CURRENT DEVELOPMENTS WITHIN THE TURKISH ELECTRICITY MARKET AND THE CEZ DECISION OF THE EUROPEAN COMMISSION

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 77 - 104, 30.06.2018

Burçak Tatlı

https://doi.org/10.21492/inuhfd.383109

Cited By: 1

Öz

The main goal
within the Turkish electricity market which is newly liberalised and regulated
is to create an open, transparent and sustainable electricity market. The
unique market structure of the electricity markets seems to be the one of the
obstacles in reaching this aim. As a result of this market structure,
transmission and distribution activities, which are natural monopolies, are
carried out by vertically integrated energy companies who also operate in
electricity generation and supply markets. This vertical integration could
prevent the development of competition within the electricity generation and
supply markets. The Electricity Market Code No.6446 and the secondary legislation
adopt vertical separation through the legal separation model. However, CEZ
decision of the European Union Competition Commission shows that legal
separation may be insufficient in terms of realizing the goal of
liberalization. In the light of the CEZ decision, this article points out
that  the legal separation model in the
Turkish electricity market needs to be reconsidered. 

Anahtar Kelimeler

Electricity market, Sector-specific regulation of electricity markets, Vertical Separation models, the electricity acquis of the European Union, CEZ decision

TÜRKİYE ELEKTRİK PAZARINDA GÜNCEL GELİŞMELER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOMİSYONUNUN CEZ KARARI

Öz

Serbestleşme ve
özelleşme süreçleriyle hızlı bir şekilde yeniden şekillenen Türkiye elektrik
sektöründe nihai hedef rekabete açık, şeffaf ve sürdürülebilir bir elektrik
pazarı yaratmaktır. Bu amaca ulaşmanın önünde bulunan en büyük engel elektrik
piyasasının kendine has pazar yapısıdır. Bu yapıya göre, doğal tekel
niteliğindeki iletim ve dağıtım faaliyetleri ile rekabete açık elektrik üretimi
ve tedariki gibi piyasa faaliyetleri dikey bütünleşik yapıdaki şirketler
tarafından yürütülür. Bu durum piyasa faaliyetlerinin yürütüldüğü üretim ve
tedarik pazarlarında istenilen rekabet seviyesinin oluşmama nedenlerinden biri
olarak sayılabilir. 6446 s. Elektrik Piyasası Kanunu ve ikincil mevzuat hukuki
ayrıştırma modelini benimseyerek elektrik piyasasında faaliyet gösteren
şirketlerin dikey bütünleşik yapısını değiştirmeyi hedeflemektedir. Fakat
Avrupa Birliği Rekabet Komisyonu’nun verdiği CEZ kararı hukuki ayrıştırmanın
serbestleşmeden elde edilmek istenen amacın gerçekleşmesi açısından yetersiz
kalabileceğini göstermektedir. Bu makale CEZ kararı ışığında Türkiye elektrik
pazarında ayrıştırma modelinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine işaret
etmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği Enerji Müktesebatı, Elektrik piyasası, elektrik piyasasının regülasyonu, dikey ayrıştırma modelleri, CEZ kararı

