Farklı Depresyon Ölçeklerinden Alınan Puanların Karşılaştırılması: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Test Eşitleme Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 208 - 224, 13.05.2023

Akif Avcu , Şaziye Senem Başgül

https://doi.org/10.17679/inuefd.915613

Öz

Bu çalışma üniversite öğrencileri ile gerçekleştirilen çalışmalarda yaygın olarak kullanılan üç farklı depresyon ölçeğini eşitleyerek bir puan dönüşüm tablosu oluşturmayı amaçlamaktadır. Veriler üniversitede öğrenim gören 1038 lisans öğrencisinden toplanmıştır. Öğrencilerin depresyon düzeyini ölçme için Beck Depresyon Envanteri, Epedimiyolojik Araştırmalar Merkezi-Depresyon Ölçeği ve Depresyon-Kaygı-Stres Ölçeği kullanılmıştır. Eşitleme işlemi gerçekleştirilmeden önce bu işlem için önerilen ön koşullar incelenmiştir. Sonrasında, eşitlemenin madde tepki kuramı modelleri ile analiz uygulanabilirliğini değerlendirmek için tek boyutluluk ve yerel bağımsızlık varsayımları incelendi. Son olarak tek grup deseni ile toplanan veriler eşit yüzdelikli eşitleme yöntemi ile ortak bir metriğe aktarılmıştır. Gerçekleştirilen bu analizler için R istatistik programı kullanıldı. Elde edilen bulgular eşitleme varsayımlarının karşılandığını göstermektedir. Diğer taraftan, verilerin Madde Tepki Kuramı modelleri kullanılarak eşitlenmesi için uygun olmadığı belirlenmiştir. Bu doğrultuda eşit yüzdelikli eşitleme yöntemi için gerçekleştirilen analizlere dayalı olarak puan dönüşüm tablosu oluşturulmuştur. Sonuç olarak, Beck Depresyon Envanteri için hafif düzey depresyon belirti düzeyi için belirlenen kesme puanının ile Depresyon Kaygı Kaygı ölçeğinin depresyon alt boyutu için belirlenen kesme puanının örtüştüğü; Epidemiyolojik Araştırmalar Merkezi Depresyon Ölçeği için belirlenen kesme puanının ise Beck Depresyon Envanterinde şiddet olarak “hafif” düzeye karşılık geldiği görülmüştür. Yani, depresyon ölçüm araçları için belirlenen kesme puanları örtüşmemektedir. Ayrıca, depresyon ölçeklerinin ölçtükleri depresyon şiddet yelpazesinin örtüşmediği söylenebilir. Nihai olarak, oluşturulan dönüşüm tablolarının kullanılması ile birlikte, araştırmacı ve profesyonellerin elde ettikleri puanları farklı depresyon ölçeklerin kullanıldığı araştırmalarda elde edilen puanlar ile de karşılaştırmalarının gerekliliği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

