İDARİ YARGILAMA USULÜNDE YARGILAMANIN YENİLENMESİ BAŞVURUSU

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 338 - 352, 30.06.2020

Barış Acun

https://doi.org/10.21492/inuhfd.704324

Cited By: 1

Öz

Yargılamanın yenilenmesi, ağır hukuki hatalara sahip bir mahkeme kararının varlığını sona erdirip yeniden yargılama yapılması suretiyle hukuki güvenlik ilkesini sağlamayı amaçlayan bir kanun yoludur. Yargılamanın yenilenmesi yolu Cumhuriyet döneminde idari yargılama usulünü düzenleyen tüm kanunlarda yer almıştır. 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. ve 55. maddelerinde de yargılamanın yenilenmesi yolunun hukuki rejimine ilişkin hükümler yer almaktadır. Öğretide, kesinleşmiş – kesinleşmemiş mahkeme kararı ayrımına dayanılarak yapılan olağan – olağanüstü kanun yolu ayrımında yargılamanın yenilenmesi, olağanüstü kanun yolu kategorisinde değerlendirilmektedir. Olağanüstü kanun yolu olarak yargılamanın yenilenmesi yoluna sadece kesin mahkeme kararlarına karşı gidilebileceği kabul edilmekte; kesinleşmemiş bir mahkeme kararına karşı olağan kanun yollarına başvuru imkânı bulunduğu için kesinleşmemiş mahkeme kararlarına karşı yapılan yargılamanın yenilenmesi başvuruları idari yargı yerlerince reddedilmektedir. Yargılamanın yenilenmesi taleplerinin esas kararı veren mahkeme tarafından karara bağlanacağına ilişkin kanun hükmü sebebiyle yenileme başvurusunun, yenilenmesi talep edilen yargılamayı yapan ve yargılamanın sonunda kararı veren mahkemeye yapılacağı kabul edilmektedir. Ancak kanun hükmünde “esas karar” ifadesinin kullanılmış olması sebebiyle idari yargı yerleri tarafından verilmekle birlikte esas karar niteliğinde olmayan mahkeme kararlarına karşı yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurulamayacağı kabul edilmektedir. Bu çalışmada, yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurunun günümüzdeki hukuki rejiminin incelenmesinin ardından olağan yargılama usulünden ayrılma anlamına gelen özel yargılama usullerinin yargılamanın yenilenmesi yoluna başvuruda ortaya çıkardığı soruna dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler

İdari Yargı, Olağanüstü Kanun Yolu, Yargılamanın Yenilenmesi, Özel Yargılama Usulleri

THE APPLICATION OF THE RETRIAL IN THE ADMINISTRATIVE JUDICIAL PROCEDURE

Öz

The retrial is a legal remedy that aims to provide the principle of legal security by ending the existing court decision with serious legal errors and rehearing. All codes regulating the administrative judicial procedure in the Republican period involve the foundation of the retrial. Articles 53 and 55 of the Administrative Judicial Procedure Code No. 2577 also contain provisions regarding the legal regime of the retrial. In the doctrine, the retrial in the distinction between the ordinary and extraordinary legal remedy that is made on the basis of the decisive –indecisive court decision distinction is considered in the category of extraordinary legal remedy. It is accepted that the retrial as an extraordinary legal remedy can only be made against the decisive court decisions; since it is possible to apply for ordinary remedies against an indecisive court decision, applications for the retrial against uncertain court decisions are rejected by administrative jurisdictions.It is accepted that the application for the retrial will be made to the court that decides at the end of the trial, due to the legal provision that the requests for the retrial will be decided by the court that decides judgement on the merits. However, because the term “judgement on the merits” is used in the legal provision, it is accepted that it will not be requested for the retrial against court decisions made by administrative jurisdictions but not as “judgement on the merits”. In this study, the current legal regime of the application for the retrial will be examined. Later, attention will be drawn to the problem posed by special judicial procedures - leaving the general judicial procedure- in the application for the retrial.

