
• Ayyıldız, E., & Kahraman, E. (2019). Türkiye’de okul öncesi sınıflarının fiziksel özellikleri ve tasarımları üzerine yapılmış çalışmaların incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 47-60.
• Bilton, H. (2010). Outdoor learning in the early years: management and innovation (3. Baskı). Routledge.
• Burçak, F. (2018). Okul öncesi eğitim ortamlarındaki dış mekân kalitesi ile dış mekân ortamlarına ilişkin öğretmen algıları ve kullanımlarının belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bronfennbrenner, U. (1976). The experimental ecology of education. Educational Researcher, 5(9), 5-15. https://doi.org/10.3102%2F0013189X005009005
• Carr, V., Douglas-Brown, R., Schlembach, S., & Kochanowski, L. (2017). Nature by design: Playscape affordances support the use of executive function in preschoolers. Youth and Environments, 27(2), 25-46.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (A. Aypay, Çev.). Anı Yayıncılık (Orijinal eserin basım tarihi 2014, 12. Baskı).
• Day, C., & Midbjer, A. (2007). Environment and children. Routledge.
• Dell, L. (2018). Nature preschool through the eyes of children. (Yüksek lisans tezi). Cincinnati Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, ABD.
• Downey, D. B. (1995). When bigger is not better: Family size, parental resources, and children's educational performance. American sociological review, 60(5), 746-761. https://doi.org/10.2307/2096320
• Ferguson, K. T., Cassells, R. C., MacAllister, J. W., & Evans, G. W. (2013). The physical environment and child development: an international review. International Journal of Psychology, 48(4), 437-468. https://doi.org/10.1080/00207594.2013.804190
• Fuentes-Leonarte, V., Ballester, F., & Tenías, J. M. (2009). Sources of indoor air pollution and respiratory health in preschool children. Journal of environmental and public health, 2009, 1-19 https://doi.org/10.1155/2009/727516
• Gottfried, A. E., Gottfried, A. W., & Bathurst, K. (1988). Maternal employment, family environment, and children’s development. In Gottfried A. E., Gottfried A.W. (Eds.), Maternal employment and children’s development (pp. 11-58). Springer.
• GSA. (2003). Child care center design guide. public buildings service office of child care. Office Of Child Care. http://www.gsa.gov/graphics/pbs/designguidesmall.pdf
• Kaplan, C. (2014). Okul binalarının fiziksel yeterliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Hatay.
• Kılıç, Z., Ünsal, F. Ö., & Yorulmaz, A. (2020). Okul öncesi eğitime devam eden 5 yaş çocuklarının uygulanan etkinliklere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 1085-1100.
• Kiewra, C. & Veselack, E. (2016). Playing with nature: Supporting preschoolers‟ creativity in natural outdoor classrooms. The International Journal of Early Childhood Environmental Education. 4(1), 70-86.
• Kubanç, Y. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarının fiziki durumunun incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 675-689.
• Kurşunlu, E. (2018). Türkiye’deki okul öncesi eğitim kurumlarının fiziksel özelliklerinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Khan, P, H., & Weiss, T. (2017). The importance of children interacting with big nature. Children, Youth and Environments , 27(2), 7-24.
• Kwan, C., Sylva, K., & Reeves, B. (1998). Day care quality and child development in Singapore. Early Child Development and Care, 144, 69–77. https://doi.org/10.1080/0300443981440108
• Maitland, C., Stratton, G., Foster, S., Braham, R., & Rosenberg, M. (2013). A place for play? The influence of the home physical environment on children’s physical activity and sedentary behaviour. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10(1), 1-21. https://doi.org/10.1186/1479-5868-10-99
• Orçan Kaçan, M., Halmatov, M., & Kartaltepe, O. (2017). Okul öncesi eğitim kurumları bahçelerinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 60-70.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Akademi.
• Spencer, C. J., Spencer, C., & Blades, M. (Eds.). (2006). Children and their environments: Learning, using and designing spaces. Cambridge University Press.
• Yılmaz, S., & Olgan, R. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının doğaya yakınlık (biyofili) seviyelerinin araştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1106-1129.