Sosyal Bilgiler Dersinde Müze ile Eğitimin Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi: Samsun İli Örneği

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 81 - 104, 01.02.2012

Şule Egüz Alper Kesten

Öz

Yaşam boyu eğitim sürecinde çok yönlü öğrenme ortamları olarak kullanılan müzeler, eğitim alanında da etkin kullanım mekânları ve ideal öğrenme ortamları olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Araştırmanın amacı;müze ile eğitimin mevcut durumunu Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ve bu dersi alan öğrencilerin görüşleri doğrultusunda belirlemek ve müzelerin eğitim amaçlı kullanılmasının Sosyal Bilgiler öğretimine katkısının neolabileceğini ortaya koymaktır. Bu araştırmada nitel veri toplama yöntemlerinden görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma yapılan okulların seçiminde ise maksimum durum örneklemesi yönteminebaşvurulmuştur. Bu çalışmanın sonunda sosyo-ekonomik bakımdan üst düzey olarak belirlenen 3 okulun 2’sinde müze ziyaretlerinin, özellikle de sanal müze ziyaretlerinin Sosyal Bilgiler dersi içerisinde daha etkinkullanıldığı ve periyodik olarak müze ziyaretleri yapıldığı belirlenmiştir. Alt düzey olarak belirlenen 3 okulda ise öğretmenlerin müzeleri Sosyal Bilgiler dersinde etkin olarak kullanmadıkları saptanmıştır. Ayrıca bu çalışmanın sonuçları bürokratik işlemlerin uzunluğunun öğretmenlerin müze ziyaretleri konusunda isteklerinin azalmasına neden olduğunu göstermiştir. Bu araştırmada görüş bildiren öğretmenlerin Sosyal Bilgiler programında yer alan müze ile eğitim konusunda tam anlamıyla bilgi sahibi olmamalarına bağlı olarak öğretmenlerin programda yer alan müze ile eğitim etkinliklerini uygulamaları konusunda teşvik edilmeleri ve desteklenmeleri ihtiyacı bu çalışma ile açıkça ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Müze, müze ile eğitim, ilköğretim, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Adler, A. (2000). Çocuk eğitimi. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Akmehmet, Tezcan, K. (2001). Müzelerin okul eğitimine katkıları. Yüksek öğretimde rehberliği tanıtma ve rehber yetiştirme vakfı (YÖRET) postası. http://www.yoret.org.tr/download/posta/48.doc. 18. 05. 2011’de alındı.
• Akmehmet, Tezcan, K. (2008). Müzelerin tarih öğretiminde nesne merkezli eğitim etkinlikleriyle kullanılması ve ilköğretim sosyal bilgiler öğretimi. Millî Eğitim Dergisi, 180, 50-67.
• Akmehmet, Tezcan, K. ve Ödekan A. (2006). Müze Eğitiminin Tarihsel Gelişimi. İTÜ Dergisi / B Sosyal Bilimler, 3(1), ss.47-58.
• Altın, B. N. ve Demirtaş, S. (2009). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı eğitim etkinlikleri (müze ve arazi çalışmaları). M. Safran (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Anderson, C. ve Moore, A. (1994). Making history happen outside the classroom. H. Bourdillon (Ed.). Teaching history. London and New York: Routledge.
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi: Tarih öğretmenlerinin ‘müze eğitimine’ ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Atagök, T. (1999). Yeniden müzeciliği düşünmek. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
• Atasoy, Yavuzoğlu, N. (1998). Müze eğitiminde yazılı gereçlerin rolü. IV. Müzecilik Semineri Bildiriler. İstanbul: Askeri Müze ve Kültür Sitesi.
• Boyer, L. C. (1996). Using museum resources in the K-12 social studies curriculum. ERIC Educational Reports. http://www. Eric.ed.gov/PDFS/ED412174.pdf. 13.03.2011’de alındı.
• Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve uygulamaları. V. Özsoy (Ed.). Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları.
