DETERMINATION OF THE VICTIM WHEN THE ANIMAL IS PROTECTED FROM CRUEL TREATMENT BY MEANS OF CRIMINAL LAW

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2021

Eylem Baş

https://doi.org/10.21492/inuhfd.823249

Cited By: 1

Öz

Recently, increasing news on the agenda about human-induced cruel treatments against animals has observed. This situation caused reactions in society. These reactions focused on the need for punishments for people who treat cruelly against animals. At this point, amendments have demanded to be made in both the Law on Animal Protection Numbered 5199 (AP) and the Law on Turkish Penal Numbered 5237 (TP). In this way, punishment for cruel treatments to animals as a crime has aimed. According to the current legislation, some of the cruel treatments against animals have been regulated within the scope of crimes against property. Many of the cruel treatments against animals have been regulated as administrative offences in the AP. This situation could be considered as the right choice in terms of the principle of ultima ratio. On the other hand, it is also possible to say that the required competence could not be achieved in terms of preventing cruel treatment against animals. This study discusses who could be the victim where the act of cruel treatment against animals has regulated as a crime. In this context, when the opinions in the doctrine regarding the concept of the victim in the general crime theory have examined, it has concluded that the victim is not the animal but the society, on the condition that crimes against property have excluded.

Anahtar Kelimeler

Animal, Criminal Law, Victim

HAYVANIN KÖTÜ MUAMELELERE KARŞI CEZA HUKUKU VASITASIYLA KORUNMASI HALİNDE MAĞDURUN TESPİTİ

Öz

İnsanlar tarafından hayvanlara karşı kötü muamelelerde bulunulduğuna ilişkin haberlerin son zamanlarda giderek artan bir şekilde gündeme geldiği görülmektedir. Bu durum toplumda tepkilere neden olmakta ve hayvanlara karşı kötü muamelelerde bulunan kimselerin cezalandırılmaları istenmektedir. Zira şu anki mevzuata göre hayvanlara karşı gerçekleştirilen kötü muamelelerin bazıları şartları varsa “malvarlığına karşı suçlar” kapsamında değerlendirilmektedir. Bu nedenle hem 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda (HKK) hem de 5237 Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) değişikliklerin yapılması öngörülmektedir. Böylece hayvanlara karşı gerçekleştirilen kötü muamelelerin suç olarak düzenlenerek cezalandırılması istenmektedir. HKK’da hayvanlara karşı gerçekleştirilen pek çok kötü muamele ceza hukuku anlamında suç olarak öngörülmese de karşılığında idari yaptırımın öngörüldüğü kabahat olarak düzenlenmektedir. Ceza hukukunun son araç olma niteliği bakımından doğru bir tercih yapıldığı söylenebilirse de hayvanlara karşı gerçekleştirilen kötü muamelelerin önlenmesi bakımından gereken yeterliliğin sağlanamadığını söylemek mümkündür. Bu çalışmada hayvanlara karşı gerçekleştirilen kötü muamelelerin suç olarak öngörülmesi halinde bu suçun mağduru belirlenmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda suç genel teorisinde mağdur kavramına ilişkin doktrindeki görüşler incelenerek malvarlığına karşı suçlar ayrı tutulmak kaydıyla bu suçun mağdurunun hayvan olmadığı, toplum olduğu sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hayvan, Ceza Hukuku, Mağdur

