REPORTING OF SUSPICIOUS TRANSACTIONS IN THE FIGHT AGAINST FINANCIAL CRIME

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 1, 166 - 180, 30.06.2023

Yasemin Taşkın

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1175517

Öz

Laundering crime has been defined as the hiding of nature, source, location, situation, movements, and owner of the assets gained by crime for the purpose of concealing crime and to give a legal appearance to the gains of crime regulated in the Law Regarding the Prevention of Laundering of Crime Revenues no. 5549 by being referred to article 282 Turkish Criminal Law, no. 5237. A suspicious transaction, which is one of the precautions to prevent against the laundering of crime has been regulated in Law no. 5549 and also the secondary legislation. The Financial Crimes Investigation Board (MASAK) serves an efficient function effectively fights against the laundering proceeds of crime and financial terrorism. In this context, the share of suspicious transaction reports and the sanctions imposed as a result of the notification in the annual reports announced by MASAK is increasing year by year. Additionally, sanctions enforced on persons who are responsible for reporting have been increasing. In this article, the meaning and legal aspects of reporting suspicious transactions in the fight against financial crimes, reporting suspicious transactions made to MASAK, the consequences of the violation of obligations of those who are obliged to report are explained. Reporting suspicious of transactions has been evaluated over the years.

Anahtar Kelimeler

Financial Crime, Laundering Crime, Suspicious Transactions, Reporting of Suspicious Transactions

MALİ SUÇLA MÜCADELEDE ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMLERİ

Öz

Suçun gizlenmesi ve suç gelirlerine yasal bir görünüm kazandırılması amacıyla suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin niteliğinin, kaynağının, yerinin, durumunun, hareketlerinin ve bu değerlerin kime ait olduğunun saklanması olarak ifade edilen aklama suçu, 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’da 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesine atıfta bulunularak açıklanmıştır. Aklama suçunun önlenmesine yönelik tedbirlerden biri olan Şüpheli İşlem Bildirimleri ise 5549 Sayılı Kanun’da ve ikincil mevzuatta düzenlenmiştir. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK), suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanıyla mücadelede etkin bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda MASAK tarafından yıllık olarak açıklanan faaliyet raporlarında da şüpheli işlem bildirimlerinin ve bildirim sonucunda uygulanan yaptırımların payı yıldan yıla artmaktadır. Ayrıca, şüpheli işlem bildirimiyle yükümlü olanlara da uygulanan yaptırımların da arttığı görülmektedir. Bu çalışmada, mali suçlarla mücadelede şüpheli işlem bildirimlerinin anlamı ve hukuki niteliği, MASAK'a yapılan şüpheli işlem bildirimleri, bildirim yükümlülüğü olanların yükümlülük ihlalinin sonuçları açıklanmış ve yıllar itibariyle şüpheli işlem bildirimleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mali Suç, Aklama Suçu, Şüpheli İşlem, Şüpheli İşlem Bildirimi

