Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği Çocuk Formunun Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 1968 - 1989, 31.12.2023

Fatma Nur İspenoğlu , Ali Çekiç

https://doi.org/10.17679/inuefd.1171665

Öz

Bu çalışmanın amacı Frick (1991) tarafından geliştirilen orijinal adı ‘Alabama Parenting Questionnaire Child Form’ olan Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği Çocuk Formunun Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Ebeveyn davranışlarının ölçülmesi amacıyla geliştirilen AEDÖ-ÇF 5’li likert tipinde 42 madde ve beş alt boyuttan oluşmaktadır. Uyarlama çalışması ilkokul ve ortaokula devam eden öğrenciler üzerinde yapılmıştır.Bu amaçla geçerlik ve güvenirlik analizleri için iki farklı çalışma grubu kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini hesaplamak için verilerin faktör analizi için uygun olup olmadığına karar vermek için Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) katsayısı hesaplanmış, verilerin çok değişkenli normal bir dağılımda olup olmadığı ise Bartlett Küresellik (Sphericity) anlamlılık düzeyi testi ile incelenmiştir. Ayrıca Skewness (çarpıklık) ve kurtosis (basıklık) değerlerine bakılmıştır. Yapı geçerliği için doğrulayıcı faktör analizi [DFA] yapılmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizleri için test- tekrar test güvenirliği, Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı, Spearman sıra farkları korelasyon katsayısı, Kolmogorav-Smirnov değerleri ve Spearman-Brown değerleri hesaplanmıştır. Ölçeğin uyarlanan formu ile toplanan verilerin güvenirliğini belirlemek amacıyla, madde toplam korelasyonları bulunmuş ve madde özellikleri tespit edilmiştir. Maddelerin iç tutarlılıkları hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla ölçeğin tamamının cronbach alfa katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma bulguları, AEDÖ-ÇF’nin beş faktörlü orijinal yapısının Türk kültüründe kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn Davranışları, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Güvenirlik

Adaptation of the Alabama Parenting Child Form of the into Turkish: A Validity and Reliability Study

Öz

The aim of this study is to adapt the Alabama Parenting Questionnaire- Child Form developed by Frick (1991) into Turkish and to conduct validity and reliability studies. APQ-CF, which was developed to measure parental behaviors, consists of 42 items and five sub-dimensions in 5-point Likert type. The adaptation study was carried out on primary and secondary school students. In order to calculate the validity and reliability of the scale, the Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) coefficient was calculated to decide whether the data were suitable for factor analysis, and whether the data were in a multivariate normal distribution was examined with the Bartlett Sphericity level of significance test. In addition, Skewness (skewness) and kurtosis (Kurtosis) values were examined. Confirmatory factor analysis [CFA] was performed for construct validity. For the reliability analysis of the scale, test-retest reliability, Cronbach Alpha internal consistency coefficient, Spearman rank difference correlation coefficient, Kolmogorav-Smirnov values and Spearman-Brown values were calculated. In order to determine the reliability of the data collected with the adapted form of the scale, item-total correlations were found and item characteristics were determined. In order to have information about the internal consistency of the items, the Cronbach's alpha coefficient of the entire scale was calculated. Research findings showed that APQ-CF is a valid and reliable measurement tool that can be used in Turkish culture.