Kaynakça

• AÇIKGÖZOĞLU, Muhammet: Ceza Hukuku Açısından Teori ve Uygulamada Mağdur Kavramı, 1.Bası, Ankara 2000.
• AERTSEN, Ivo: “Karşılaştırmalı Avrupa Ülkeleri Mağdur Hakları Mevzuatı Türkiye’de Mağdur Haklarının ve Mağdurlara Verilen Hizmetlerin Güçlendirilmesi: Etkin Uygulamaya Doğru”, Uluslararası Mağdur Hakları Sempozyumu, 30-31 Ekim Ankara 2014, s.77-117.
• AKBULUT, Berrin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 5.Bası, Ankara 2018.
• AKDEMİR, Süleyman: Ceza Hukukunda Mağdurun Korunması, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 1984.
• ANDROULAKIS, Nikolaos K.: “Über den Primat der Strafe”, ZStW, 108(2), 1996, s.300-332.
• ARTUK, Mehmet Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, M. Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12.Bası, Ankara 2018.
• ASLI, Mehrdad Rayejian: “Iranian Criminal Justice System in Light of International Standards Relating to Victims”, European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, 14(2), 2006, s.185-207.
• ATAAY, Aytekin: Şahıslar Hukuku Birinci Yarım Giriş–Hakiki Şahıslar, 2.Bası, İstanbul 1969.
• AYGÜN EŞİTLİ, Ezgi: “Hukuka Aykırı Hayvan Deneyleri”, HHFD, 2(12), 2012, s.16-24.
• AYVERDİ, İlhan: Misalli Büyük Türkçe Sözlük, C.2, 4.Bası, İstanbul 2011.
• BAURMANN, Michael C./SCHÄDLER, Wolfram: Das Opfer nach der Straftat - seine Erwartungen und Perspektiven, Eine Befragung von Betroffenen zu Opferschutz und Opferunterstützung sowie ein Bericht über vergleichbare Untersuchungen, Wiesbaden 1999.
• BAYLEY, James E.: “The Concept of Victimhood”, To Be A Victim Encounters With Crime And Injustice, New York 1991, s.53-62.
• BENTHAM, Jeremy: The Works of Jeremy Bentham, V.1 (Principles of Morals and Legislation, Fragment on Government, Civil Code, Penal Law), 1843.
• BERGELSON, Vera: Victims’ Rights and Victims’ Wrongs Comparative Liability in Criminal Law, 1.Bası, California 2009.
• BİRTEK, Fatih, Ceza Hukuku Genel Hükümler Temel Bilgiler, 6.Bası, Ankara 2018.
• BLOY, Rene: “Die Straftaten gegen die Umwelt im System des Rechtsgüterschutzes”, ZStW 100(3), 1988, s.485-507.
• BOCK, Dennis: Strafrecht Besonderer Teil 2, 1.Bası, Berlin 2018.
• BRIENEN, Marion Eleonora Ingeborg/HOEGEN, Ernestine Henriette: Victims of crime in 22 European criminal justice systems: The implementation of Recommendation (85) 11 of the Council of Europe on the Position of the Victim in the Framework of Criminal Law and Procedure, Nijmegen 2000.
• BYDLINSKI, Franz: “Die “Person” im Recht”, Festchrift Peter Doralt zum 65. Geburtstag, Wien 2004, s.77-94.
• DEĞİRMENCİ, Olgun: “Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur Hakları”, TBBD, (77), 2008, s.33-86.
• DEMİRBAŞ, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14.Bası, Ankara 2019.
• DEVELLİOĞLU, Ferit: Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lugat, 31.Bası, Ankara 2015.
• DİNLER, Veysel: “Mağduriyet Kavramına Çok Yönlü Yaklaşım”, Suç Mağdurları, Ankara 2006, s.49-71.
• DÖNMEZER, Sulhi: “Devlet ve Suç Mağduru İlişkisi”, Onar Armağanı, İstanbul 1977, s.179-191.
• DÖNMEZER, Sulhi/Erman, Sahir: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C.II, 1.Bası, İstanbul 2019.
• DÖRNER, Heiner: Nomos Kommentar, Bürgerliches Gesetzbuch Handkommentar, Baden-Baden 2019, Rn.1-6.
• DURAL, Mustafa: Türk Medeni Hukukunda Gerçek Kişiler, 3.Bası, İstanbul 1987.
• EDWARDS, Ian: “An Ambiguous Participant, The Crime Victim and Criminal Justice Decision-Making”, The British Journal of Criminology, 44(6), 2006, s.967-982.
