SERMAYE PİYASASI SUÇLARINDA YAZILI BAŞVURU ŞARTI VE GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 159 - 172, 30.06.2019

Veysel Topuz

https://doi.org/10.21492/inuhfd.528558

Cited By: 2

Öz

Sermaye piyasası alanının etkin ve
caydırıcı bir hukuk sistemiyle çevrelenmesi bu alanda faaliyet gösteren yerli
ve yabancı yatırımcıların korunması ve bunların sayısının artırılması
bakımından önemli bir gerekliliktir. Bundan dolayı bu alanda işlenen suçlar
bakımından özel bir muhakeme usulü öngörülmesi ve yargılamaların ihtisaslaşmış
yargı mercilerince yapılması oldukça önemlidir. 
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu da bu anlayış üzerine bina edilmeye
çalışılmıştır. Cumhuriyet savcısının yürütülen soruşturma sırasında Kurul
meslek personelinden yararlanabilmesi ve yargılamaların Hâkimler ve Savcılar
Kurulu’nca belirlenecek ihtisas mahkemelerince yapılması da bunun
göstergeleridir. Ayrıca şirket yetkililerinin haksız yere soruşturma ve
kovuşturmaya maruz kalmalarını önlemek adına, kanun koyucu bu alanda işlenen
suçların soruşturulmasını Kurul tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı
başvuruda bulunulması şartına bağlamış ve böylece Kurul’a adeta filtre görevi
yüklemiştir.

Çalışmamızda öncelikle sermaye piyasası hakkında genel
açıklamalar, bu alana özgü suçlara olan gereksinim ve Kanunda muhakeme şartı
olarak düzenlenen “yazılı başvuru” şartına ilişkin doktrindeki tartışmalara
değinilmiş olup; ardından Sermaye Piyasası Kanunu’nda düzenlenen suçlarda görevli
ve yetkili mahkemenin nasıl belirleneceği incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Sermaye piyasası, yazılı başvuru, muhakeme şartı, görevli ve yetkili mahkeme

THE PROVISION OF WRITTEN APPLICATION AND JURISDICTION AND COMPETENT COURT OF CAPITAL MARKET CRIMES

Öz

Surrounding the capital market with an effective and
dissuasive legal system is an important requirement for the protection and
increase of the number of domestic and foreign investors operating in this
field. Therefore, it is very important to envisage a special procedure for the
crimes committed in this area and to conduct the proceedings by specialized
judicial authorities. Capital Market Law numbered 6362 has been aimed to be
formed within the framework of this understanding. The fact that the Public
Prosecutor could request help from the staff of the Assembly(SPK) during the
investigation and that the proceedings were conducted by specialized courts
which were determined by the Assembly of Judges and Prosecutors is also
indicative. In addition, the legislator has imposed a requirement to submit a
written application to the Chief Public Prosecutor by the Board in order to
investigate the crimes committed in this area and thus has the duty of
filtering the Board.

Our study mainly consists of two parts. In the first chapter,
we have touched on the general principles related to the crimes regulated under
Law No. 6362. We have expressed our opinion and opinions on the doctrine of the
“written application” requirement as a condition of judgment. In the second
part, we examined how to determine the duty and competent court for the crimes
in SerPK.

