KİŞİLİK HAKKI BAĞLAMINDA CESEDİN DEFNEDİLECEĞİ YERE KİM KARAR VERİR?

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 349 - 370, 30.06.2018

Agah Kürşat Karauz

https://doi.org/10.21492/inuhfd.394289

Cited By: 2

Öz

Ölmüş bir kimsenin
defnedileceği yer hususunda
kişinin ölümünden sonra zaman zaman yakınlarının ihtilafa düştükleri
bilinmektedir. Bu sebeple, kişinin defnedileceği yere karar verme yetkisinin
tespit etmeden önce bu
meselenin bir kişilik hakkı meselesi olduğu belirtmek gerekir. Kişinin hayatta
iken ölümünden sonra cesedi üzerinde tasarruflarda bulunma hakkı vardır. Bu
konuda karar verme yetkisi öncelikle ölen kişinindir. Her ne kadar ölüm ile
birlikte kişilik sona ermiş olsa da, kişinin yaşarken defnedileceği yere
ilişkin talepleri ve istekleri dikkate alınmalıdır. Bu sebeple, kişilik
haklarının ölüm sonrasında korunması ilkesi kabul edilmiştir. Bu ilke, kişinin
açık veya örtülü talep ve isteklerini yerine getirmeyenlere karşı yakınlarına dava hakkı da
tanımaktadır. Kişinin defnedileceği yere ilişkin açık veya varsayılan iradesi
tespit edilemezse, bu durumda yakınlarının iradesine başvurulur. Ancak bu
yakınlar arasında ihtilaf
olduğunda kime öncelik tanınacağı tespit edilmelidir. Kişilik hakkı
kapsamındaki tanınan bu yetkinin ölen kişinin yaşantısına uygun bir şekilde
kullanılması gerekir. Buna göre, kişi hayatta iken aralarındaki ilişki
ve duygu yoğunluğu dikkate alınmalıdır. Şüphesiz ki; kişinin eşi ve kan
hısımları bu anlamda ilk akla gelenlerdir. Ancak bu yetkiyi aile hukuku
anlamında aile kavramı sınırlandırmak doğru olmaz. Bu sebeple, kişinin ölümü
anında aileden veya aileden olmayan taraflar ile kişi arasındaki ilişkinin
dikkate alınması gerekir. 

Anahtar Kelimeler

Kişilik hakkı, ceset, defin yeri, yakınlar, ölüm

WHO DECIDES WHERE THE CORPSE WILL BE BURIED IN THE CONTEXT OF PERSONAL RIGHT?

Öz

It is known that the relatives are sometimes in
conflict about where the body will be buried. Thus, before identifying who is
authorized to decide where to bury the body, we need to say that it is
primarily a problem about the personal rights. A person has a right to dispose
of his dead body while he is alive. The authorization about this issue
primarily belongs to the person who dies. Even though the personality ends with
the death, the will and the demands which a person express when he is alive
should be considered. Thus, the principle of protection of the personal rights
after death is accepted. This principle gives a chance to the relatives to
bring a law suit against the ones who does not fulfill the will of the dead
person. If the clear or default will of the dead person about where to bury his
body can not be identified, the relatives should be consulted. However, in this
case it needs to be identified who has priority when there is a conflict
between the relatives. This authorization which is considered of personal right
should be identified according to the life of the dead person. This means that
the relation and the emotional density between the dead person and the others
when he is alive should be considered. It is obvious that the spouse and the
blood relatives come to mind first. However, it would not be correct to come to
limit this authorization with the family which is defined in Family Law. Thus,
it must be considered that the relations between the dead person and the people
who are in the family or not in the family.