Kaynakça

• ASIC Austrailan Securities & Investment Commission: Report Suspicious Activity, https://asic.gov.au/regulatory-resources/markets/report-suspicious-activity/ (Erişim: 10.07.2022)
• AYDIN, Süleyman/YILMAZER, Yakup: Yolsuzluk ve Mali Suçlar, 3. Baskı, Adalet, Ankara 2010.
• AYKIN, Hasan: “Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadelede Şüpheli İşlem Bildirim Sistemi”, Bankacılar Dergisi, (65), 2008, s.37-65. https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Arastirma_ve_Raporlar/Aklama_ve_Terorun_Finansmani_ile_Mucadelede_Supheli_Islem_Bildirim_Sistemi.pdf (Erişim: 23.09.2018).
• AYKIN, Hasan: “Mali Suç ve Mali Suçla Mücadele”, https://vergidosyasi.files.wordpress.com/2017/01/mali-suc3a7-ve-mali-suc3a7la-mc3bccadele-hasan-aykin.pdf, (Erişim Tarihi19.02.2023).
• BROWN WEEKS, Rhoda: “Cleaning up Countries are advancing efforts to Stop criminals from laundering their trillions”, Finance&Development, December 2018, s.44-45. https://www.imf.org/en/Publications/fandd/issues/2018/12/imf-anti-money-laundering-and-economic-stability-straight (Erişim: 10.07.2022).
• COŞKUN, Neslihan: “Karaparanın Aklanması Suçu”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(3-4), 2004, s.229-261. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/262618 (Erişim: 30.10.2021).
• European Commission: Preventing money laundering and terrorist financing across the EU, https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/diagram_aml_2018.07_ok.pdf), (Erişim: 14.07.2022).
• Development and Organization of Training for Lawyer on Antimoney Loundering and Counter Terroist Financing (AML-CTF) Rules at EU Level, 2021, file:///C:/Users/User/Downloads/aml-ctf-lawyers-training-users-manual_en.pdf (Erişim: 13.07.2022).
• FATF: Antimoney Laundering and counter-terrorist financing measures Turkey Mutual Evaluation Report, December 2019, s.201. (çevrimiçi) https://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/mer4/Mutual-Evaluation-Report-Turkey-2019.pdf, (Erişim: 12.03.2022).
• FATF: Methodology for Assessing Technical Compliance with the FATF Recommendations and the Effectiveness of AML/CFT Systems, October 2021, (63-64), https://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/methodology/FATF%20Methodology%2022%20Feb%202013.pdf, (Erişim: 23.06.2022)
• Financial Crimes Enforcement Network, https://www.fincen.gov/reports/sar-stats/, (Erişim: 10.02.2023).
• Financial Crimes Enforcement Network, https://www.fincen.gov/reports/sar-stats/sar-filings-industry (Erişim: 10.02.2023).
• GENÇ UMAY, Fatma: “Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğünün İhmali Halinde Yükümlünün Ceza Sorumluluğu”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(4), 2021, s.614-653. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2062424 (Erişim: 15.12.2021).
• GÖREN, Ömer: Mali Suçlar Hukuku, Adalet, Ankara 2012.
• Guidance on Preparing A Complete &Sufficent Suspicious Activity Report Narrative, Financial Crime Enforcement Network, November 2003, (5), https://www.fincen.gov/sites/default/files/shared/sarnarrcompletguidfinal_112003.pdf (Erişim: 01.07.2022).
• İPEK, Halim: Önemli Bir Sorun: Kara Para ve Kara Paranın Aklanması, Beta, 1. B., 2000, s.15.
• LEVI Michael: “Money Laundering and Its Regulation, The Annals of The American Academy, 582, Temmuz, 2002.
• Mali Eylem Görev Gücü Türkiye Değerlendirmesi–2019 Raporu, Teknik Uygunluk Özeti. https://hyd.org.tr/attachments/article/970/FATF%20Tu%CC%88rkiye%20Deg%CC%86erlendirmesi_Tablo_2019.pdf, (Erişim: 12.03.2022).
• MİYNAT, Mustafa, DURAMAZ, Selim: “Karapara Aklama Aracı olarak Yeni Bir Mali Suç: Siber Aklama, Yönetim ve Ekonomi”, 20(1), 2013, (315-325). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/146128 (Erişim: 04.02.2018).
• National Crime Agency: Sar Online User Guidance, February 2021, https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/who-we-are/publications/498-sar-online-user-guidance-february-2021/file (Erişim: 04.06.2022).
• National Crime Agency: https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/what-we-do/crime-threats/money-laundering-and-illicit-finance/suspicious-activity-reports, (Erişim: 02.05.2022).
• OKTAR, S. Ateş: “Mali Hukukun Anlamı ve Kapsamı Üzerine”, Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1997, s.29-40.
• ORAL, GEDİZ Burcu/GÖKBUNAR, Ali Rıza: “Karapara Aklamanın (Politik) Araçları: Yolsuzluk, Organize Suç ve Mücadelede Mali Önlemler”, Yönetim ve Ekonomi, 24(1), 2017, s.108, https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/246460 (Erişim: 04.11.2021).
• PING He: “The Suspicious Transactions Reporting System”, Journal of Money Laundering Control, 8 (3), 2005, s.252-259.
• ROMANİUK,Peter/HABER Jeffry/MURRAY, Gary: “Suspicious Activity Reporting Regulatory Chang and The Role of Accountants”, The CPA Journal, March 2007, s.70-71.
• SCHNEİDER, Friedrich: “Money Laundering and Financial Means of Organized Crime: Some Preliminary Empirical Findings”, Economics of Security Working Paper, No. 26, Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung (DIW), Berlin, 2010.
• Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/21.5.200713012.pdf (Erişim: 04.02.2018).
