EX OFFICIO CANCELLATION OF TAX REGISTRATION AND PROBLEMS ARISING FROM NOTIFICATION IN TAX LAW

Yıl 2023, , 87 - 102, 30.06.2023

Altan Rençber , Selin Ovalıoğlu

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1200542

Cited By: 1

Öz

In the study, three different cases where taxpayer registration can be canceled by the tax administration, regulated in Articles 160 and 160/A of the Tax Procedure Law, have been critically examined within the framework of the basic concepts and principles of tax law and criminal law. In the first three parts of the study, the conditions of ex officio cancellation transactions, and in the fourth part, the legal qualities of these transactions are tried to be determined. In this respect, the issues that need to be considered in terms of protecting fundamental rights and freedoms in the process of ex officio cancellation of the taxpayer registration in cases where there is a suspicion or identification that the crime of issuing forged documents has been committed are stated. In the fifth chapter, the problems experienced in connection with the notification in cases of ex officio cancellation are discussed. In this context, in practice, in cases where the taxpayer registration is canceled as a result of the tax inspection, the negative situations caused by the notification of this issue to the taxpayer together with the notification and the request for the books and documents by electronic notification to the persons whose taxpayer registration is canceled are explained. As a result, in cases where the tax registration is canceled ex officio, the problems arising from the legislation or practice have been evaluated and solutions have been presented.

Anahtar Kelimeler

Ex Officio Cancellation of Tax Registration, Freedom of Enterprise, Crime of Forging Documents, Crime of Concealment, Presumption of Innocence

VERGİ HUKUKUNDA MÜKELLEFİYET KAYDININ RE’SEN TERKİNİ VE TEBLİGATA İLİŞKİN ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR

Öz

Çalışmada Vergi Usul Kanunu’nun 160 ve 160/A maddelerinde düzenlenen mükellefiyet kaydının vergi idaresi tarafından terkin edebileceği üç farklı hal vergi hukuku ve ceza hukukunun temel kavram ve ilkeleri çerçevesinde eleştirel bir bakış açısıyla incelenmiştir. Çalışmanın ilk üç bölümünde re’sen terkin işlemlerinin şartları, dördüncü bölümde ise bu işlemlerin hukuki nitelikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda özellikle sahte belge düzenlenmesi suçunun işlendiğine dair tespitlerin ya da şüphenin olduğu durumlarda mükellefiyet kaydının re’sen terkini kararı alınması sürecinde temel hak ve özgürlüklerin korunması bakımından dikkat edilmesi gereken hususlar belirtilmiştir. Beşinci bölümde ise re’sen terkin yapılan durumlarda tebligatla bağlantılı yaşanılan sorunlar ele alınmıştır. Bu kapsamda uygulamada vergi incelemesi sonucunda mükellefiyet kaydının terkin edildiği hallerde bu hususun mükellefe ihbarname ile tebliğ edilmesinin ve mükellefiyet kaydı terkin edilen kişilere elektronik tebligat yapılarak defter ve belgelerin istenmesinin mükellef nezdinde yarattığı olumsuz durumlar açıklanmıştır. Sonuç olarak, mükellefiyet kaydının re’sen terkin edildiği durumlarda mevzuat ya da uygulamadan kaynaklı sorunlara dair değerlendirme yapılmış ve çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mükellefiyet Kaydının Re’sen Terkini, Teşebbüs Özgürlüğü, Sahte Belge Düzenleme Suçu, Gizleme Suçu, Masumiyet Karinesi