Anahtar Kelimeler

Personal right, corpse, burial place, relatives, death

Kaynakça

• AKINCI, Şahin: Organ Nakillerini Güçleştiren Hukuki Problemler Bazı Çözüm Önerileri, Sağlık Hukuku Sempozyumu, 15-16 Mayıs 2006 Erzincan, Ankara, 2007.
• AKİPEK Jale G./ AKINTÜRK Turgut/ ATEŞ KARAMAN Derya, Türk Medeni Hukuku - Başlangıç Hükümleri - Kişiler Hukuku Cilt I, İstanbul, 2016.
• ATAMER Yeşim: Ölüden Organ Naklinin Beraberinde Getirdiği Bazı Hukuki Sorunlar, MHB, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 19, 2011, ss. 115-159.
• AYİTER Nuşin / KILIÇOĞLU Ahmet M., Miras Hukuku, 2. Baskı, Ankara,1991.
• BÜCHLER, Andrea: Die Kommerzialisierung von Persönlichkeitsgütern: Zur Dialektik von Ich und Mein, Archiv für die civilistische Praxis, 2006.
• CLAUSING, Marilee: The Acceptance of Brain Death as a Legal Definition of Death in Illinois: In Re Haymer, DePaul Law Review, Vol. 33, 1, 1983.
• CONWAY, Heather: The Law and the Dead, London, 2016.
• DURAL, Mustafa/ ÖĞÜZ, TUFAN: Tük Özel Hukuku Cilt II, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2017.
• GÖKÇEN, Ahmet: Organ ve Doku Nakli Üzerine Düşünceler, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Milenyum Armağanı, C.8, S.1-2, Y. 2000.
• HAKERİ, Hakan: Beyin Ölümü ve Hukuk, Medimagazin Sağlık Çalışlarının Gazetesi, https://www.medimagazin.com.tr/authors/hakan-hakeri/tr-beyin-olumu-ve-hukuk-72-64-2175.html; e.t. 26.01.2018.
• HAKERİ, Hakan: Tıp Hukuku, 5. Baskı, Ankara, 2012.
• İMRE, Zahit/ ERMAN, Hasan: Miras Hukuku, 11. Baskı, İstanbul, 2015.
• KACZYNSKI, Anika: Rechtliche Regelung der Organspende in Deutschland: Kritische. Bestandsaufnahme des Transplantationsgesetzes und mögliche Reformvorschläge, Hamburg, 2011.
• KERRIDGE, IH/ SAUL, P/ LOWE, M/ McPHEE, J/ WILLIAMS, D.: Death, Dying And Donation: Organ Transplantation And The Diagnosis Of Death, Journal of Medical Ethics 2002.
• KOCA, Mahmut/ ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 4. Baskı, Ankara, 2017.
• KOCAAĞA, Köksal: Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi, Ankara, 2006.
• LAWRENCE, S. Grean/ PAUL, Hesse: Delay in Delivery of Cadaver to Next of Kin, 16 Clev.-Marshall L. Rev. 116, 1967.
• MAURER, Susan/ KERSTING, Daniel: Ist der Leichnam eine Sache?, Jusletter, 2011, 29.8.
• MAYER, Elisabeth: Der Umgang mit der Leiche, Dissertation an der juridischen Fakultät der Universität Wien, 2010.
• OĞUZMAN M. Kemal/ SELİÇİ Özer/ OKTAY-ÖZDEMİR Saibe, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2016.
• OTT, Walter/ GLIDER, Thomas: Plädoyer für den Postmortalen Persönlichkeitsschutz, AJP 2001.
• ÖZBİLEN, Arif Barış: İnsan Kökenli Biyolojik Maddelere İlişkin Hukuki İşlemler, İstanbul, 2011.
• ÖZEL, Çağlar: Medeni Hukuk Açısından Ölüm Anının Belirlenmesi ve Ceset Üzerindeki Hakka İlişkin Bazı Düşünceler, AÜHFD, Cilt: 51, 2002.
• PETEK, Hasan: Kişilik Değerlerinin Ölümden Sonra Korunması, Ankara, 2015.
• SARBEY, Ben: Definitions of Death: Brain Death And What Matters In A Person, Journal of Law and the Biosciences, Vol. 3, Issue 3, 2016.
• SEROZAN, Rona/ ENGİN, Baki İlkay: Miras Hukuku, 4. Baskı, Ankara, 2014.
• SEROZAN, Rona: Mirasçıya Geçen ve Geçmeyen Haklar, Mirasçının Aslından Kazandığı Haklar ve Miras Bırakanın Ölüm Sonrasına Uzanan Haklar, Prof. Dr. Nihal Uluocak’a Armağan, İstanbul, 1999, ss. 311-317.
• SLABBERT, Magda: Burial Or Cremation – Who Decides?, De Jure (Pretoria), vol. 49, n. 2, Pretoria 2016.
• SMOLENSKY, Kirsten Rabe: Rights Of The Dead, Hofstra Law Revıew, Vol. 37, 2006.
• STEİNBERG, Avraham: Organ Transplantation and Definition of the Moment of Death–Jewish Perspectives., 2012; www.hods.org; e.t. 01.06.2018.
• STIMMEL, STIMMEL& SMITH P. C.: Rights and Obligations As To Human Remains and Burial, https://www.stimmel-law.com/en/articles/rights-and-obligations-human-remains-and-burial ; e.t. 08.02.2018.
• TOKAT, Hüseyin: Türk Hukukunda Mezarlıklar, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 2, 2016.
• WALLACE, Henry: Deadly serious – The Definition Of Death in New Zealand, The New Zealand Medical Student Journal Issue 21, 2015.