Supervision Duty of School Principals

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 1, 19 - 35, 01.02.2009

Kürsad Yılmaz

Öz

Supervision by school administrators is becoming more and more important The change in the roles of school administrators has a great effect on that increase At present school administrators are considered more than as technical directors but as instructional leaders This increased the importance of school administrators? expected supervision acts In this respect the aim of this study is to make a conceptual analysis about school administrators? supervision duties For this reason a literature review related with supervision and contemporary supervision approaches was done and the official documents concerning supervision were examined As a result it can be said that school administrators? supervision duties have become very important And these duties must certainly be carried out by school administrators

Anahtar Kelimeler

Supervision, school administrators, Turkish educational system

Okul Müdürlerinin Denetim Görevi

Öz

Denetim, örgütsel etkililik için vazgeçilmez bir süreçtir. Bütün örgütlerde olduğu gibi eğitim örgütlerinde de
denetim çok önemli bir süreçtir. Son yıllarda okul müdürlerinin yapacakları denetim etkinliklerine artan bir
şekilde önem verilmektedir. Bu önemin artmasında okul müdürlerinin rollerindeki değişmelerin büyük etkisi
vardır. Artık okul müdürleri, teknik birer yönetici olmanın ötesinde birer öğretim lideri olarak
algılanmaktadır. Bu algı okul müdürlerinden beklenen denetim etkinliklerinin önemini de artırmıştır. Bu
anlamda bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin denetim görevleri ile ilgili kavramsal bir çözümleme
yapmaktır. Bu amaçla denetim ve çağcıl denetim yaklaşımları ile ilgili alanyazın ve denetim ile ilgili yasal
metinler incelenmiştir. Çalışmada okul müdürlerinin denetim görevi ve önemi ve denetim görevi ile ilgili
diğer konular tartışılmış; okul müdürlerinin denetim görevi Türkiye’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesi ve
ilgili yasal durum etrafında açıklanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, okul müdürlerinin denetim görevlerinin
çok önemli bir hale geldiği ve okul müdürlerince mutlaka yerine getirilmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Denetim, okul müdürleri, Türk eğitim sistemi

