İCRA VE İFLÂS KANUNU’NUN 79/a MADDESİ UYARINCA KONUTTA HACİZ

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 412 - 424, 31.12.2023

Seyhan Selçuk

Öz

7445 sayılı Kanun ile İcra ve İflâs Kanunu’na 79/a maddesi eklenmiştir. Söz konusu değişiklikten önce, icra müdürünün konutta haciz yapabilmesi için herhangi bir mahkemeden izin veya onay almasına gerek yoktu. Bu durum ise öğreti tarafından eleştirilmekteydi. Yapılan değişiklikle konutta haciz yapılması mahkemeden onay alınmasına dair bir usule bağlanmıştır. Madde sadece konutta haciz bakımından uygulanacaktır. Dolayısıyla, konut olmayan bir yerde haciz yapılabilmesi için, mahkemeden onay alınmasına gerek yoktur. Buna göre, icra müdürü haciz talep edilen yerin konut olup olmadığını tespit etmelidir. Bu yerin konut olduğu kanısına varacak olursa, bu yerde haciz yapılmasına karar verir. Bu kararın onaylanması için, kararı derhal icra mahkemesine sunar. İcra mahkemesi yapacağı inceleme sonucunda, bu yerin konut olduğu kanısına varırsa, kararın onaylanmasına kesin olarak karar verir. Aksi halde, icra müdürünün kararını kesin olarak kaldırır. Dolayısıyla bu düzenleme ile icra müdürünün konutta haciz yapabilmesi, onun inisiyatifinden alınmıştır. Böylece, icra müdürünün, konutta haciz yapabilmesi, mahkeme kararına bağlanmıştır. Maddenin uygulanması bakımından getirilmiş olan tek istisna, ihtiyati hacze ilişkindir. Buna göre, alacakla alakalı ihtiyati haciz kararı verilmişse, konutta haciz işlemi yapılabilmesi için, icra mahkemesinden onay alınmasına gerek yoktur. Bu çalışmada, İcra ve İflâs Kanunu m.79/a ile getirilen “konutta hacze” ilişkin usulün ne olduğu açıklanmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda, maddenin merkezi olarak nitelendirilebilecek konut kavramı öncelikli olarak ele alınacaktır. Daha sonra, maddenin amacı, Anayasa ile ilişkisi üzerinde durulacaktır. Devamında maddenin takip yolları bakımından nasıl uygulanacağı, maddede öngörülen usul ve maddenin uygulanacağı haciz türleri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Konut, Konut Dokunulmazlığı, Haciz, Konutta Haciz

SEIZURE IN RESIDENCE PURSUANT TO ARTICLE 79/a OF THE EXECUTION AND BANKRUPTCY CODE

Öz

Law No. 7445 added Article 79/a to the Enforcement and Bankruptcy Code. Before the amendment, there was no need to obtain permission or approval from any court in order for the executive director to enter the residence and perform seizure in the residence. This situation was criticised by the doctrine. With this article, seizure in residence is subject to a certain procedure. The Article shall only apply to residences.Therefore, no authorization from a court is required to foreclose on a non-residential place. Accordingly, the executive director must determine whether the place of seizure is a residence or not. If he considers that this place is a residence, he decides to seize in this place. For confirmation of this decision, he immediately submits the decision to the enforcement court. If the court of execution concludes that this place is a residence as a result of its examination, it decides definitively to approve the decision. Otherwise, the decision of the executive director shall be definitively revoked. Therefore, with this regulation, the executive director's ability to seize the residence has been taken from his initiative. Thus, the ability of the executive director to seize the residence is subject to a court decision. The only exception to the application of the Article is related to precautionary attachment. Accordingly, if a precautionary attachment decision has been issued in relation to the receivable, there is no need to obtain approval from the execution court in order to make a seizure in the residence.