• ERBS, George/KOHLHAAS, Max/STÖCKEL, Heinz/Müller-Walter, Markus H.: Strafrechtliche Nebengesetze, München 2018.
• EREM, Faruk/DANIŞMAN, Ahmet/ARTUK, Mehmet Emin: Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14.Bası, Ankara 1997.
• ERSOY, Yüksel: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2002.
• FISCHER LESCANO, Andreas: “Natur als Rechtspersonen”, Zeitschrift für Umweltrecht, 2018(5)4, s.205-217.
• FLETCHER, George P.: Basic Consepts of Criminal Law, 1.Bası, New York 1998.
• GÓMEZ-JARA DÍEZ, Carlos: “Grundlagen des konstruktivistischen Unternehmensschuldbegriffes”, ZStW 119(2), 2007, s.290-333.
• GRIFFIN, John Brian: “Participation of The Public and Victims in Criminal Justice Adriministration”, UNAFEI Resource Material Series No:56, Fuchu, Tokyo, Japan 2000, s.28-47.
• GUTZWILLER, Max: “Das Recht der Verbandspersonen”, Schweizerisches Privatrecht, Band II, Basel 1967, s.427-513.
• GÜNGÖR, Devrim: Resmî Belgelerde Sahtecilik Suçu, 1.Bası, Ankara 2010.
• GÜRKAN, Ülker: “Kişilik Kavramının Evrimi”, Prof. Dr. Hamide Topçuoğlu’na Armağan, Ankara 1995, s.39-54.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12.Bası, Ankara 2019.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: “5237 Sayılı Kanunun 43/1. Maddesine 2005/5377 Sayılı Kanunla Eklenen ‘Mağduru Belli Bir Kişi Olmayan Suçlarda Da Bu Fıkra Hükmü Uygulanır’ Hükmü Hakkında”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Armağanı, C.II, Ankara 2008, s.859-865.
• HAKERİ, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16.Bası, Ankara 2019.
• HATEMİ, Hüseyin/OĞUZTÜRK, Burcu Kalkan: Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler – Tüzel Kişiler), 1.Bası, İstanbul 2014.
• HAUSHEER, Heinz/AEBI MÜLLER, Regina E.: Das Personenrecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuches, Bern 2005.
• HELLMANN, Uwe: Strafprozeßrecht, Berlin Heidelberg 1998.
• HELVACI, Serap: Gerçek Kişiler, 6.Bası, İstanbul 2016.
• HIRSCH, Hans Joachim: Ehre und Beleidigung, Karlsruhe 1967.
• İMRE, Zahit: Medeni Hukuka Giriş, 3.Bası, İstanbul 1980.
• KAFES, Veli: “Ceza Hukukunda Mağdurun Zararının Giderilmesi”, AÜHFD, 60(1), 2011, s.83-116.
• KAISER, Günther/SCHÖCH, Heinz: Kriminologie - Jugendstrafrecht Strafvollzug, 4.Bası, München 1994.
• KANAR, Mehmet: Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, C.2, 1.Bası, İstanbul 2009.
• KARAKAŞ DOĞAN, Fatma: “Suçtan Doğan Mağduriyetin Devlet Tarafından Giderilmesi ve Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı”, TBBD, (95), 2011, s.197-234.
• KATOĞLU, Tuğrul: “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları", AÜHFD, 61(2), 2012, s.657-693.
• KAZAKER, Gözde: Kamu Davasına Katılma, 1.Bası, Ankara 2019.
• KELSEN, Hans: General Theory of Law and State, (Çev: Anders Wedberg), Cambridge 1949.
• KICHENGAST, Tyrone: The Victim in Criminal Law and Justice, 1.Bası, New York 2006.
• KNORRE, Hedwig V.: Das Erste Grosse BetrugsOpfer Buch, 2.Bası, Berlin 2014.
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan: “Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Korunması ve Mağdura Tanınan Haklar” (“Ceza”), HPD, (7), 2006, s.140-149.
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (Genel), 12.Bası, Ankara 2019.
• KOÇ, Ziya: Ceza Muhakemesinde Katılan, 1.Bası, İstanbul 2011.
• KOSHAKER, Paul/AYİTER, Kudret, Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara 1977.
• KOTTER, Ludwig: Vom Recht des Tieres, München 1966.