Anahtar Kelimeler

Administrative Jurisdiction, Extraordinary Legal Remedy, The Retrial, Special Judicial Procedures

Kaynakça

• AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil: Türk İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara 2019.
• ASLAN, Zehreddin/BARLASS, İrfan/BERK, Kahraman/ARAT, Nilay/SAYHAN, Şebnem/BARDAKÇI, Mehmet Akif/GÜMÜŞKAYA, Gamze/KAĞITCIOĞLU, Mutlu/ALTINDAĞ, Halil: Açıklamalı ve İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu, Seçkin Yayınları, Ankara 2019.
• BUDAK, Ali Cem/KARAASLAN, Varol: Medeni Usul Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yargı Kararlarına Karşı Başvuru Yolları (Fransa – Türkiye Mukayeseli Bir Deneme), Seçkin Yayınları, Ankara 2017.
• CANDAN, Turgut: Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, PwC, İstanbul 2015.
• DURAN, Lütfi: “İdari Yargı Adlileşti”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 3(1-3), 1982, s.53–83.
• EROĞLU, Hamza: İdare Hukuku Dersleri Genel Esaslar, İdari Teşkilat ve İdarenin Denetlenmesi, Sevinç Matbaası, Ankara 1974.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: Yönetsel Yargı, Turhan Kitabevi, Ankara 2016.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref/TAN, Turgut: İdare Hukuku C. 2 İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 2016.
• KALABALIK, Halil: İdari Yargılama Usulü Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• KAPLAN, Gürsel: İdari Yargılama Hukuku, Ekin Yayınları, Bursa 2016.
• KARAHANOĞULLARI, Onur: İdari Yargı İdarenin Hukuka Zorlanması (Yargı Kararlarına Dayalı Bir İnceleme), Turhan Kitabevi, Ankara 2019.
• KARAMAN, Ebru: Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru Yolu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
• KURU, Baki/ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder: Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
• NAMLI, Mert: Türk ve Fransız Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Beta Yayınları, İstanbul 2014.
• ODYAKMAZ, Zehra: Türk İdari Yargılama Usulünde Kararlara Karşı Başvuru Yolları, Alfa Yayınları, İstanbul 1993.
• ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları, C. 3, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1966.
• ÖZEKES, Muhammet: Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku Cilt III, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usul Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• TANSUĞ, Çağla: İdari Yargılama Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Beta Yayınları, İstanbul 2016.
• TEKİNSOY, M. Ayhan: “Danıştay’ın Temyiz İncelemesi Üzerine Verdiği Kararların Uygulanması”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 2014, s.23–50.
• TUNCAY, Aydın H./ÖZDEŞ, Orhan/BAŞPINAR, Recep: “İdari Yargılama Usulü”, Yüzyıl Boyunca Danıştay 1868 – 1968, Ankara 1968, s.598–729.
• ULUSOY, Ali D.: Yeni Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2019.
• ÜSTÜN, Gül: “2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda Öngörülen Yeni Bir Yargılamanın Yenilenmesi Sebebi: Geçici 9. Madde”, Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25(1), Haziran 2019, s.15–26.
• YAŞAR, Hasan Nuri: İdari Yargı Kararlarının Etkinleştirilmesi Arayışında İdari Yargı İdari Yargıç Yargısal Emir, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
• YENİCE, Kazım/ESİN, Yüksel: Açıklamalı – İçtihatlı – Notlu İdari Yargılama Usulü Kanunu, Arısan Matbaacılık, Ankara 1983.
• YILDIRIM, Ramazan: “Türk İdari Yargısında Yargılamanın Yenilenmesi”, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, C. 1, s.418–447.
• AYM Kararlar Bilgi Bankası: http://www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/(Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)
• Danıştay Bilgi Bankası: http://emsal.danistay.uyap.gov.tr/BilgiBankasiIstemciWeb/(Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)
• Kazancı İçtihat Bilgi Bankası (Kazancı): http://www.kazanci.com (Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)
• Legalbank Elektronik Hukuk Bankası (Legalbank): http://legalbank.net (Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)
• Lexpera Hukuk Bilgi Sistemi (Lexpera): http://www.lexpera.com.tr (Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)
• Sinerji İçtihat ve Mevzuat Programı (Sinerji): http://www.sinerjimevzuat.com.tr (Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)
• TBMM Tutanakları: http://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/tutanak_sorgu.html (Erişim Tarihi: 10. 03. 2020)