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1998). Toplumsal kurumsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Açıkgöz, S. (2001). Türk ulusal eğitiminde teftiş sisteminin yapısı, işleyişi, sorunları ve öneriler. 2000 Yılında Türk Milli Eğitim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu. Ankara: Tekışık Vakfı Yayınları.
• Aday Memurların Yetiştirilmelerine Dair Genel Yönetmelik (1983). Resmi Gazete. Kanun No: 18090, Tarih: 27.06.1983.
• Akçay, C. & Başar, M. A. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetsel görevlere ayırdıkları zaman ve bunları önemli görme dereceleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10 (38), 170–197.
• Aksu, A., Gemici, Y. & İşler, H. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretimsel liderliklerine ilişkin görüşleri. Milli Eğitim, 35 (172), 55–70.
• Aydın, İ. (2005). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Balcı, A. (2005a). Eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç Yayıncılık.
• Başar, H. (1981). Okul Yöneticisinin Denetim Görevi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Başar, H. (1988). Öğretmenlerin değerlendirilmesi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranışın yönetimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Bozkurt, E. (1995). İlköğretim Okullarında Ders Denetimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bursalıoğlu, Z. (1980). Eğitim yöneticisinin davranış etkenleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Bursalıoğlu, Z. (2000). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çağan, V. (1998). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Okul Müdürlerinin Denetim ve Liderlik Becerilerine İlişkin Algı ve Beklentileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, V. (2002). Eğitim yöneticisi yetiştirme politikasına yön veren temel eğilimler. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu. ss. 3–12. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
• Dağlı, A. (2000). İlköğretim öğretmenlerinin algılarına göre ilköğretim müdürlerinin etkili müdürlük davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23, 431– 442.
• Dönmez, B. (2002). Müfettiş, okul müdürü ve öğretmen algılarına göre ilköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8 (29), 27–45.
• Dumrul, N. S. (1986). İlkokul Müdürlerinin Denetim Yetki ve Yeterlikleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekleme, Y. (2001). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Denetim İle İlgili Görevlerini Yerine Getirme Düzeyleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Glickman, C. D., Gordon, S. P. & Ross-Gordon, J. M. (2005). The basic guide to supervision and teaching leadership. Boston: Allyn-Bacon.
• Güçlü, N. (1998). Okul müdürlerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. VII. ulusal eğitim bilimleri kongresi, 9–11 Eylül, 1998.
• Has, E. (1998). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Mesleki Uygulamalarını Geliştirmelerinde Teftişin Rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hoy, W. K. & Forsyth, P. B. (1986). Effective supervision theory into practice. New York: Random House.
• http://personel.meb.gov.tr/upload/ilkogretim_mufettis_nakil_2006.pdf. İlköğretim müfettişlerinin 2006 yılı nakil işlemleri. 01.11.2007’de alındı.
• I. Eğitim Yönetimi Profesörleri Toplantısı (2007). I. Eğitim Yönetimi Profesörleri Toplantısı Sonuç Bildirgesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Bolu. 30 Kasım–1 Aralık 2007. http://www.eyedder.org/toplanti/toplanti.html. İndirme Tarihi: 15.12.2007.
• Işık, H. (2002). Okul müdürlüğü formasyon programları ve okul müdürlerinin yetiştirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu. ss. 25–36. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
• İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun (1983). Resmi Gazete. Kanun No: 1702, Tarih: 27.06.1983, Sayı: 18090.
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu (1961). Resmi Gazete. Kanun No: 222, Tarih: 05.01.1961, Sayı: 10705.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim yönetimi. Ankara: Bilim Kitap Kırtasiye A.Ş.
• Kayıkçı, K. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı denetmenlerinin denetim alt sisteminin yapısal sorunlarına ilişkin algıları ve iş doyum düzeyleri. Ankara: TEMSEN Yayınları.
• Kaykanacı, M. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetim işlerine verdikleri önem ve harcadıkları zaman. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11 (1), 137–158.
• Kimbrough, R.B. & Burkett, C.W. 1990. The principalship: Concepts and practices. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Knootz, H. & Weihrich, W. (1980). Management. New York: McGraw Hill.
• Kowalski, T. J. (2003). Contemporary school administration. New York: Pearson Education, Inc.
• Laçin, İ. (2001). Tanıdığım müfettişler ve iz bırakan olaylar. Ankara: Tekışık Yayıncılık.
• MEB (1999a). MEB teftiş kurulu tüzüğü ve yönetmeliği. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (1999b). İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. Resmî Gazete, 2378; 13 Ağustos 1999.
• MEB (2000). Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Okulları Müdürlüğü Görev Tanımı. Tebliğler Dergisi. Sayı: 2508, Tarih: Ocak 2000.
• MEB (2003). İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 27.08.2003. Sayısı: 25212.
• MEB (2006). 2004–2005 Milli Eğitim Sayısal Veriler. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2007). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2006–2007. Ankara: MEB http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2006_2007.pdf. İndirme Tarihi: 01.11.2007.
• Oliva, P. F. & Pawlas, G. E. (2001). Supervision for today’s schools (5th ed.). NY: Longman.
• Özbaş, M. (2002). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Sınıf İçi Etkinliklerin Denetiminde Yapmaları Gereken ve Yapmakta Oldukları İşler Konusunda Müdür ve Öğretmen Görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, A. (1985). Lise Müdürlerinin Öğretmenleri Değerlendirmesi ve Geliştirmesi (Ankara Merkez Liselerinde Yapılan Bir Araştırma). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, İ. (2003). Öğretmenlerin iş başında yetiştirilmesinde okul yöneticisinin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9 (35), 448–465.
• Özmen, F. & Batmaz, C. (2006). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmen denetimindeki etkililikleri–hizmet yılı ve görev türü değişkenine göre öğretmen görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 102–120.
• Özmen, F. (2000). Klinik denetim öngörüleri çerçevesinde denetçi görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/1.
• Pajak, E. (1993). Approaches to clinical supervision: Alternatives for improving teaching. California: Corwin Press.
• Peterson, K. D. (1995). Teacher evaluation. Thousand Oaks, CA: Corwin Press, Inc.
• Sağlamer, E. (1985). Eğitimde teftiş ve teknikleri. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Sergiovanni, T. J. & Starratt, R. J. (1993). Supervision: a redefinition. USA: McGraw- Hill, Inc.
• Sullivan, S. & Glanz, J. (2000). Alternatives approaches to supervision: case from the field. Journal of Curriculum and Supervision, 15 (3), 212–235.
• Sullivan, S. & Glanz, J. (2005). Supervision. That improves teaching. California: Corwin Press.
• Şimşek, H. (2002). Türkiye’de eğitim yöneticisi yetiştirilemez. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu. ss. 307–312. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
• Şimşek, H. (2004). Eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi: karşılaştırmalı örnekler ve Türkiye için öneriler. http://www.hasansimsek.net/files. 12.02.2006’da alındı.
• Şişman, M. & Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. Yüksel Özden (Edt). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. ss. 99–145. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Taş, A. (2003). İlköğretim okul yöneticilerinin öğretim liderliği rollerini gerçekleştirme durumları. Eğitim Araştırmaları, 11, 166–176.
• Taymaz, A. H. (2000). Okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• TEMSEN (2004a). Milli Eğitim Bakanlığı’nda Yeni Bir Teftiş Anlayışı Yapı Ve İşleyişi. Ankara: TEMSEN Yayınları.
• TEMSEN (2004b). Milli Eğitim Bakanlığı’nda Yeniden Yapılanma – Eğitim Denetiminde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: TEMSEN Yayınları.
• TEMSEN (2004c). Eğitim Denetiminde Yeniden Yapılanma. Ankara: TEMSEN
• Terzi, A. R. (1996). İlköğretim Müfettişlerinin Teftiş Sorunları (Ankara İli Örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turan, S. & Şişman, M. (2000). Okul yöneticileri için standartlar: eğitim yöneticilerinin bilgi temelleri üzerine düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (4), 68–87. Virginia Department of Education (2004). Guide to career prospects. http://www3.ccps.virginia.edu/careerprospects. 12.05.2005’de alındı.
• Waite, D. (1995). Rethinking instructional supervision: Notes on its language and culture. London: Falmer Press.
• Wiles, J. & Bondi, J. (1996). Supervision: A guide to observation. Englewood Cliffs, NJ: Merrill, Prentice Hall.
• Zepeda, S. J. (2006a). High stakes supervision: We must do more. International Journal of Leadership in Education, 9 (1), 61–73.
• Zepeda, S. J. (2006b). Supervision. In F. W. English (Ed.). Encyclopedia of educational leadership and administration. ss. 978–980. California: SAGE.