test eşitleme, depresyon, öğrenciler

Kaynakça

• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T. ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mi yoksa gereksinimi? İstanbul: Aydin Üniversitesi.
• Akın, A., & Çetin, B. (2007). Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 241-268.
• Albano, A. D. (2016). equate: An R package for observed-score linking and equating. Journal of Statistical Software, 74(8), 1-36.
• Albrecht, A. T., & Herrick, C. (2010). 100 questions & answers about depression. Jones & Bartlett Learning.
• Angoff, W. (1996). Scales, norms, and equivalent scores. Educational Measurement: Theories and applications, 121.
• Baguley, T. (2009). Standardized or simple effect size: What should be reported?. British journal of psychology, 100(3), 603-617. https://doi.org/10.1348/000712608X377117.
• Bahar, A., Tutkun, H., & Sertbas, G. (2005). Huzurevinde yasayan yaslilarin anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6(4), 227.
• Beck, A. T., Ward, C. H., Mendelson, M., Mock, J., & Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring depression. Archives of general psychiatry, 4(6), 561-571. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1961.01710120031004
• Blackburn, I. M. (1987). Coping with depression. Chambers Harrap Publishers Ltd.
• Bozkurt, N. (2004). Bir grup üniversite öğrencisinin depresyon ve kaygı düzeyleri ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 29(133).
• Chalmers, R. P. (2012). mirt: A multidimensional item response theory package for the R environment. Journal of statistical Software, 48(6), 1-29.
• Compton, W. M., Conway, K. P., Stinson, F. S., & Grant, B. F. (2006). Changes in the prevalence of major depression and comorbid substance use disorders in the United States between 1991–1992 and 2001–2002. American Journal of Psychiatry, 163(12), 2141-2147.
• Davidson, G. C., & Neale, J. M. (1998). Abnormal psychology. John Wiley.
• Dorans, N. J., Moses, T. P., & Eignor, D. R. (2010). Principles and practices of test score equating. ETS Research Report Series, 2010(2), i-41. https://doi.org/10.1002/j.2333-8504.2010.tb02236.x
• Field, T., Miguel, D., & Sanders, C. (2001). Adolescent depression and risk factors. Adolescence, 36(143), 491.
• Fischer, H. F., Tritt, K., Klapp, B. F., & Fliege, H. (2011). How to compare scores from different depression scales: Equating the Patient Health Questionnaire (PHQ) and the ICD‐10‐Symptom Rating (ISR) using item response theory. International journal of methods in psychiatric research, 20(4), 203-214. https://doi.org/10.1002/mpr.350
• Gao, K., Su, M., Sweet, J., & Calabrese, J. R. (2019). Correlation between depression/anxiety symptom severity and quality of life in patients with major depressive disorder or bipolar disorder. Journal of affective disorders, 244, 9-15. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.09.063
• Günay, O., Öztürk, A., & Arslantaş, E. E. (2018). Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve Depresyon Düzeyleri. Neurological Sciences, 31, 79-88.
• Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanterinin universite ogrencileri icin gecerliligi, guvenilirligi.(A reliability and validity study of Beck Depression Inventory in a university student sample). J. Psychol., 7, 3-13.
• İskender, H., Dokumacioglu, E., Kanbay, Y., & Kılıç, N. (2018). Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam ve depresyon puan düzeyleri ile ilgili faktörlerin belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(4), 414-423.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koivumaa-Honkanen, H., Kaprio, J., Honkanen, R., Viinamäki, H., & Koskenvuo, M. (2004). Life satisfaction and depression in a 15-year follow-up of healthy adults. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 39(12), 994-999. https://doi.org/10.1007/s00127-004-0833-6
• Kolen, M. J. (1984). Effectiveness of analytic smoothing in equipercentile equating. Journal of Educational Statistics, 9(1), 25-44. https://doi.org/10.3102/10769986009001025
• Kolen, M. J., & Brennan, R. L. (2014). Test equating, scaling, and linking: Methods and practices. Springer Science & Business Media.
• Lance, C. E., Butts, M. M., & Michels, L. C. (2006). The sources of four commonly reported cutoff criteria: What did they really say?. Organizational research methods, 9(2), 202-220. https://doi.org/10.1177/1094428105284919
• Livingston, S. A. (2014). Equating test scores (without IRT). Educational testing service.
• Lord, F. M., & Novick, M. R. (2008). Statistical theories of mental test scores. IAP.
• Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour research and therapy, 33(3), 335-343. https://doi.org/10.1016/0005-7967(94)00075-U
• Otte, C., Wingenfeld, K., Kuehl, L. K., Kaczmarczyk, M., Richter, S., Quante, A., ... & Hinkelmann, K. (2015). Mineralocorticoid receptor stimulation improves cognitive function and decreases cortisol secretion in depressed patients and healthy individuals. Neuropsychopharmacology, 40(2), 386-393. https://doi.org/10.1038/npp.2014.181
• Ören, N, Gençdoğan, B . (2007). Lise öğrencilerinin depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1) , 83-92.
• Penninx, B. W., Beekman, A. T., Honig, A., Deeg, D. J., Schoevers, R. A., Van Eijk, J. T., & Van Tilburg, W. (2001). Depression and cardiac mortality: results from a community-based longitudinal study. Archives of general psychiatry, 58(3), 221-227. https://doi.org/10.1001/archpsyc.58.3.221
• R Core Team (2020). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria. URL https://www.R-project.org/
• Radloff, L. S. (1977). The CES-D Scale: A Self-Report Depression Scale for Research in the General Population. Applied Psychological Measurement, 1(3), 385–401. https://doi.org/10.1177/014662167700100306
• Reise, S. P., & Waller, N. G. (2009). Item response theory and clinical measurement. Annual review of clinical psychology, 5, 27-48. https://10.1146/annurev.clinpsy.032408.153553
• Revelle, W. (2018). psych: Procedures for psychological, psychometric, and personality research. R package version, 1(10).
• Rosseel, Y. (2012). Lavaan: An R package for structural equation modeling and more. Version 0.5–12 (BETA). Journal of statistical software, 48(2), 1-36.
• Skaggs, G., & Lissitz, R. W. (1986). IRT test equating: Relevant issues and a review of recent research. Review of Educational Research, 56(4), 495-529. https://doi.org/10.3102/00346543056004495
• Slocum-Gori, S. L., & Zumbo, B. D. (2011). Assessing the unidimensionality of psychological scales: Using multiple criteria from factor analysis. Social Indicators Research, 102(3), 443-461. https://doi.org/10.1007/s11205-010-9682-8
• Softa Kaçan, H. (2013). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 589-600.
• Stunkard, A. J., Faith, M. S., & Allison, K. C. (2003). Depression and obesity. Biological psychiatry, 54(3), 330-337. https://doi.org/10.1016/S0006-3223(03)00608-5
• Tatar, A., & Saltukoglu, G. (2010). The adaptation of the CES-depression scale into Turkish through the use of confirmatory factor analysis and item response theory and the examination of psychometric characteristics. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni-Bulletin of Clinical Psychopharmacology, 20(3), 213-227. https://doi.org/10.1080/10177833.2010.11790662
• Tezel, A., Arslan, S., Topal, M., Aydoğan, Ö., Çiğdem, K. O. Ç., & Şenlik, M. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(4), 1-10.
• Ulas, B, Tatlibadem, B, Nazik, F, Sonmez, M, Uncu, F. (2016). Üniversite öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili etmenler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (3) , 71-75.
• van der Linden, W. J. (2000). A test-theoretic approach to observed-score equating. Psychometrika, 65(4), 437-456. https://doi.org/10.1007/BF02296337
• von Davier, A. (Ed.). (2010). Statistical models for test equating, scaling, and linking. Springer Science & Business Media.
• WHO International Consortium in Psychiatric Epidemiology (2017, April14). Depression and other common mental disorders global health estimates. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/254610/WHO-MSD-MER-2017.2-eng.pdf. Adresinden alınmıştır.
• Yen, W. M. (1984). Effects of local item dependence on the fit and equating performance of the three-parameter logistic model. Applied Psychological Measurement, 8(2), 125-145. https://doi.org/10.1177/014662168400800201
• Zhao, Y., Chan, W., & Lo, B. C. Y. (2017). Comparing five depression measures in depressed Chinese patients using item response theory: an examination of item properties, measurement precision and score comparability. Health and Quality of Life Outcomes, 15(1), 1-14. https://doi.org/10.1186/s12955-017-0631-y