• KÖNİ, Burhanettin: Ceza Hukuku Ders Notları, Ankara 1956-1957.
• KUNTER, Nurullah: Suçun Maddi Unsurları Nazariyesi, 1.Bası, İstanbul 1955.
• KÜPER, Wilfried: “Die „Sache mit den Tieren“ oder: Sind Tiere strafrechtlich noch „Sachen“?”, Juristen Zeitung, (9), 1993, s.435-441.
• LANDAU, Simha F./FREEMAN LONGO, Robert E.: “Classifying Victims: A Proposed Multidimensional Vıctımological Typology”, International Review of Victimology, 1990, 1, s.267-286.
• LIBERMAN, Anatoly: An Analytic Dictionary Of English Etymology, Minnesota 2008.
• LIU, Jessie K.: “Victimhood”, Missouri Law Review, 71(1), 2006, s.115-175.
• MAĞDUR HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI, Yurt Dışı İnceleme ve Çalışma Ziyareti Raporları, Ankara 2016.
• MANNHEIM, Hermann: Comparative Criminology, V.2, 2.Bası, London 1965.
• MICHEL, Margot: “Tierschutzgesetzgebung im Rechtsvergleich: Konzepte und Entwicklungstendenzen”, Animal Law – Tier und Recht Developments and Perspectives in the 21st Century Entwicklungen und Perspektiven im 21. Jahrhundert, Zürich 2012, s.593-624.
• MITSCH, Wolfgang: “StGB § 77 Antragsberechtigte”, Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, München 2016, Band 2.
• MURMANN, Uwe: Die Selbstverantwortung des Opfers im Strafrecht, 1.Bası, Heidelberg 2005.
• NİŞANYAN, Sevan: Sözlerin Soyağacı, 3.Bası, İstanbul 2007.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ Özer/OKTAY ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 20.Bası, İstanbul 2017.
• ONURSAL, Sami: Kamu Davasına Müdahale, 1.Bası, İstanbul 1968.
• OPPENHEIM, L.: Die Objekte des Verbrechens, Basel 1894.
• ORAL, Tuğçe: “Veteriner Hekimin Sözleşme Dışı Sorumluluğu”, TAAD, Yıl:5, (16), 2014, s.319-335.
• ÖZBEK, Veli Özer: Ceza Hukukunda Suçtan Doğan Mağduriyetin Giderilmesi, Ankara 1999.
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Bs. Ankara 2019.
• ÖZEK, Çetin: “Suç Mağdurunun Korunması ile İlgili Bazı Sorunlar” (“”Suç”), İÜHFM, 50(1-4), 1984, s.13-67.
• ÖZEK, Çetin: Siyasi İktidar Düzeni ve Fonksiyonları Aleyhinde Cürümler (Siyasi), 1.Bası, İstanbul 1967.
• ÖZGEN, Eralp: Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Bilgisi, Eskişehir 1988.
• ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (Genel), 13.Bası, Ankara 2017.
• ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi (Gazi), 1.Bası, Ankara 2005.
• ÖZTÜRK Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 19.Bası, Ankara 2019.
• PAMUK, Gülfem: Türk ve Fransız Ceza Muhakemesi Hukuku’nda Mağdurun Makam Olarak Yeri, 1.Bası, İstanbul 2012.
• PERŠAK, Nina: “Criminal Law, the Victim and Community: The Shades of ‘We’ and the Conceptual Involvement of Community in Contemporary Criminal Law Theory”, Criminal Law and Philosophy, January 2014, 8(1), s.205-215.
• PFOHL, Michael: Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, Band 6, München 2018.
• PISAPIA, Gian Domenico İtalyan Ceza Hukuku Müesseseleri Genel Kısım, Padova 1965, (Çev: Atıf Akgüç), Ankara 1971.
• RICHTER, Dagmar: “Recht Des Tieres und Menschliche Interessen”, Menschen Rechts Magazin, (2), 2015, s.97-106.
• ROXIN, Claus: Strafrecht Allgemeiner Teil, Band I, 4.Bası, München 2006.
• SAATÇİOĞLU, Cemil: “Türk Ceza Kanununun Dayandığı Düşünce Temeli, Cezaların Sınıflandırılması, Suç ve Ceza Hakkında Bazı Sorunlar”, YD, 3(3-4), 1977, s.113-126.
• SEROZAN, Rona: Taşınır Eşya Hukuku, 2.Bası, Ankara 2007.
• SİRMEN, Lale: Eşya Hukuku, 1.Bası, Ankara 2013.