Kaynakça

• ARSLAN, Ömer Faruk/AKÇAY, Önal: “Vergi Usul Kanunu’nun 160/A Maddesinin Uygulamasına İlişkin Tebliğ Taslağı Üzerine Görüş Ve Öneriler”, Vergi Raporu, 249, 2020, s.11-22.
• CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Bası, Beta, İstanbul 2019.
• FEVZİOĞLU, Metin: “İşyeri Kapatma Cezası ve Anayasa Karşısındaki Konumu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 5(1), 1993, s.5-22.
• GERÇEK, Adnan: Türk Mali Hukukunda Teminat Kurumu, Seçkin, İstanbul 2013.
• KANETİ, Selim/EKMEKCİ, Esra/GÜNEŞ, Gülsen/KAŞIKCI, Mahmut: Vergi Hukuku, 2.bası, Filiz, İstanbul 2022
• KAŞIKCI, Mahmut: Vergi Yargılaması Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Filiz, İstanbul 2017.
• KAŞIKCI, Mahmut: Vergi Hukukunda Arama Koruma Önlemi (Vergisel Arama), Ethemler, İstanbul 2007.
• KAŞIKCI, Mahmut: Türk Hukukunda Vergi Kaçakçılığı Suçları, Ethemler, İstanbul 2007.
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin, Ankara 2021.
• ORTAÇ,Fevzi Rifat/ORTAÇ, Cenk Selçuk: “Mükellef Kaydı Terkin Edilebilir Mi?”, Malî Hukuk Dergisi, 16(187), 2020, s.1849-1864.
• ÖNCEL, Mualla/ÇAĞAN, Ahmet/KUMRULU, Ahmet/GÖKER, Cenker: Vergi Hukuku, 28.B, Turhan, İstanbul 2021.
• ÖZAY, İl Han: İdari Yaptırımlar, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1985.
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, Seçkin, Ankara 2021.
• ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17.Baskı, Seçkin, Ankara 2021.
• ÖZTÜRK, Bahri/TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan ve diğerleri: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 15.Bası, Seçkin, Ankara 2021.
• ÖZVEREN, Görkem Ali/HAYRULLAHOĞLU, Betül: “Mükellefiyet Kaydının Re’sen Terkinini Düzenleyen Vergi Usul Kanunu’nun 160/A Maddesinin Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası, 483(Kasım), 2021, s.44-53.
• RENÇBER, Altan: Kabahat Genel Teorisi Açısından Vergi Kabahatleri, Oniki Levha, İstanbul 2017
• RENÇBER, Altan: “Dijital Hizmet Vergisinde Güvenlik Önlemi: İfade Özgürlüğünün Sınırlandırılması Meselesi”, Legal Mali Hukuk Dergisi, 16(183), 2020, s.573-598.
• SEMİZ, İmran: “Vergi Usul Kanunu’nun 153/A Maddesinde Yer Alan “Teminat Uygulaması”nın Hukuki Nitelendirmesi, Anayasaya Uygunluğu Sorunu ve Kuruma İlişkin Çeşitli Sorunsallar”, IV. Vergi Hukuku Konferansı (Genç Hukukçular/Yeni Yaklaşımlar), Oniki Levha, İstanbul 2016, s.55-78.
• AKMAN, İnci Solak: Türk Vergi Sisteminde Vergi Güvenlik Önlemleri, Ankara Üniversitesi, SBE, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2004.
• TEZCAN, Durmuş: “İdari Muhakeme Hukuku ile Ceza Muhakemesi Hukuku Arasındaki Farklılığın Anlamı ve Önemi”, İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Seçkin, Ankara 2009, s.161-172.
• ULUSOY, Ali: “Erkler Ayrılığı ve Yürütme-Yargı İlişkileri Bağlamında Kabahatler Kanunu’nun Değerlendirilmesi”, Danıştay ve İdari Yargı Günü, 140. Yıl Sempozyumu, 12 Mayıs 2008, Danıştay Matbaası, Ankara 2009, s.21-36.
• ULUSOY, Ali: İdari Yaptırımlar, Oniki Levha, İstanbul 2013.
• YALTI, Billur: “Kod Listelerinden KDV İadesi Risk Analiz Sistemine Geçiş: KDV İndirim Hakkının Sınırlandırılmasına İlişkin Değerlendirmeler”, Vergi Sorunları Dergisi, 258(10), 2010, s.24-32.
• YÜCE, Mehmet/ÇELİK, Muhammed: Karşılaştırmalı Vergi Tebligat Hukuku, Ekin, Bursa 2017.