Anahtar Kelimeler

Capital market, written application, judgment clause, duty and competent court

Kaynakça

• AKSOY, Ezgi Avcıoğlu, Borsa İstanbul, in: İdare Hukuku Açısından Sermaye Piyasası, (Ed. Meltem Kutlu GÜRSEL), Seçkin Yayıncılık, Şubat 2016.
• AKSOY, Zeki, İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• AKTAŞ, Murat, Sermaye Piyasası Kanunu Bakımından Piyasa Dolandırıcılığı (Manipülasyon) Düzenlemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Y. 5, S. 10, Aralık 2017.
• ARTUK, Mehmet Emin/ GÖKCEN, Ahmet/ ALŞAHİN, M. Emin/ ÇAKIR, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Adalet Yayınevi: Ankara 2018.
• AŞKIN, Uğur, Sermaye Piyasasında Bilgi Bazlı Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, MÜHF-HAD, C. 24, S. 2, Aralık 2018.
• BAŞAR, Cemal, İdare Hukuku Açısından Yeni Sermaye Piyasası Kanununun Değerlendirilmesi, in: İdare Hukuku Açısından Sermaye Piyasası (Ed. Meltem Kutlu GÜRSEL), Seçkin Yayıncılık, Şubat 2016.
• BAYINDIR, Sinan, Sermaye Piyasası Kanununun 49. Maddesinde Yer Alan Yazılı Başvuru Şartının Hukuki Mahiyetine Ve Sonuçlarına İlişkin Bir Değerlendirme, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2011, C. 93.
• BAYINDIR, Sinan, Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Manipülasyon Suçu, (Manipülasyon), Beta Yayınları, Nisan 2011.
• BİLEN, Mesut, Konya Selçuk Ünv. SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya 2012.
• BUDAK, Alparslan, Türkiye Sermaye Piyasası 2011, Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Yayınları No:62, Mayıs 2012.
• CENTEL, Nur/ ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
• CHUN, Kyung- Hoon, Investor Protection in Korean Capital Market through Disclosures and Litigation, Journal of Korean Law, Vol. 16.
• ÇETİN, Nusret/ TÖREMİŞ, Ebru, Menkul Kıymet Borsalarında Alım Satıma Aracılık Faaliyetleri Kapsamında Aracı Kurumlarla Yatırımcılar Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği, Gazi Ünv. Hukuk Fak. Dergisi, Haziran-Aralık 2008, C. 12, Sa. 1-2, (Atilla Özer Armağanı).
• ÇETİN, Nusret, 6362 Sayılı Kanun’da Yatırımcıların Korunması, in: 6362 Sayılı Yeni Sermaye Piyasası Kanunu Işığında Sermaye Piyasası Hukuku Sempozyumu, (Ed. Korkut ÖZKORKUT), Haziran 2013.
• DURSUN, Selman, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Suçlar ve Kabahatler Hakkındaki Yenilikleri Tebliği, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Sempozyumu, İstanbul Mayıs 2013.
• DURSUN, Selman, Bankacılık Düzenine Karşı İşlenen Suçlar, Seçkin Yayıncılık: İstanbul 2006.
• DURSUN, Selman, Sermaye Piyasasında Gerçeğe Aykırılıktan Doğan Suçlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul: 2010.
• DURSUN, Selman, Yeni Bankacılık Kanununda Yer Alan Ceza Muhakemesi ve İnfaz Hükümleri, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl:2, S: 4, Ankara 2007.
• DÜLGER, Murat Volkan, Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku, Eylül 2018, 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• EGE, İlhan/ EGE, Önder, Sermaye Piyasasında Yatırımcının Korunması, Kasım 2017, Seçkin Yayıncılık.
• ERMAN, Sahir, Şirketler Ceza Hukuku, (Ticari Ceza Hukuku VII), İstanbul 1983.
• EVİK, Ali Hakan, Sermaye Piyasası Araçlarının Değerini Etkileyebilecek Aldatıcı Hareketler Yapma (Manipülasyon) Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ekim 2004.
• EVİK, Vesile Sonay/ EVİK, Hakan, “Kovuşturma Koşulu Olarak Yazılı Başvuru Ve Eleştirisi”, in: Av. Şükrü Alpaslan Armağanı, İstanbul: Can Matbaacılık 2007.