• SOKULLU AKINCI, Füsun/Dursun, Selman: Viktimoloji (Mağdurbilim), 3.Bası, İstanbul 2016.
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Genel Hükümler (Genel), 8.Bası, Ankara 2018.
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Özel Hükümler (Özel), 12.Bası, Ankara 2018.
• STUCKI, Saskia: “Rechtstheoretische Reflexionen zur Begründung eines tierlichen Rechtssubjekts”, Animal Law – Tier und Recht Developments and Perspectives in the 21st Century Entwicklungen und Perspektiven im 21. Jahrhundert, Zürich 2012, s.143-172.
• SUNGURBEY, İsmet: Hayvan Hakları, İstanbul 1992.
• SYKES, Charles J.: A Nation Of Victim The Decay Of The American Character, New York 1992.
• ŞAHİN, Cumhur/GÖKTÜRK, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku-I, 10.Bası, Ankara 2019.
• TANER, Tahir: Ceza Hukuku Umumi Kısım, 3.Bası, İstanbul 1953.
• TEZCAN, Durmuş: “Mağdurun Hakları ve Tanıkların Korunması”, Ceza Hukuku Reformu, İstanbul 2001, s.73-84.
• TOROSLU, Nevzat: Ceza Hukuku Özel Kısım (Özel), Ankara 2019.
• TOROSLU, Nevzat: Cürümlerin Tasnifi Bakımından Suçun Hukuki Konusu, 1.Bası, Ankara 1970.
• TRULSON, Chad R.: “Victims’ Rights and Services: Eligibility, Exclusion, And Victim Worth”, Reaction Essay, 4(2), 2005, s.399-414.
• TÜRKÇE SÖZLÜK: Türk Dil Kurumu, 11.Bası, Ankara 2011.
• TÜRK HUKUK LÜGATI: Türk Hukuk Kurumu, 3.Bası, Ankara 1991.
• TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ İNSAN HAKLARINI İNCELEME KOMİSYONU, Mağdur Hakları İnceleme Raporu, 24. Dönem, 4. Yasama Yılı 2014.
• UMUR, Ziya: Roma Hukuku, Tarihi Giriş–Kaynaklar–Umumi Mefhumlar–Hakların Himayesi, İstanbul 1982.
• ÜNVER, Yener: Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer, 1.Bası, Ankara 2003.
• VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet: Türk Medeni Hukuku, C.I, Umumi Esaslar, 6.Bası, İstanbul 1959.
• VIDAL Georges/MAGNOL, Joseph: Ceza Hukuku, (Çev: Şinası Z. Devrin), Ankara 1946.
• VON HIPPEL, Eike: “Staatliche Entschädigung für Verbrechensopfer”, ZRP, (1), 1971, s.5-7.
• VON MAYENBURG, David: “Geborene Opfer”, Zeitschrift des Max-Planck-Instituts für europäische Rechtsgeschichte, 14, 2009, s.122-147.
• VON THUR, Andreas: Der Allgemeine Teil des Deutschen Bürgerlichen Rechts, Band 1: Allgemeine Lehren und Personenrecht, 1.Bası, Leibzig 1910.
• WALINE, Marcel:“Törel Kişilik Kuramı”, (Çev: Hamide Uzbark), AÜHFD, 2, 1945, s.306-322.
• WEBSTER’S THIRD NEW INTERNATIONAL DICTIONARY, Springfied, Massachusets 2002.
• WERTHEIMER, Alan: “Victimless Crimes”, Ethics , 87(4), 1977, s.302-318.
• WIELING, Hans Josef: Sachenrecht, Band 1, Sachen, Besitz und Rechte an beweglichen Sachen, 2.Bası, Berlin Heidelberg 2006.
• WILHELM, Jan: Sachenrecht, 4.Bası, Göttingen 2010.
• YALÇIN, Türkan/KÖPRÜLÜ, Timuçin: Ceza Hukuku Genel Hükümler Uygulamalı Çalışmaları, 6.Bası, Ankara 2019.
• YELBAŞI, Cengiz: Fransızca-İngilizce-Almanca Karşılıklarıyla Ansiklopedik Hukuk Sözlüğü, 1.Bası, Ankara 2014.
• YILDIZ, Ali Kemal: Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur – Suçtan Zarar Gören – Şikâyetçi, 1.Bası, Ankara 2008.
• YURTCAN, Erdener: Şahsi Dava ve Uygulaması, 3.Bası, Ankara 1989.
• YÜCEL, Mustafa Tören: Suç ve Ceza Anatomisi (Anatomisi), Ankara 1973.
• YÜCEL, Mustafa Tören: Türk Ceza Siyaseti ve Kriminolojisi (Ceza), 4.Bası, Ankara 2007.
• ZAFER, Hamide: Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2013.
• ZERRES, Thomas: Bürgerliches Recht: Eine Einführung in das Zivilrecht und die Grundzüge des Zivilprozessrechts, 7.Bası, Berlin Heidelberg 2013.