Anahtar Kelimeler

Parenting Behavior, Confirmatory Factor Analyses, Reliability

Kaynakça

• Badahdah, A., & Le, K. T. (2016). Parenting Young Arab Children: Psychometric Properties of an Adapted Arabic Brief Version of the Alabama Parenting Questionnaire. Child Psychiatry & Human Development, 47(3), 486-493.
• Bayram, N. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş AMOS Uygulamaları. Ezgi.
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Sage focus editions, 154, 136-136.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, O., ve Köklü N., (2012). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. (10. Bas.) Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2019) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (27. Bas.) Pegem Akademi.
• Can, A., (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Ceballos, E., & Rodrigo, M.J. (1998). Las metas y estrategias de la socialización entre padres e hijos [Goals and strategies for thesocialization between parents and children]. In M.J. Rodrigo & J. Palacios (Eds.), Familia y desarrollo humano (pp. 225-243). Madrid: Alianza.
• Collins, W. A., Maccoby, E. E., Steinberg, L., Hetherington, E. M., & Bornstein, M. H. (2000). Contemporary research on parenting: The case for nature and nurture. American psychologist, 55(2), 218.
• Dadds, M.R., Maujean, A., & Fraser, J.A. (2003). Parenting and conduct problems in children: Australian data and psychometric properties of the Alabama Parenting Questionnaire. Australian Psychologist, 38, 238-241.
• Demir Karabulut, E. & Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ), Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15- 25.
• Doğan, M. (2013). Doğrulayıcı faktör analizinde örneklem hacmi, tahmin yöntemleri ve normalliğin uyum ölçütlerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çeki̇ç, A, Türk, F, Buğa, A, Hamamcı, Z. (2018). Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği ‘nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (66), 728-743. DOI: 10.17755/esosder.355515.
• Diken, Ö., Topbaş, S. ve Diken, İ. H. (2009). Ebeveyn davranışını değerlendirme ölçeği (EDDÖ) ile çocuk davranışını değerlendirme ölçeğinin (ÇDDÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (2), 41-60.
• Donovick, M. R., & Rodríguez, M. M. D. (2008). Parenting practices among first generation Spanish-speaking Latino families: A Spanish version of the Alabama Parenting Questionnaire. Graduate Student Journal of Psychology, 10, 52-63.
• Escribano, S., Aniorte, J., & Orgilés, M. (2013). Factor structure and psychometric properties of the Spanish version of the Alabama Parenting Questionnaire (APQ) for children. Psicothema, 25(3), 324-329.
• Esposito, A., Servera, M., Garcia-Banda, G., & Del Giudice, E. (2016). Factor analysis of the Italian version of the Alabama Parenting Questionnaire in a community sample. Journal of Child and Family Studies, 25(4), 1208-1217.
• Essau, C. A., Sasagawa, S. and Frick, P. (2006). Psychometric properties of theAlabama parenting questionnaire. Journal of Child and Family Studies 15, 595-614. doi:10.1007/s10826-006-9036-y.
• Florean, I. S., Dobrean, A., Balazsi, R., Roșan, A., Păsărelu, C. R., Predescu, E., & Rad, F. (2022). Measurement invariance of Alabama parenting questionnaire across age, gender, clinical status, and informant. Assessment, 10731911211068178.
• Frick, P. J. (1991). The Alabama parenting questionnaire. Unpublished rating scale, University of Alabama.
• George D. & Mallery M., 2003. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update. 10 ed. Boston: Pearson.
• Galinsky, E. (1987). Six stages of parenthood. Addison-Wesley Pub. Co
• Klein, A.S. (1984). The Early Development of ArithmeticReasoning: Numerative Activities and Logical Operations (Number, Counting, Representation). Unpublished Phd Thesis. City University of New York. USA.
• Le Compte, G., Le Compte, A. ve Özer, S. A. (1978). Üç sosyoekonomik düzeyde, Ankaralı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: Bir ölçek uyarlaması. Psikoloji Dergisi, 1 (1).
• Liang, J., Shou, Y., Wang, M.-C., Deng, J., & Luo, J. (2021). Alabama Parenting Questionnaire-9: A reliability generalization meta-analy.sis. Psychological Assessment, 33(10), 940–951. https://doi.org/10.1037/pas0001031.
• Meydan, C.H. Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay.
• Molinuevo, B.,Pardo, Y., ve Torrubia, R. (2011). Psychometric analysis of the Catalan version of the Alabama Parenting Questionnaire (APQ) in a community sample. The Spanish Journal of Psychology, 14, 944-955. doi:10.5209/rev_SJOP.2011.v14.n2.40.
• Önder, A. ve Gülay, H. (2009). Reliability and validity of parenting styles and dimensions questionnaire. Procedia Social and Behavioral Sciences. 1 (1), 508-514
• Polat, A.S. (1988). Parantel Acceptance Rejection. Unpuplished master’s thesis. Boğaziçi Universty.
• Robert, C. J. (2009). Parenting practices and child behavior in Mexico: A validation study of the Alabama parenting questionnaire. University of Minnesota.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Şimşek, Ö. F. (2007) Yapısal eşitlik modellemesine giriş; Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ekinoks.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel.
• Tekin, E. (2000). Karşılaştırmalı Tek-Denekli Araştırma Modelleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2 (04), DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000049
• Tezbaşaran, A. (1996). Likert Tipi Ölçek Gelistirme Kılavuzu. Ankara, Türk Psikologlar Dernegi.
• Torun, A. (1989). A Preliminary Form of A Scale On Mother Attitudes Toward Highly Competitive School Entrance Exams For Fifth Grade Studens, İstanbul Üniversity, (Master of Arts in Educational Sciences), İstanbul.
• Ural, O., Güven, G., Azkeskin, K. E. ve Kılıç, M. (2012). Çocuklarımızı nasıl yetiştiriyoruz? 12 ilden aileler ve 5-6 yaşındaki çocukları, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi “Okul Öncesi Eğitimde Farklı Yaklaşımlar ve Kültürlerarası Bakış” (ss.15-23), 12-15 Eylül. Adana.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay.
• Zlomke, K. R., Lamport, D., Bauman, S., Garland, B., ve Talbot, B. (2014). Parenting adolescents: Examining the factor structure of the Alabama parenting questionnaire for adolescents. Journal of Child and Family Studies, 23, 1484-1490. doi:10.1007/s10826-013-9803-5.