• Çilenti, K. (1988). Eğitim teknolojisi ve öğretim. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Çulha, B. (2006). Tarihsel mekânlarda keşfederek öğrenme yoluyla sosyal bilgiler öğretimine yönelik öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Denizli, H., Alpagut, A., Demirdelen, H., Metin, M., Demirtaş, N. ve Akyol, A. A. (2006). Anadolu medeniyetleri müzesi 2005 yıllığı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Deveci, H. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kültürden yararlanma: Öğretmen adaylarının kültür portfolyolarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 1-19.
• Frykman, G. S. (2009). Stories to tell? Narrative Tools in Museum Education Texts. Educational Research, 51 (3), ss.299-319.
• Grenier, R. S. (2010). ‘Now this is what I call learning ’ a case study of museum- initiated professional development for teachers. Adult education quarterly. USA: Sage Publication.
• Güleç, S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (1), 63-78.
• Güngördü, E. (2002). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Harrison, M. (1963). Eğitim ve müzeler. Müzelerin teşkilatlanması pratik öğütler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Hein, E., G. (1998). Learning in the museum. USA: Routledge Publications.
• Hooper-Greenhill, E. (1999). Müze Ve Galeri Eğitimi. (M. Örge Evren, E. G. Kapçı, Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• İlhan, Çakır, A. ve Okvuran, A. (2000). Bir eğitim ortamı olarak müzeler. N. Aslan (Ed.). Dramaya merhaba. Ankara: Oluşum Yayınları.
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi arayışı, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (2), 537-544.
• Keleş, V. (2003). Modern müzecilik ve Türk müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 1-17.
• Kindo, L. (2004). Museum and intangible heritate. The Orissa Historical Research Journal, 47(1). http://orissa.gov.in/e-magazine/Journal/jounalvol1/Journal.htm. 10.03.2011’de alındı.
• Köse, N. (2004). Sanal ve gösterimci müzecilik. Somut olmayan kültürel mirasın müzelenmesi sempozyum bildirileri. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Lêvy, F. (2001). Maddi olmayan bir müzeye doğru. B. Madran (Ed.). Kent, toplum, müze, deneyimler-katkılar. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Mercin, L. (2003). Müzelerin sanat (resim) eğitimi amaçlı kullanılmasına ilişkin yönetici ve öğretmenlerin algılarının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3. http://www.esosder.org/index.php?sayfa=ozet&no=62. 20. 04. 2011’de alındı.
• MEB. (2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (6.-7. sınıflar) öğretim programı. Ankara: T.C Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Devlet Kitaplar Müdürlüğü Basımevi.
• Proctor, V. D. (1973). Museums-teachers, students, children. Museums, imagination and education. Paris: UNESCO.
• Rose, H. R. (1958). Müzeler ve öğretmen. Ankara: Maarif Basımevi.
• Savaş, A. (2008). Müze mekânı ve görsellik. Kent-müze-tarih söyleşileri. Antalya: Antalya Kent Müzesi Projesi Yayınları.
• Seidel, S. ve Hudson, K. (1999). Müze eğitimi ve kültürel kimlik. (B. Ata, Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları.
• Schweibenz, W. (2004). The development of virtual museums. ICOM News, 3. https://ssl.museum.or.jp/icom-J/pdf/E_news2004/p3_2004-3.pdf. 20.04.2011’de alındı.
• Shabbar, N. (2001). Çocuklar İçin Müze Eğitimi. B. Madran (Ed.). Kent, Toplum, Müze, Deneyimler-Katkılar. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Shull, D. C ve Hunter, K. (1992). Teaching with historic places. Social Education, 56 (5).
• Singh, P. K. (2004). Museum and Education, The Orissa Historical Research Journal, 47 (1), ss.69-82.http://orissa.gov.in/e-magazine/Journal/jounalvol1/Journal.htm 10.03.2011’ de alındı.
• Şahan, M. (2005). Müze ve eğitim. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 487-501.
• Türkoğlu, S. (2005). Türkiye’de müzeler.
• http://www.kultur.gov.tr/TR/belge/1
• /turkiyede-muzeler.html. 17.05.2011’de alındı.
• Yazıcı, H. ve Koca, M. K. (2008). Sosyal bilgiler öğretimi programı. B. Tay ve A. Öcal (Ed.). Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.