Kaynakça

• ALLISON, Gary: “Evoluation of US Electricity Energy Regulation: From Natual Monopoly Regulation to Regulated Competition” The Journal of American Bar, 2006
• AKCOLLU, Yeşim: Elektrik Sektöründe Rekabet ve Regülasyon, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No.131, Ankara, 2003
• AKIN, İrfan: “Enerji Direktiflerinde Ayrışma”, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, C.8 S.1/2028
• ARDIYOK, Şahin: Doğal Tekeller ve Düzenleyici Kurumlar, Türkiye İçin Düzenleyici Kurum Modeli, Rekabet Kurumu, Yayın No:0077, Lisansüstü Tez Serisi No:9, Ankara, 2002
• ASLAN, Yılmaz: Rekabet Hukuku Ders Kitabı, 5. Bası, Ekin Kitabevi, İstanbul 2015
• ASLAN, Yılmaz / KATIRCIOĞLU, Erol / ALTINAY, Galip / ARDIYOK, Şahin / ILICAK, Ali / GÜLTEKİN, Banu / ÖNAL, Emre / AKÇAOĞLU, Can: Enerji Hukuku: Elektrik Piyasasında Rekabet ve Regülasyon Cilt 1, 1. Bası, Ekin Yayınevi, Ankara 2007
• ATİYAS, İzak / DUTZ Mark: Competition and Regulatory Reform in the Turkish Electricity Sector The Conference on EU Accession: Turkey, 2003
• ATİYAS, İzak: Elektrik Sektöründe Serbestleşme ve Düzenleyici Reform, 1. Bası, TESEV Yayınları, 2006
• BAŞ, Fulya Canan / ÜLGEN, Nedim Seçkin: Türkiye Elektrik Piyasası İçin Özelleştirme Önerileri, TÜSİAD Enerji Stratejisi Dizisi No.3, 2008
• BEARD, Randolph / KASERMAN, David / MAYO, John: Regulation, Vertical Integration and Sabotage, The Journal Industrial Economics, (2001) Vol.9(3)
• CAMERON, Peter: Competition in Energy Markets: Law and Regulation in the European Union, Oxford University Press, 2002
• CAN, Mustafa Erdem: Hukuki Açıdan Elektrik Piyasasında Rekabet, 1. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2006
• Commission, ‘Making the internal market work’ COM(2012)663 final
• DEVİR, Kenan: Türk Elektrik Piyasası İşleyişi, 1. Bası, Dora Basım-Yayım, Bursa 2017
• DG Competition Report on Energy Sector Inquiry 10 January 2007 SEC(2006) 1724
• EROĞLU, Muzaffer: “Enerji Sektöründe Ayrıştırma Uygulamaları”, Rekabet Dergisi 11(1), 2012
• GÜLTEKİN, Banu / ÖNAL, Emre / AKÇAOĞLU, Can: Enerji Hukuku: Elektrik Piyasasında Rekabet ve Regülasyon, Ekin Yayınevi, Ankara 2007
• JAMASB, Tooraj / POLLITT, Michael: “Electricity Market Reform in the European Union: Review of Progress towards Liberalisation and Integration”, The Energy Journal, Vol. 26, 2006
• KARAMUSTAFAOĞLU, Mert: Elektrik Üretimi Pazarındaki Mevcut Sözleşmelerin Pazarın Rekabetçi Yapısı Üzerindeki Etkileri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No.84, Ankara 2007
• KROES, Neelie: “Improving Competition in European Energy Markets through Effective Unbundling”, Fordham International Law Journal, Vol.31, Issue 5, 2007
• NAPAL, Rabindra / JAMASB, Tooraj: “Caught between Theory and Practice: Government, Market and Regulatory Failures in Electricity Sector Reforms, CWPE 1309, 2014
• LOWE, Philip: “Effective Unbundling of Energy Transmission Networks: Lessons from the Energy Sector Inquiry” Competition Policy Newsletter No.1, 2007
• O’DONELL, Earle: Electricity Regulation in 27 Jurisdictions Worldwide 2013, Law Business Research Ltd., 2013
• OECD, ‘Report on Structural Separation’, OEAC Journal: Competition Law and Policy, (2006) Vol.8(2)
• PAŞAOĞLU, Ömer: Doğal Tekeller, Regülasyon ve Rekabet, Rekabet Kurumu, Uzmanlık Tezleri Serisi No:14, Yayın No: 0096, Ankara, 2003
• POLLITT, Micheal: “Vertical Unbundling in the EU Electricity Sector”, Intereconomics, 2007
• POLLITT, Michael: The Arguments For and Against Ownership Unbundling of Energy Transmission Networks, CWPE 0730 ve APRG 0714
• Rekabet Kurumu: ‘Elektrik Toptan Satış ve Perakende Satış Sektör Araştırması’, Ankara, 2015
• Rekabet Kurumu: ‘Elektrik Sektöründe Rekabet Hukuku Çalıştayı Sonuç Bildirgesi’, Ankara, 2016
• ŞAHİN, Selen Yersu: Enerji Sektöründe Ayrıştırma, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No.131
• TATLI, Burçak: “Avrupa Birliği Komisyonu’nun Enerji Pazarında Verdiği Rekabet Hukuku Kararlarının BEH Kararı Işığında Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XX Sayı 4, 2016
• YAVUZ, Mustafa: “Elektrik Piyasasında Piyasa Faaliyetleri, Ayrıştırma ve Çapraz Sübvansiyon Yasağı”, Ankara Barosu FMR Dergisi, C.8 S.4, 2008
• YAVUZ, Mustafa: Elektrik Piyasası Kanunu’nun Öngördüğü Hukuki Rejim ve Elektrik Tedarik Sözleşmeleri – Özellikle İkili Anlaşmalar, On İki Levha Yayıncılık, Ankara, 2011
• WADDAMS, Catherine: “Switching Energy Suppliers: It’s not All about the Money”, CCP Working Paper 17-5, 2017