• ŞEN, Y. Furkan/YALÇIN, Ersin: “Global Bir Suç: Suçtan Elde Edilen Gelirlerin Aklanması ve Ortaya Koyduğu Sorunlar”, Polis Bilimleri Dergisi, 9(1-4), s.68.
• TAŞDELEN, Aziz: Hukuksal Açıdan Türkiye’de Kara Paranın Aklanması ve Önlenmesi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı: Faaliyet Raporu, 2006, (https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2018/10/Maliye-Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-2006-Y%C4%B1l%C4%B1-Faaliyet-Raporu.pdf (Erişim: 10.10.2021).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı: Faaliyet Raporu. 2021 (https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2022/03/Hazine-ve-Maliye-Bakanligi-2021-Yili-Faaliyet-Raporu.pdf (Erişim: 12.03.2022).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı: Performans Programı, 2022, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2022/01/HMB-2022-Yili-Performans-Programi.pdf (Erişim: 09.12.2021).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK), 2007-2021 yılı Faaliyet Raporları, https://masak.hmb.gov.tr/faaliyet-raporlari, (Erişim: 18.02.2023).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK): Faaliyet Raporu 2020, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/09/Faaliyet-Raporu-2020.pdf (Erişim: 09.12.2021).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK): Faaliyet Raporu. 2021, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2022/03/Faaliyet-Raporu-2021.pdf (Erişim: 26.03.2022).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK): Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Bankalar). https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/02/MSK-RHB-SIB-001-1.4-2_1k1s.pdf, (Erişim: 02.01.2022).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK): Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Sermaye Piyasası Aracı Kurumları). (https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/02/MSK-RHB-SIB-002-1.3.21.pdf) (Erişim: 3.12.2021).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK): Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları için Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Yükümlülüklere İlişkin Esaslar, 2021. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/05/Kripto-Varlik-Hizmet-Saglayicilar-Rehberi.pdf (Erişim: 10.12.2021).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı, (MASAK): Uluslararası Mücadele, https://masak.hmb.gov.tr/uluslararasi-mucadele (Erişim: 11.03.2022).
• T.C. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK): Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi, 2006, https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Dosyalar/SIB_rehberi.doc (Erişim: 15.01.2021).
• Türk Ceza Kanunu Tasarısı ve Adalet Komisyonu Kararı, 1/593, TBMM S.Sayısı: 664. Dönem: 22, Yasama Yılı: 2 https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss664m.htm. (Erişim: 10.02.2022).
• Türk Dil Kurumu:https://sozluk.gov.tr/?q=B%C4%B0LG%C4%B0&aranan, (Erişim: 23.01.2021)
• Types and Examples of Suspicious Transactions: A Closer Book, Şubat 2022, https://www.unit21.ai/blog/types-and-examples-of-suspicious-transactions-a-closer-look, (Erişim: 16.06.2022).
• TÜRKKAN, Erdal (2005): Türkiye’de ve Dünyada Ekonomik Suçlar (I. Oturum), Ekonomik Suç ve Ceza Sempozyumu, 30 Nisan-1 Mayıs 2005, Kızılcahamam Ankara, TOBB Yayın No: Ekim-25.
• United Kingdom Financial Intelligence Unit, Suspicious Activity Report 2022, s.4-7. https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/who-we-are/publications/632-2022-sars-annual-report-1/file, (Erişim: 15.03.2023).
• United Kingdom Financial Intelligence Unit, Suspicious Activity Report 2020, s.4. https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/who-we-are/publications/480-sars-annual-report-2020/file, (Erişim: 20.02.2023).
• United Kingdom Financial Intelligence Unit, Suspicious Activity Report 2019, s.4, https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/who-we-are/publications/390-sars-annual-report-2019/file, (Erişim: 20.02.2023).
• United Kingdom Financial Intelligence Unit, Suspicious Activity Report 2018, s.4, https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/who-we-are/publications/256-2018-sars-annual-report/file, (Erişim: 20.02.2023).
• United Kingdom Financial Intelligence Unit, Suspicious Activity Report 2017, s.6, https://www.nationalcrimeagency.gov.uk/who-we-are/publications/112-suspicious-activity-reports-annual-report-2017/file, (Erişim: 20.02.2023).
• ÜSTÜN, Oktay: “5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ile Getirilen Temel Değişiklikler”, Bankacılar Dergisi, (64), 2008, https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Arastirma_ve_Raporlar/5549_Sayili_Suc_Gelirlerinin_Aklanmasinin_Onlenmesi.pdf (Erişim: 22.02.2023).
• YILMAZ, Sacit: “Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu”, Ankara Barosu Dergisi, (2), 2011, s.70-97. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/397830 (Erişim: 03.01.2018).
• YÜCE, Mehmet/AKKAYA, Hüseyin: “Mali Suçlarla Mücadele ve Bazı Ülke Örnekleri”, Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 2020, 2(2), https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1302861 (Erişim: 07.06.2022).