Anahtar Kelimeler

Recidence, Immunity of Domicile, Seizure, Seizure in Recidence

Kaynakça

• AKGÜN, Şükran: İcra Hukuku ve İdare Hukuku Açısından Bir İnceleme Haczin Hukuki Niteliği, Der, İstanbul 2020.
• AKINCI, Müslüm: “Kentsel Dönüşümün Asıl Hedefi Olarak Elverişli Konut Hakkı ve İdarenin Ödevleri”, LHD, 14(168), 2016, s.6645-6680.
• AKINCI, Şahin: “İşyeri Kiralarında Kiracının Korunması Açısından Borçlar Kanunu Tasarısının Bazı Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, AÜHFD, 57(3), 2008, s.33-50.
• AKİL, Cenk: “Yargıtay Kararları Işığında Haline Münasip Evin Haczedilmezliği (Meskeniyet) İddiası (İİK m.82/12)”, AÜHFD, 60(4), 2011, s.775-808.
• AKTAN, Hamdi Yaver: “Yargı Kararları Işığında Özel Yaşam”, TBB Özel Yaşamın Gizliliği (Aile Yaşamı, Konut, Haberleşmenin ve Kişisel Verilerin Saklanması) Panel, Ankara 2008, s.11-14.
• ARAL, Fahrettin/AYRANCI, Hasan: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, B.9, Yetkin, Ankara 2012.
• ARSLAN, Aziz Serkan: İcra Takip İşlemleri, Yetkin, Ankara 2018.
• ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel: İcra ve İflâs Hukuku, B.8, Yetkin, Ankara 2022.
• ARTUK, M. Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, M. Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Özel Hükümler, B.20, Adalet, Ankara 2022.
• ATALI, Murat/ERMENEK, İbrahim/ERDOĞAN, Ersin: İcra ve İflâs Hukuku, B.6, Yetkin, Ankara 2022.
• BERKİN, Necmeddin M.: Tatbikatçılara İcra Hukuku Rehberi, C.I, Filiz, İstanbul 1980.
• ÇELİK, Yeşim: “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı”, TAAD, 8(32), 2017, s.391-410.
• ÇELİKOĞLU, Cengiz Topel: İcra Dairesi Kararı, Ekin, Bursa 2017.
• ÇİFTÇİ, Pınar: İcra Hukukunda Menfaat Dengesi, Adalet, Ankara 2010.
• DIGGELMANN, Oliver/CLEIS, Nicole: “Mahremiyet Hakkı Nasıl İnsan Hakkı Haline Geldi”, (Çev. Yaşar, Jülide), ABUHFD, 10(19), 2022 s.173-192.
• DOĞAN, Murat: “Kira Sözleşmesi” Borçlar Hukuku Özel Hükümler, B.1, Seçkin, Ankara 2023.
• DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan/GÜMÜŞ, Alper: Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, Filiz, İstanbul 2005.
• DURSUN, Gizem: “AİHM Kararları Işığında Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkı”, BAUHFD, 13(167-168), 2018, s.199-238.
• ERKAN, Vehbi Umut/ÖZSOY, Rabia: “Bilgi Edinme Hakkı ve Özel Hayatın Gizliliği Çerçevesinde Tapu Sicilinin Açıklığı İlkesi”, AÜHFD, 72(1), 2023, s.97-120.
• GÖKYAYLA, Emre: “Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarına İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı (TBK. m.339)”, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, 8(Özel Sayı), 2013, s.1203-1251.
• GÖRGÜN, Şanal/BÖRÜ, Levent/KODAKOĞLU, Mehmet: İcra ve İflâs Hukuku, B.3, Yetkin, Ankara 2022.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref/ GÖLCÜKLÜ: Feyyaz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, B.9, Turhan, Ankara 2011.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler Kısa Ders Kitabı, B.4, Filiz, İstanbul 2019.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi, B.2, Vedat, İstanbul 2012.
• HAVUTÇU, Ayşe: “Evli Kadının Yerleşim Yeri”, DEÜHFD, 7(1), 2005, s.29-50.
• İPEK, Eyüp: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ile Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Tahliye Sebeplerine İlişkin Getirilen Yenilikler”, TBBD, (102), 2012, s.59-92.
• KILIÇ, Muharrem: “Konut Hakkının Sosyopolitiği: Sosyal Haklar Sistematiği Açısından Bir Çözümleme” Anayasa Yargısı, 37(2), 2020, s.67-112.
• KİRAZ, Taylan Özgür: “İsviçre Federal Mahkemesinin Bir Kararı Çerçevesinde Takip Hukukunda Şikâyet Eden Taraf Bakımından İlgili Kavramı”, Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Turhan, Ankara 2008, s.561-566.
• KÖKSOY, Mesut: “Hukuki Güvenlik İlkesi Açısından Takip Ekonomisi”, GÜHFD, 20(3), 2016, s.53-85.
• KURU, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, B.2, Adalet, Ankara 2013.
• MUŞUL, Timuçin: Haciz ve Hacze İştirak, Adalet, Ankara 2019.
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, B.17, Seçkin, Ankara 2022.
• ÖZDOĞAN, Mustafa/OYMAK, Tuba: “Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları Kapsamı ve Uygulama Alanı”, İBD, 88(2), 2014, s.54-65.
• ÖZEKES, Muhammet: İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, Adalet, Ankara 2009.
• ÖZKANOĞLU, Neşe: 6098 Sayılı TBK Kapsamında Konut ve Çatılı İşyeri Kira Sözleşmesinin Kiraya Veren Tarafından Sona Erdirilmesi, B.2, Seçkin, Ankara 2021.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral/ÖZEKES, Muhammet: İcra ve İflâs Hukuku, B.9, Onikilevha, İstanbul 2022. POSTACIOĞLU, İlhan E.: İcra Hukuku Esasları, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1982.
• SALİHPAŞAOĞLU, Yaşar: “Özel Hayatın Kapsamı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Işığında Bir Değerlendirme”, GaziÜHFD, 17(3), 2013, s.227-266.
• SÜMBÜL, Tuncay: Anayasa ve Türk Ceza Kanunu Bakımından Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu, Adalet, Ankara 2022
• ŞIPKA, Şükran: Aile Konutu İle İlgili İşlemlerde Diğer Eşin Rızası, B.2, Beta, İstanbul 2004.
• TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/ÖNOK, Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, B.20, Seçkin, Ankara 2022.
• TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/SANCAKTAR, Oğuz/ÖNOK, Rıfat Murat: İnsan Hakları El Kitabı, B.9, Seçkin, Ankara 2021.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim: İcra ve İflas Kanunu’nun Dünü ve Bugünü, Evrim, İstanbul 1990.
• YAVUZ, Cevdet/ACAR, Faruk/ÖZEN: Burak, Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, Beta, İstanbul 2016.
• YILDIRIM, Ali Fuat: Konut Ve Çatılı İşyeri Kiralarında Sözleşmenin Gereksinim Sebebiyle Sona Ermesi, Adalet, Ankara 2022.
• YÜCEL DERİCİLER, Özge: “AİHM İçtihatları Çerçevesinde Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkı Bağlamında Sağlık Hakkının Korunması”, s.367-384, (38) AİHM İçtihatları Çerçevesinde Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkı Bağlamında Sağlık Hakkının Korunması | Ozge Yucel Dericiler - Academia.edu (Erişim: 18.04.2023).
• ZEVKLİLER, Aydın/GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, B.16, Turhan, Ankara 2016.