• FOX, Merritt/ GLOSTEN, Lawrence R./RAUTERBERG, Gabriel V., Stock Market Manipulation and Its Regulation, Yale Journal on Regulation, Vol. 35, (67) 2018.
• GÖKCEN, Ahmet/ BALCI, Murat/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Ankara 2018, Adalet Yayıncılık
• GÖKCEN, Ahmet/ BALCI, Murat, Dolandırıcılık Suçu (m. 157-159), in: Malvarlığına Karşı Suçlar, Adalet Yayıncılık, Ankara 2018.
• GÖKCEN, Ahmet/ BALCI, Murat/ ALŞAHİN/ Mehmet Emin/ ÇAKIR, Kerim, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayıncılık: 3. Baskı, Ankara 2018.
• GÜNDOĞDU, Aysel: Sermaye Piyasası Hukuku, Kavram-Uygulama-Yapı, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara Eylül 2018.
• KIRCA, İsmail, Hukuki Yönüyle Borsa Opsiyon İşlemleri, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2000.
• KUNTER, Nurullah /YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Bası, İstanbul 2009.
• LİN, C. W. Tom, The New Market Manipulation, Emory Law Journal, Vol. 66: 1253, 2017.
• MEMİŞ, Tekin/ TURAN, Gökçen, Sermaye Piyasası Hukuku, 3. Baskı, Şubat 2017, Seçkin Yayıncılık.
• ÖZGER, Emine Barut, Sermaye Piyasası Kanununda Manipülasyon Suçu, Nisan 2017, Adalet Yayınevi.
• ÖZTÜRK, Bahri/ TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, M. Ruhan / GEZER, Özge Sırma/ KIRIT, Yasemin/ ÖZAYDIN, Özdem/ AKCAN, Esra Alan/TÜTÜNCÜ, Efser Erden, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017
• SADAK, Murat, Sermaye Piyasası Hukukunda Örtülü Kazanç Aktarımı Suçu, Legal Yayıncılık, İstanbul 2016
• SAĞLAM, Serkan, Sermaye Piyasası Hukuku ve Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2018.
• SAKİN, Sinan, “Sermaye Piyasasında Manipülasyon Suçu”, International Journal Of Legal Progress, C. 2, Y. 2016, S. 1.
• SEYİDOĞLU, Halil, Ekonomik Terimler Sözlüğü, Güzem: Can Yayınları, Haziran 2002.
• SUMER, Ayşe, Türk Sermaye Piyasası Hukuku ve Seçilmiş Mevzuat, Alfa yayınları, İstanbul 1998
• ŞAHİN, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku I, Ankara: Eylül 2018, 9. Bası, Seçkin Yayıncılık.
• TAN, Turgut, Ekonomik Kamu Hukuku Dersleri, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, 1984.
• TOROSLU, Nevzat/ FEYZİOĞLU, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara: Nisan 2015.
• ÜNAL, Oğuz Kürşat, Aracı Kurumlar- Türk Ve Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Aracı Kurumlar, Ankara 1997
• ÜNVER, Yener/ HAKERİ, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Adalet Yayıncılık: Ankara 2018.
• YANLI, Veliye, Sermaye Piyasası Hukuku Çerçevesinde Bilgiye Dayalı Manipülasyon Suçları, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. 23, Y.2004.
• YENİDÜNYA, A. Caner/ CANPOLAT, Can, Sermaye Piyasası Kanununda Düzenlenen Güveni Kötüye Kullanma Suçu (SPK m. 110/1-3), Bankacılık ve Finans Hukuku Dergisi, C. 3, S. 9, Y. 2014.
• YENİDÜNYA, Caner: Sermaye Piyasası Kanununda Düzenlenen Suç ve Kabahatlere İlişkin Genel Prensipler, in: İpek Yolu Canlanıyor: Türk-Çin Hukuk Zirvesi Konferans Bildiri Kitabı, Nisan 2013.
• YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2018.
• YETKİN, Erdi, Bankacılık ve Sermaye Piyasası Suçlarına İlişkin Muhakeme Kuralları, Gazi Ünv. Huk. Fak. Derg., C. 19, Y. 2015, S.3.
• ZHANG, Zhong, Law and Finance: The Case of Stock Market Development in China, Boston College International& Comparative Law Rewiew, Vol. 39: 283, Y. 2016
• https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss337.pdf
• https://www.tspb.org.tr/wp-content/uploads/2015/06/yillik__toplu_2011.pdf
• www.hsk.gov.tr
• www.kazancı.com
• www.spk.gov.tr
• www.yargıtay.gov.tr